Tổng thống Donald Trump là một trong những nhà lãnh đạo gây chia rẽ và khác biệt nhất trong trí nhớ của người Mỹ. Các chính sách của ông tác động đến cả thế giới. Dấu ấn của ông trên báo chí lớn hơn bất kỳ nhà lãnh đạo nào. Khả năng thu hút chú ý của ông dường như không có đối thủ. Dù phần lớn người dân trên thế giới không bỏ phiếu chọn tổng thống Mỹ, nhưng tất cả đều bị kết quả chi phối.
Bốn năm trước, cả thế giới ngạc nhiên khi ông Trump đánh bại cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton với khoảng cách hẹp.
Giờ đây, hàng triệu người đang chú ý dõi theo từng diễn biến, chờ kết quả kiểm phiếu ở các bang quan trọng, và băn khoăn rằng liệu các hãng thăm dò dư luận có hớ khi kết quả khảo sát của họ đều dự đoán ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden dẫn trước.
Từ khi lên cầm quyền, ông Trump và phong cách lãnh đạo khác thường của ông khiến thế giới phải bàn luận nhiều hơn bất kỳ nhà lãnh đạo Mỹ nào trong lịch sử gần đây.
CNN viết rằng ông giống như một nhân vật kết tinh của văn hóa giải trí Mỹ - dù khác xa với nhân vật quyến rũ kiểu cũ trong Hollywook mà bao thế hệ khán giả từng say mê.
Khi diễn viên cao bồi Ronald Reagan trở thành ông chủ Nhà Trắng năm 1980, không có khoảnh khắc nào ông thể hiện giống với các nhân vật cầm súng của mình, khiến thế giới thở phào nhẹ nhõm. Khi ông Reagan ký thỏa thuận kiểm soát vũ khí với Liên Xô, ông giúp khép lại cuộc Chiến tranh Lạnh bằng hòa bình, và đó cũng là cách viết lại hình ảnh của ông trong phim.
Còn ông Trump tác động đến thế giới theo cách khác. Những kỹ năng của ông trong chương trình truyền hình thực tế "The Apprentice" đúng là những gì thế giới nhận được.
Lối tiếp cận kiểu giao dịch của ông Trump cũng chuyển hóa thành chính sách đối ngoại. Thay vì thay đổi để hợp với vị trí mới, ông khiến thế giới phải thay đổi để phù hợp với ông.
Dù ai trở thành tổng thống Mỹ tiếp theo cũng sẽ phải đối mặt với hàng loạt vấn đề quốc tế chưa được giải quyết: đại dịch COVID-19, vấn đề hạt nhân của Iran và Triều Tiên, biến đổi khí hậu, căng thẳng với Trung Quốc nguy cơ tiếp tục leo thang...
Nếu ông Trump tiếp tục giữ Nhà Trắng, thế giới sẽ có thêm 4 năm đầy biến động nữa.
Trong chiến dịch vận động bầu cử năm 2016, ông Trump khoe rằng ông có thể bắn chết ai đó trên Đại lộ số 5 hào nhoáng của New York. Trong lĩnh vực ngoại giao, ông có vẻ đã làm những việc tương tự với các đồng minh của Mỹ.
Dù khiến cả thế giới hy vọng sẽ giải quyết được vấn đề hạt nhân Triều Tiên, nhưng đến nay ông Trump vẫn chưa thể khiến Triều Tiên từ bỏ vũ khí hạt nhân nào, thậm chí gần đây còn khoe vũ khí mới lợi hại hơn.
Washington cũng chưa đạt được thỏa thuận nào với Iran để thay thế thỏa thuận thời Obama mà ông Trump chê trách. Quan hệ hai nước còn căng thẳng hơn sau khi Mỹ giết vị tướng giỏi của Iran và Iran trả đũa bằng việc phóng tên lửa vào căn cứ của Mỹ ở Iraq.
Tuy nhiên, ông Trump được lòng các đồng minh vùng Vịnh vì đã cứng rắn với Iran, bất chấp nguy cơ chiến tranh có thể xảy ra ngay cửa nhà họ. Ông cũng được lòng Israel vì công nhận Jerusalem là thủ đô của nước này, sau đó thúc đẩy quá trình bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa Israel với Sudan và UAE, dù bị Palestine và một số nước lên án.
Ông Joe Biden đưa ra quan điểm truyền thống hơn về vai trò của Mỹ. Ông nói sẽ làm việc dựa trên đồng thuận với các đồng minh, tạo cho Iran một lối thoát khỏi căng thẳng và tiếp tục cứng rắn với Trung Quốc.
Nếu Mỹ không gánh trách nhiệm đi đầu trong những vấn đề này, “một trong hai điều sẽ xảy ra: hoặc hai đó sẽ chiếm chỗ của Mỹ, nhưng không phải theo cách có lợi cho các lợi ích và giá trị của Mỹ, hoặc không ai sẽ phụ trách, khiến tình hình trở nên hỗn loạn”, ông Biden viết trong bài đăng trên tạp chí Foreign Policy đầu năm nay.
Nhưng người Mỹ có thích lập luận đó không? CNN nói rằng nhiều người đã mất hứng thú với các cam kết và vướng mắc ở nước ngoài mà Mỹ cần đóng vai trò dẫn dắt.
Là chính trị gia kỳ cựu với 47 năm kinh nghiệm, ông Biden có nhiều thời gian làm về chính sách đối ngoại. Ông được bên ngoài đánh giá là người ổn định hơn ông Trump. Nhưng thế giới đã thay đổi rất nhiều.
Với nhiều thách thức phía trước, dù cử tri Mỹ sẽ xác nhận rằng nhiệm kỳ 4 năm của ông Trump chắc chắn sắp kết thúc hay trao cho ông thêm 4 năm nữa, cuộc bầu cử năm nay vẫn là sự kiện được quan tâm nhiều nhất.
