Mới đây, theo báo cáo với Bộ Xây dựng về tình hình cũng như hiệu quả sử dụng quỹ đất đô thị dành để phát triển nhà ở xã hội (NƠXH). Theo đó, đối với các dự án nhà ở thương mại có quy mô sử dụng dưới 10ha, hầu hết chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ NƠXH theo hình thức nộp bằng tiền (20% tiền sử dụng đất). Về nguồn vốn dài hạn hỗ trợ các chủ đầu tư vay để thực hiện dự án NƠXH, các đối tượng được hưởng chính sách vay mua nhà chưa ổn định; nguồn vốn để cấp bù lãi suất cho các tổ chức tín dụng chưa được bố trí.
Để việc phát triển NƠXH đáp ứng nhu cầu của người dân, Sở Xây dựng T.PHCM kiến nghị ưu tiên sử dụng các quỹ đất Nhà nước trực tiếp quản lý (do doanh nghiệp đang sử dụng làm nhà xưởng sản xuất tại các quận huyện, thuộc diện phải di dời vào khu công nghiệp), quỹ đất do các cơ quan nhà nước hiện đang quản lý thuộc diện sắp xếp lại, để đầu tư xây dựng NƠXH thuộc sở hữu nhà nước, đảm bảo đúng quy định của Nghị định 167/2017 về sắp xếp, xử lý tài sản công.
Về nguồn vốn, TP.HCM đề xuất phân bổ nguồn vốn ngân sách thu được của chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị mới thực hiện nghĩa vụ NƠXH theo hình thức nộp bằng tiền (20% tiền sử dụng đất) để đầu tư xây dựng các dự án NƠXH sử dụng vốn ngân sách, bổ sung cho Quỹ Phát triển nhà ở TP.HCM để đầu tư phát triển NƠXH trên địa bàn thành phố và giải quyết cho các hộ gia đình chính sách vay mua NƠXH.
Đồng thời, xem xét cân đối, bố trí nguồn vốn từ ngân sách để Ngân hàng Nhà nước có căn cứ triển khai việc cấp bù lãi suất nhằm thực hiện sớm chính sách NƠXH theo Luật Nhà ở, cũng như chỉ đạo Ngân hàng Chính sách xã hội triển khai thực hiện cho vay ưu đãi và chính sách tiết kiệm NƠXH theo quy định tại Khoản 5 Điều 13 Nghị định số 100/2015, tạo thêm nguồn vốn thực hiện chương trình NƠXH và đảm bảo công bằng cho các đối tượng thụ hưởng NƠXH. Ngoài ra, đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư thực hiện các dự án NƠXH sử dụng quỹ đất công; cải cách hành chính các thủ tục đầu tư xây dựng NƠXH.
TP.HCM đang lập chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở, trong đó có nhà ở xã hội để phấn đấu phát triển thêm 40 triệu m2 diện tích sàn xây dựng nhà ở, nâng tổng diện tích sàn nhà ở trên địa bàn thành phố là 182 triệu m2 và diện tích nhà ở bình quân là 19,8 m2/người vào cuối năm 2020.
Theo Sở Xây dựng TP.HCM, phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp là giải pháp căn cơ để góp phần giải quyết tình trạng xây dựng nhà không phép trên địa bàn hiện nay. Từ khi Luật Nhà ở 2006 có hiệu lực đến nay, TP.HCM đã chấp thuận chủ trương đầu tư xây dựng 51 dự án nhà ở xã hội với hơn 47.500 căn. Đến nay đã có 12 dự án hoàn thành với 3.886 căn hộ.
Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng đầu tư, hoàn thành 35 dự án nhà lưu trú công nhân với 5.500 căn hộ, đáp ứng gần 40.000 chỗ ở cho công nhân và năm dự án xây ký túc xá sinh viên, đáp ứng khoảng 61.000 chỗ ở.
Tuy nhiên, kết quả đạt được còn khiêm tốn so với nhu cầu. Hiện TP.HCM đang triển khai 39 dự án xây nhà ở xã hội với gần 43.700 căn hộ. Sở Xây dựng còn rà soát, thống kê 94 dự án phát triển nhà ở thương mại có dành quỹ đất để xây nhà ở xã hội với số căn hộ nhà ở xã hội dự kiến khoảng 157.000 căn.
Trong năm 2020, Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, UBND TP.HCM đã chấp thuận chủ trương dành 9 khu đất với diện tích hơn 60.000m2 để xây dựng nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp.
