Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ sẽ rút khỏi Thỏa thuận hạt nhân Iran. Những thỏa thuận Tổng thống Trump đã và sẽ rút lui
Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP)
Ngày 23/1, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức ký sắc lệnh rút ra khỏi hiệp định TPP. Trong buổi lễ ký rút khỏi TPP ở Phòng Bầu dục, ông Trump nói sắc lệnh này là "điều tuyệt vời cho công nhân Mỹ".
Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương là một thỏa thuận thương mại tự do được ký kết giữa 12 nước gồm Mỹ, Canada, Mexico, Peru, Chile, New Zealand, Australia, Nhật Bản, Singapore, Brunei, Malaysia và Việt Nam ngày 4/02/2016 tại Auckland, New Zealand sau 5 năm đàm phán với mục đích hội nhập các nền kinh tế thuộc khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
TPP là một Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới với phạm vi cam kết rộng bao gồm cả các vấn đề thương mại và phi thương mại, và mức độ cam kết rất cao. Đặc biệt, TPP, có quy mô tới 40% GDP toàn cầu, từng là trụ cột căn bản của chính sách "Tái cân bằng", chuyển hướng sang châu Á trong 8 năm cầm quyền của Tổng thống tiền nhiệm Barack Obama.
Theo các chuyên gia phân tích, việc rút khỏi TPP không gây ảnh hưởng ngay tức khắc tới kinh tế Mỹ nhưng sẽ gửi thông điệp rất khác về chính sách thương mại mới của Washington.
Việc Washington rút khỏi TPP sẽ là cú sốc lớn đối với các đồng minh và đối tác quan trọng của Mỹ tại khu vực, từng coi hiệp định này là bản lề cho một trật tự thương mại mới sau khi các định chế như WTO tỏ ra bế tắc sau nhiều vòng đàm phán.
Thỏa thuận Khí hậu Paris
Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 4/8 đã gửi một thông báo chính thức lên Liên Hiệp Quốc thông báo về ý định rút khỏi Hiệp định Paris. Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, thông báo này là một "thông điệp mạnh mẽ" gửi tới thế giới, sau quyết định rút Mỹ khỏi Hiệp định Paris được Tổng thống Donald Trump đưa ra hồi tháng 6.
![[ĐỒ HỌA] Mỹ đã rút khỏi Hiệp định Paris như thế nào?](https://image.tienphong.vn/200x120/Uploaded/2024/bzivobxw/2017_06_02/bien_doi_khi_hau_VOLL.jpg)
Tuy nhiên, chính phủ Mỹ vẫn để ngỏ khả năng gia nhập trở lại nếu các điều khoản của thỏa thuận này được thay đổi theo mong muốn của Mỹ. Theo Bộ ngoại giao Mỹ, nước này vẫn sẽ tham dự các Hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc trong thời gian tiến hành các thủ tục rút khỏi thỏa thuận Paris. Thời gian dự kiến của việc rút khỏi này sẽ kéo dài ít nhất 3 năm.
Trước đó trong bài phát biểu tại Nhà Trằng hồi tháng 6, Tổng thống Mỹ Trump giải thích cho quyết định rút Mỹ hỏi Hiệp định Paris: "Hiệp định Paris về chống biến đổi khí hậu đã làm suy yếu nền kinh tế Mỹ, khiến nhiều người mất việc làm, làm suy yếu chủ quyền quốc gia và đặt Mỹ vào thế bất lợi so với các nước khác trên thế giới".
Mỹ, quốc gia phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính nhiều thứ hai sau Trung Quốc, là một trong số 195 nước tham gia Hiệp định Paris về chống biến đổi khí hậu. Tổng thống Barack Obama đã ký phê chuẩn hiệp định vào tháng 9/2016.
Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA)
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 28/8 cho biết, sẽ sớm khởi động tiến trình rút khỏi Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA, gồm Mexico, Mỹ và Canada).
Theo Tổng thống Trump, Mexico hiện đang gặp khó trong các cuộc đàm phán về việc điều chỉnh lại NAFTA - một trong những thỏa thuận thương mại "tồi tệ nhất" được ký kết cho đến nay. Theo ông, cần phải khởi động tiến trình dỡ bỏ thỏa thuận này trước khi có thể đạt được một thỏa thuận công bằng.
Trước đó, ngày 22/8, Tổng thống Trump đã ám chỉ khả năng hủy bỏ NAFTA khi tuyên bố rằng để tạo dựng thỏa thuận mới cần hủy bỏ thỏa thuận cũ. Tuyên bố trên được đưa ra trong bối cảnh 3 nước Mỹ, Mexico và Canada vừa kết thúc vòng đàm phán đầu tiên về NAFTA tại Mỹ từ ngày 16 - 20/8.
NAFTA là hiệp định thương mại giữa Mexico, Mỹ và Canada, có hiệu lực từ ngày 1/1/1994. Tuy nhiên, Tổng thống Trump mô tả hiệp định thương mại này là "thảm họa" và cho rằng đây là nguyên nhân khiến Mỹ mất đi hàng triệu việc làm trong lĩnh vực công nghiệp.
Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc
Ngày 12/10, Bộ ngoại giao Mỹ tuyên bố sẽ chính thức rút khỏi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) bắt đầu từ năm 2019.
UNESCO có trụ sở tại Paris (Pháp) và bắt đầu hoạt động từ năm 1946. Tổ chức này hiện có khoảng 2.000 nhân viên. Mỹ cũng từng rút khỏi UNESCO dưới thời cựu Tổng thống Ronald Reagan vào năm 1984 và quay trở lại tổ chức này dưới thời ông George W Bush.
Hiện Mỹ đóng góp khoảng 80 triệu USD/năm, tương đương 20% ngân sách hàng năm của UNESCO. Mỹ sẽ tiếp tục duy trì nguồn tài trợ này và sẽ vẫn là thành viên chính thức của UNESCO đến hết ngày 31/12/2018.
Từ năm 2019, Mỹ dù không còn là thành viên nhưng vẫn sẽ tiếp tục đóng vai trò là quan sát viên để đóng góp quan điểm và chuyên môn cho UNESCO.
Theo bà Heather Nauert, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ: “Quyết định này không thể bị xem nhẹ. Nó phản ánh mối quan ngại của Mỹ về những công việc chồng chất tại UNESCO, về sự cần thiết phải cải cách căn bản tổ chức này và về việc tổ chức này duy trì thành kiến chống lại Israel”.
Trong khi đó, dư luận quốc tế cho rằng, Mỹ rút khỏi UNESCO là cú sốc lớn đối với tổ chức này. Tổng Giám đốc UNESCO Irina Bokova cho rằng sự rút đi của Mỹ là một "tổn thất đối với Mỹ", "tổn thất đối với gia đình Liên hợp quốc" và "tổn thất đối với sự hợp tác đa phương".
Thỏa thuận hạt nhân Iran
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 13/10 từ chối xác nhận Iran tuân thủ thỏa thuận hạt nhân đạt được năm 2015 và kêu gọi áp đặt các lệnh trừng phạt mới với Tehran.
Trong bài phát biểu tại Nhà Trắng, ông Trump nhấn mạnh: "Như tôi đã nói rất nhiều lần, thỏa thuận Iran là một trong những hiệp định tồi tệ nhất và phiến diện nhất mà Mỹ từng tham gia".
“Trong trường hợp chúng ta không đạt được giải pháp khi làm việc với Quốc hội và các đồng minh, thỏa thuận sẽ bị hủy. Thỏa thuận tiếp tục được cân nhắc và tôi, với tư cách tổng thống, có thể tuyên bố rút khỏi thỏa thuận này bất cứ lúc nào”, ông Trump tuyên bố.
Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng thỏa thuận hạt nhân giữa Iran và 6 cường quốc trên thế giới không nằm trong lợi ích của Mỹ, do vậy, Nhà Trắng sẽ ra thông báo về việc rút khỏi thỏa thuận này.
Thỏa thuận hạt nhân Iran được ký kết vào tháng 7/2015 giữa Iran và 6 cường quốc thế giới là Anh, Trung Quốc, Pháp, Đức, Nga và Mỹ trong các cuộc hội đàm do Liên minh châu Âu điều phối nhằm kiềm chế chương trình hạt nhân của Iran. Đổi lại, các biện pháp trừng phạt nước này đã được nới lỏng.
...............
Việc chủ động rút khỏi một loạt các thỏa thuận quốc tế, nước Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump dường như đang đi theo tiêu chí luôn đặt lợi ích của nước Mỹ lên trên các cam kết quốc tế. Điều này sẽ gây ra những hệ lụy khôn lường với các cam kết quốc tế do chính Mỹ khởi xướng.
Kỳ 2: Mỹ rút khỏi thỏa thuận quốc tế: Hệ lụy khôn lường
