Một số liệu khác từ Tổ chức Sức khỏe Thế giới cho hay, có đến 40 - 70 % nam giới và 2 - 10 % nữ giới tại các nước đang phát triển hút thuốc (con số này là 30 - 40% nam giới và 20 - 40 % nữ giới ở các nước phát triển). Như vậy, số lượng người phải tiếp xúc chủ động hoặc thụ động với thuốc lá lậu tại Việt Nam là không hề nhỏ. Nhưng đáng nói là phần lớn người tiêu dùng Việt Nam vẫn chưa ý thức rõ các thành phần nguy hiểm có trong những điếu thuốc đi bằng được vượt biên giới sang Việt Nam.
Đứng ở góc độ kinh tế, mỗi năm Nhà nước thất thu thuế trên 8.000 tỷ đồng và làm “chảy” trên 200 triệu USD qua biên giới do hoạt động buôn lậu thuốc lá. Con số này do chính Cục Quản lý thị trường đưa ra và trở thành nỗi nhức nhối của một đất nước đang trên đà phát triển như Việt Nam. Ở góc độ xã hội, việc lưu hành và buôn bán thuốc lá lậu trái phép tạo nên một hệ lụy xấu và ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững. Mỗi năm, thuốc lá lậu làm thất thoát ngân sách 6.500 tỷ đồng, làm mất việc làm của 5 triệu lao động nông nghiệp và lấy mất 600.000 công lao động công nghiệp.
Tuy nhiên, các loại thuốc lá lậu, đa phần là Jet và Hero lại được sử dụng khá tràn lan. Nguyên nhân được giải thích vì mùi hương của nó là đậm và thơm lâu do dùng chất định hương. TS Phan Thế Đồng, nguyên Trưởng khoa Công nghệ thực phẩm, Trường ĐH Nông lâm TPHCM giải thích: “Trong thuốc lá lậu Jet và Hero có chứa hàm lượng coumarin rất cao. Đây là loại chất độc hại, dùng trong thuốc diệt chuột và gây ra những tác hại nghiêm trọng đến gan, bàng quang, tim mạch, tăng nguy cơ ung thư và đã bị Bộ Y tế đưa vào danh sách chất cấm dùng trong thực phẩm. Nhiều người Việt vẫn vô tư sử dụng thuốc lá lậu thì chưa hiểu biết đúng tác hại nghiêm trọng của thành phần này”.
Thực tế, coumarin là cái tên từ lâu đã bị giới khoa học gióng lên hồi chuông cảnh báo như một mối đe dọa đến sức khỏe con người. Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA); Bộ Canh nông và Thực phẩm của Canada và Thái Lan đều đã cấm sử dụng coumarin trong thực phẩm từ rất sớm. Không chỉ những người tiếp xúc chủ động mà cả những đối tượng tiếp xúc thụ động cũng chịu ảnh hưởng từ loại chất độc hại này. Chẳng hạn, những phụ nữ hay trẻ em trong gia đình có người hút thuốc lá lậu cũng sẽ gánh chịu tác hại của coumarin.
Đáng ngại hơn, đối với phụ nữ mang thai, các chất 7-Hydroxy-6methoxy-2H-1-benzopyran-2-one thuộc nhóm coumarin rất dễ gây ra những tác hại nghiêm trọng và đáng tiếc. Các bác sĩ của Khoa Nhi, Bệnh viện Nhi Beatrice, Đại học Y Groningen, Hà Lan cũng đã từng đưa ra kết quả nghiên cứu cho thấy coumarin ảnh hưởng đến hệ thần kinh của trẻ em độ tuổi 5-17 và một số nghiên cứu khác cho thấy chất này sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh của thai nhi, gây ra hiện tượng tiền sản giật hoặc sẩy thai ở phụ nữ.
Những thông tin về tác hại của coumarin cũng như thuốc lá lậu cần được phổ biến nhiều hơn nữa trong cộng đồng, bởi đây cũng là một “kẻ giết người thầm lặng” ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của nhiều gia đình. Phụ nữ mang thai và trẻ em là hai đối tượng dễ bị hút thuốc thụ động nhưng lại gánh chịu hậu quả vô cùng nặng nề. Vì một cộng đồng khỏe mạnh và an toàn, hãy nói không với chất cấm coumarin và thuốc lá lậu.
