Ngân sách cho các cơ quan liên bang Mỹ hết từ đêm 19/1 sau khi các nhà làm luật ở Washington không thể thống nhất về dự luật chi tiêu cho năm tài khóa 2018.
“Thật mỉa mai khi điều đó xảy ra vào lễ kỷ niệm đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống của ông Donald Trump hôm 20/1, một cái tát vào mặt giới lãnh đạo ở Washington”, hãng thông tấn Xinhua viết trong bài bình luận. Bài viết còn nói rằng chính quyền của ông Trump đã đảo ngược một số chính sách của người tiền nhiệm Barack Obama, bao gồm việc rút Mỹ khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu. “Nếu có bất kỳ di sản nào sống sót qua quá trình chuyển đổi quyền lực thì đó là tinh thần không hợp tác giữa các đảng phái”, Xinhua bình luận.
Nguy cơ bế tắc kéo dài
Trong khi đó, Tổng thống Trump và các nghị sĩ đảng Cộng hòa vẫn đang kẹt trong cuộc đối đầu với phe Dân chủ. Ngân sách dành cho nhiều cơ quan liên bang không còn đồng nghĩa với việc năm thứ hai trong nhiệm kỳ của ông Trump bắt đầu với một chính phủ không vận hành đầy đủ. Phe Dân chủ kiên quyết đòi rằng bất kỳ luật chi tiêu ngắn hạn nào cũng phải bao gồm các biện pháp bảo vệ những người nhập cư trẻ không có giấy tờ, còn được gọi là những người thuộc diện “Dreamers”. Còn phe Cộng hòa nói rằng, họ sẽ không đàm phán cho đến khi phe Dân chủ trao thêm cho họ số phiếu cần thiết để chính phủ mở cửa trở lại.
Các nhân viên chính phủ Mỹ được yêu cầu ở nhà hoặc một số trường hợp làm việc không được trả lương cho đến khi luật chi tiêu mới được thông qua. Đây là lần đầu tiên chính phủ Mỹ bị đóng cửa kể từ đợt phải dừng hoạt động trong 16 ngày vào tháng 10/2013. Thượng viện và Hạ viện Mỹ tổ chức một cuộc họp bất thường hôm 20/1 để nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng chính trị có thể ảnh hưởng đến đợt bầu cử quốc hội vào tháng 11 năm nay. Đến tận 7h tối hôm đó, cả hai viện đều tuyên bố thất bại và đồng ý họp lại vào ngày 21/1.
Lãnh đạo đa số tại Thượng viện, ông Mitch McConnell, cho biết Thượng viện sẽ bỏ phiếu vào ngày thứ Hai đối với dự luật tạm cấp ngân sách chính phủ cho đến ngày 8/2, trừ khi phe Dân chủ đồng ý tổ chức sớm hơn, Reuters đưa tin.
Thông điệp cứng rắn của Nhà Trắng và phe Cộng hòa tại Quốc hội dẫn đến dự đoán rằng Washington có thể rơi vào cuộc chiến chính trị kéo dài. Tại Quốc hội, lãnh đạo Dân chủ tại Thượng viện, ông Chuck Schumer gọi Tổng thống Trump là một người đàm phán không đáng tin cậy, rằng hai bên đã nhiều lần tiến gần mức thỏa thuận nhưng rồi lại hỏng vì ông Trump quyết giữ quan điểm về chống nhập cư.
Chính phủ liên bang Mỹ đã hoạt động bằng 3 luật ngân sách tạm thời kế tiếp nhau kể từ khi năm tài khóa mới 2018 bắt đầu vào tháng 10/2017. Tác động tức thời của đợt đóng cửa chính phủ lần này được giảm bớt vì rơi vào cuối tuần. Bên ngoài tòa nhà quốc hội, các công viên, tượng đài ngoài trời và bảo tàng Smithsonian vẫn mở cửa khi cuộc tuần hành vì quyền phụ nữ lần thứ hai diễn ra ở khu công viên tưởng niệm National Mall, nhưng du khách đến công viên lịch sử Liberty Bell ở Philadelphia hay tượng Nữ thần Tự do ở cảng New York đều bị xua đi. Ngay cả chuyến đi theo dự kiến của ông Trump và một số thành viên nội các đến Diễn đàn Kinh tế Thế giới tại Davos, Thụy Sĩ đang được tính toán từng ngày, giám đốc ngân sách Nhà Trắng Mick Mulvaney cho biết.
Nhưng các hoạt động quân sự của Mỹ ở Afghanistan và những nơi khác vẫn sẽ tiếp tục, và nhiều quan chức thực thi pháp luật liên bang cũng tiếp tục nhiệm vụ. Những cuộc thương lượng về Thỏa thuận thương mại Bắc Mỹ, bộ phận bảo đảm an ninh mạng hay Cơ quan bảo vệ môi trường cũng vậy, giám đốc ngân sách Mulvaney cho biết. Tuy nhiên, nếu giới làm luật Mỹ không sớm đạt được thỏa thuận, hàng trăm ngàn nhân viên chính phủ Mỹ sẽ phải tạm nghỉ không lương.
