Đó là kết quả từ công bố chỉ số thông thạo Anh ngữ toàn cầu năm 2024 (EPI) của tổ chức giáo dục Education First Việt Nam (EF Việt Nam) vào ngày 13/11.
Đây là khảo sát lớn nhất thế giới về kỹ năng tiếng Anh theo quốc gia và khu vực với quy mô hơn 110 quốc gia và vùng lãnh thổ, được đánh giá và xếp hạng uy tín trên thế giới, công bố hàng năm từ 2011 đến nay.
Chỉ số EPI năm 2024, được phân tích từ kết quả kiểm tra của 2,1 triệu người không phải người bản ngữ nói tiếng Anh, từ 18 tuổi trở lên, tại 116 quốc gia và khu vực, đã chỉ ra rằng tình trạng trình độ tiếng Anh trên toàn thế giới đang giảm sút, trong đó nam giới vẫn thành thạo hơn phụ nữ và người trẻ ở độ tuổi lao động thì thành thạo hơn cả sinh viên và người lớn trên 40 tuổi.
Liên tiếp giảm sút
Trong báo cáo EPI 2024, trình độ tiếng Anh toàn cầu đang giảm sút. Năm nay là năm thứ tư liên tiếp trình độ tiếng Anh toàn cầu giảm, với 60% các quốc gia trong bảng xếp hạng có điểm số thấp hơn so với năm ngoái. Tuy nhiên, một điểm sáng là nhóm tuổi trẻ từ 18-20 đã chững lại đà suy giảm kéo dài (tăng 5 điểm so với 2023 sau khi đã giảm 89 điểm từ năm 2015). Dù vậy, vẫn còn quá sớm để dự đoán liệu xu hướng hồi phục có thể tiếp diễn.
Báo cáo cũng chỉ ra, trong khi trình độ tiếng Anh của phụ nữ giữ ổn định, thì của nam giới lại giảm, giúp thu hẹp khoảng cách giới tính. Tuy nhiên, vẫn có 40 quốc gia mà nam giới vượt trội hơn phụ nữ đáng kể (hơn 20 điểm), tương tự năm 2023.
Đáng chú ý, châu Phi là lục địa duy nhất mà phụ nữ có trình độ tiếng Anh tốt hơn nam giới một cách bền vững, và đây cũng là khu vực mà phụ nữ cải thiện rõ rệt nhất. Trên toàn cầu, chênh lệch giới tính lớn nhất ở nhóm tuổi trẻ (14 điểm) và thu hẹp dần với nhóm trên 40 tuổi (còn 3 điểm).
Châu Á có mức giảm lớn nhất
Châu Á ghi nhận mức giảm lớn nhất về trình độ tiếng Anh so với năm ngoái, phần lớn do Ấn Độ và phần nào là do Trung Quốc. Ở Châu Âu, trình độ tiếng Anh cũng giảm nhẹ, với mức giảm rõ rệt hơn trong EU so với ngoài EU trong bốn năm qua.
Tại Mỹ Latinh, trình độ tiếng Anh duy trì ổn định sau nhiều năm tăng trưởng, nhưng một số quốc gia như Brazil, El Salvador và Cuba giảm hơn 10 điểm, trong khi Mexico có dấu hiệu phục hồi nhẹ, còn Uruguay và Colombia tiếp tục cải thiện đều đặn. Ngược lại, tại Trung Đông, trình độ tiếng Anh dần tăng trưởng ổn định với sự dẫn đầu của Saudi Arabia.
Đáng chú ý, ngày nay, tác động của trí tuệ nhân tạo (AI), các mô hình ngôn ngữ lớn mang đến nhiều lợi ích cho người học tiếng Anh, như luyện tập, giải thích, và sửa lỗi mà không gây cảm giác ngại ngùng cho người học.
Theo đánh giá, nhờ hiệu quả vượt trội của các công cụ AI hỗ trợ dạy tiếng Anh, các chỉ số đánh giá sự thông thạo ngôn ngữ này có thể tăng thêm theo thời gian, thay vì giảm đi, vì người nói tiếng Anh có thể tiếp cận nhiều công cụ hỗ trợ AI mạnh mẽ, đáng tin cậy hơn những người khác.
Nghiên cứu năm nay chỉ ra rằng nhóm ngành Dịch Vụ, Hàng Không, Truyền Thông, Thể Thao & Giải trí là các nhóm ngành có nguồn nhân lực với mức thông thạo Tiếng Anh cao nhất.
Đối với nhiều chuyên gia, dù kinh nghiệm chuyên môn ở mức cao, nhưng trình độ Tiếng Anh thấp hơn mức trung bình là rào cản cho sự phát triển nghề nghiệp và tiếp cận thông tin.
Nhóm nhân sự ở cấp điều hành của khu vực Châu Á có chỉ số EPI thấp hơn Châu Âu, Châu Mỹ La Tinh và Trung Đông. Tiếng Anh nên được xem là động lực để hòa nhập thay vì là rào cản cho sự phát triển nghề nghiệp.
Đối với các cá nhân, việc nói Tiếng Anh mở ra nhiều cơ hội tiếp cận thông tin, cơ hội học tập đa dạng, cơ hội có mức lương cao hơn và sự độc lập hơn so với mặt bằng lao động chung của từng địa phương. Hầu hết các cá nhân học Tiếng Anh thường thu nhận những kiến thức cơ bản thông qua những chương trình đào tạo quy chuẩn.
Do đó, sự bất bình đẳng trong việc tiếp cận các chương trình đào tạo Anh Ngữ chất lượng được xem như một nhân tố thúc đẩy sự không công bằng. Điều này sẽ kìm hãm tiềm năng phát triển của con người và truyền dẫn sự bất công này sang các thế hệ tiếp theo.
Chỉ số thành thạo Tiếng Anh của Việt Nam năm 2024 đạt 498 điểm, xếp thứ 63 trên tổng số 116 quốc gia và vùng lãnh thổ, và nằm trong nhóm có mức độ thông thạo “Thấp”. Trong khu vực Châu Á, Việt Nam đứng thứ 8, lần lượt sau Singapore (609), Philippines (570), Malaysia (566), Hong Kong (549), Hàn Quốc(523), Nepal (512) và Bangladesh (500). So với 2023, xu hướng thành thạo tiếng Anh của người Việt đã giảm 5 bậc so với năm ngoái (2023 - 58 trên 113 quốc gia và vùng lãnh thổ).
Năm 2022, Việt Nam "thoát" khỏi nhóm thông thạo tiếng Anh thấp khi đạt 502/800 điểm, xếp hạng 60 thế giới, tăng 5 bậc so với năm trước đó. Năm ngoái, Việt Nam xếp thứ 58/113, tăng hai bậc.
