Ðúng-sai đã rõ
Ông Trần Văn Sỹ sinh năm 1938, có thâm niên 43 năm dạy toán THPT ở 2 tỉnh Hà Tĩnh và Đắk Lắk. Năm 1985, ông đang dạy học ở trường PTTH Dân tộc Nội trú N’Trang Lơng, thì vợ ông - bà Nguyễn Thị Bích Hồng là công nhân Trại chăn nuôi cấp 2 thị xã Buôn Ma Thuột được lãnh đạo Trại xác nhận hoàn cảnh khó khăn, nên cấp cho 500m2 đất canh tác. Giấy ghi rõ 500 m2 đất này có 1 mặt giáp Quốc lộ 14, mặt kia giáp vườn ông Đông.
Theo các đơn thư do ông Sỹ biên soạn gửi đến nhiều cơ quan, có nhiều nhân chứng xác nhận, rằng lô đất đang được vợ chồng ông Sỹ trồng đậu xanh, mè, dong riềng thì bị gia đình ông Đông lấn chiếm cày xới, trồng khoai. Gia đình ông Sỹ báo cho Thôn trưởng, Chủ nhiệm hợp tác xã, UBND xã Hòa Khánh, nhưng sự việc không được giải quyết dứt điểm. Ông Sỹ nhẫn nhịn, kiên trì gửi mấy trăm lá đơn khiếu nại từ tháng 5/1988 tới nay.
Năm 1994, gia đình ông Đông được UBND thành phố Buôn Ma Thuột cấp bìa đỏ cho lô đất vườn kèm thổ cư diện tích 1.880m2, trùm lên một phần đất ông Sỹ đang đòi. Ngoài diện tích được cấp bìa đỏ, ông Đông còn canh tác, dựng nhà, trồng cây trên phần đất Trại chăn nuôi đã cấp cho vợ chồng ông Sỹ. Sau nhiều cuộc họp, thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố Buôn Ma Thuột và Phòng Tài nguyên-Môi trường, năm 2007 UBND xã Hòa Khánh mới ban hành Thông báo số 22 yêu cầu ông Đông phải dỡ nhà, dọn cây trên phần đất không thuộc quyền sử dụng, để giao diện tích này lại cho UBND xã Hòa Khánh quản lý.
Ông Sỹ lại gửi đơn đòi đất thêm 8 năm nữa. Tới cuối năm 2015, theo công văn chỉ đạo của UBND tỉnh Đắk Lắk, Phòng Tài nguyên - Môi trường mới tiến hành đo lại đất trên thực địa. Kết quả, ngoài diện tích đất đã được cấp bìa đỏ, ông Đông còn sử dụng thêm 212,3m2 đất, được nhà chức trách xác nhận đây chính là phần đất còn lại trong hơn 500m2 đất canh tác của gia đình ông Sỹ bị ông Đông lấn chiếm.
Chỉ do “lỗi quy trình”
Tháng 5/2016 UBND thành phố Buôn Ma Thuột ra quyết định số 1135 công nhận 212,3m2 đất này thuộc quyền sử dụng của gia đình ông Sỹ, rồi tháng 6/2016 cấp bìa đỏ số CH 539491 cho gia đình ông.
Vợ chồng ông Đông kiện UBND thành phố Buôn Ma Thuột ra Tòa, bắt lỗi cơ quan này về việc không ra quyết định thu hồi đất và bồi thường công “khai hoang”. Tháng 9/2016 TAND tỉnh Đắk Lắk đưa vụ kiện hành chính ra xử. Tại Tòa, đại diện Viện Kiểm sát khẳng định diện tích đất mà hộ ông Sỹ được cấp từ năm 1985 đủ điều kiện được cấp quyền sở hữu, và thực tế hộ ông Đông đã lấn chiếm đất, nên đơn khởi kiện của ông Đông không có căn cứ để chấp nhận.
Tuy nhiên, Hội đồng xét xử cho rằng trong trường hợp ông Đông có hành vi lấn chiếm, thì cơ quan thẩm quyền vẫn cần phải ban hành Quyết định thu hồi đất theo điều 16, điều 64 Luật Đất đai, sau đó mới đủ căn cứ để quyết định việc giao đất cho người khác. Do UBND thành phố Buôn Ma Thuột bỏ qua bước này, nên Tòa tuyên hủy cả quyết định số 1135 lẫn bìa đỏ số CH 539491 mà UBND thành phố đã cấp cho gia đình ông Sỹ. Cả UBND thành phố Buôn Ma Thuột và gia đình ông Sỹ đều kháng cáo. Tháng 6/2017 TAND Cấp cao tại Đà Nẵng xử phúc thẩm, tuyên y án sơ thẩm.
Thực tế cho thấy UBND thành phố Buôn Ma Thuột chỉ cần ban hành lại đầy đủ các quyết định theo đúng quy trình, như Tòa chỉ rõ. Thế nhưng từ đó tới nay, không hiểu sao sự việc lại bị ngâm dầm dù ông Sỹ liên tục gửi đơn đề nghị chính quyền thành phố giải quyết. Ngày cuối năm 2019, thầy Sỹ tuổi 81, mái đầu bạc phơ đến kêu cứu báo Tiền Phong. Ông trình ra các giấy tờ Nhà nước cấp cho ông chế độ thờ cúng liệt sĩ, là người em trai kế ông hy sinh khi chưa lập gia đình. Ông cho biết nguyện vọng được cất căn nhà nhỏ để có nơi đặt bàn thờ liệt sĩ trên phần đất của gia đình suốt 31 năm qua vẫn chưa thực hiện được, chỉ vì sự thờ ơ của cán bộ chức trách liên quan.
Tại phần đất bị tranh chấp bên quốc lộ 14, những người dân trong xóm chỉ cho phóng viên thấy bờ kè xi măng vây phần đất lấn chiếm do ông Đông xây cao chạy dọc theo con đường, và đá tảng của ông Đông vẫn đổ cả đống lớn trên phần đất mà UBND thành phố Buôn Ma Thuột từng cấp bìa đỏ cho nhà ông Sỹ.
Ông Ngô Chí Tuấn- Bí thư Chi bộ kiêm Thôn trưởng thôn 18 của xã Hòa Khánh xác nhận khi Trại chăn nuôi cấp đất cho vợ chồng bà Hồng ông Sỹ, thì ông đang là Đội trưởng đội 9 của Trại nên biết rõ sự việc. “Bố ông Sỹ là cán bộ tiền khởi nghĩa, có Huân chương Độc lập. Vợ chồng ông Sỹ có Huân chương kháng chiến Hạng Nhất và Hạng Ba. Em ông Sỹ là liệt sĩ thời chống Mỹ. Ông đã nhiều lần gửi đơn xin được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất này để có nơi thờ tự những người có công với nước. Cấp trên cần quan tâm xử lý dứt điểm, vì vợ chồng ông đã khiếu nại ròng rã suốt 31 năm qua, tội quá!”- Ông Tuấn ái ngại.