Phát biểu trên được diễn ra hôm 26/5 tại Cecilienhof Palace, nơi hội nghị Potsdam được tổ chức vào năm 1945 khi gần kết thúc Thế chiến II.
Theo Tân Hoa Xã, ông Lý nhấn mạnh tầm quan trọng của Tuyên bố Potsdam, tuyên bố yêu cầu Nhật Bản thực hiện những điều khoản của Tuyên bố Cairo năm 1943.
Tuyên bố Potsdam là một tuyên bố kêu gọi Nhật Bản đầu hàng được các nhà lãnh đạo Harry S. Truman, Winston Churchill và Tưởng Giới Thạch đưa ra ngày 26/7/1945. Tuyên bố Cairo quy định rằng tất cả các vùng lãnh thổ Nhật Bản đã “đánh cắp” như Mãn Châu, Đài Loan, và quần đảo Bành Hổ phải được “giao lại cho Trung Hoa Dân Quốc”.
Ông Lý cũng cho rằng việc Nhật Bản chấp nhận tuyên bố trên là một thành tựu mà Trung Quốc đã đạt được bằng “hy sinh lớn lao”, đồng thời tuyên bố Trung Quốc không chấp nhận nỗ lực nào nhằm xóa bỏ hay phủ nhận trật tự thời hậu chiến.
Thủ tướng Trung Quốc nhấn mạnh đến những tài liệu lịch sử trong đó có Tuyên bố Potsdam và Tuyên bố Cairo trong tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo Điếu Ngư (Nhật Bản gọi là Senkaku) trên biển Hoa Đông.
Hôm nay 27.5, chính phủ Nhật đã ngay lập tức lên tiếng chỉ trích Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường về việc ông cáo buộc Nhật “cướp” quần đảo ở biển Hoa Đông.
Chánh văn phòng nội các Nhật Yoshihide Suga tuyên bố: “Phát biểu này phớt lờ lịch sử. Nhật không bao giờ chấp nhận nó”. Ông Suga nhấn mạnh: “Quần đảo Senkaku thuộc lãnh thổ cố hữu của Nhật Bản phù hợp với lịch sử và luật pháp quốc tế”, đồng thời tuyên bố những cáo buộc như trên của Trung Quốc sẽ không làm lay chuyển lập trường của Nhật.
Hôm qua, Bộ Ngoại giao Nhật cũng đã lên tiếng phản đối vụ ba tàu hải giám Trung Quốc xâm nhập vùng biển mà Tokyo tuyên bố chủ quyền gần Senkaku.
Phan Yến
Theo Asahi Shimbun/Kyodo News
