Thanh niên là lớp người đặc biệt

>> Những người đóng nhiều vai

Anh Hoàng Bình Quân lao động cùng thanh niên tình nguyện tại Yên Bái năm 2004. Ảnh: Hồng Vĩnh.

Thanh niên là lớp người đặc biệt

Gần như quãng đời đẹp nhất gắn bó với TN, anh tâm đắc nhất điều gì?

Tôi luôn tự hào về TN và thường nói: TN là những người có thể làm được việc mà người chưa là TN, hoặc đã qua tuổi TN nghĩ rằng họ không làm được. Ví như Đoàn Thanh niên đã xây dựng điện gió trên đảo Bạch Long Vĩ, hay như T.Ư Đoàn đã đảm nhận một phần đường Hồ Chí Minh... Nhiều người ngạc nhiên, nhưng tôi nghĩ đơn giản đó mới là TN.

Vậy với anh, TN là gì?

Có nhiều định nghĩa về TN. Với tôi, TN là lớp người đặc biệt. Trong họ, có con người của ngày hôm qua, của hôm nay và của cả ngày mai.

Theo anh, trong giai đoạn mới, TN cần những phẩm chất gì?

Mỗi một thời kỳ có những đòi hỏi phẩm chất của TN với tư cách là lực lượng xã hội đông đảo, tràn đầy sinh lực, là tương lai của đất nước. Khi làm Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn, tôi từng nói một cách hình ảnh rằng:

TN cần có cái đầu xám, là tri thức; trái tim hồng, là nhiệt huyết; tấm lòng son, là sự trung thành với Đảng, với lý tưởng; có đôi bàn tay vàng, là tay nghề và có đôi bàn chân thép để đạp bằng mọi khó khăn, thử thách. Tôi nghĩ những phẩm chất này, ở giai đoạn hiện nay vẫn đúng, vẫn cần.

Sự giàu có của cán bộ Đoàn

Trong suốt quá trình làm công tác Đoàn, TN đã đem lại cho anh điều gì đặc biệt?

Tôi yêu mến, gắn bó với bạn trẻ và họ đã cho tôi nhiều lắm. Sau 25 năm làm công tác Đoàn chuyên trách, tôi rời vị trí Bí thư thứ nhất BCH T.Ư Đoàn ở tuổi 46. Trong buổi chia tay với cán bộ T.Ư Đoàn, tôi nói: Tôi sẽ không bao giờ quên kỷ niệm sôi nổi của những tháng năm gắn bó với TN. Hành trang của tôi đi đến nơi mới là tất cả những kỷ niệm và động lực mạnh mẽ mà các bạn TN đã trao truyền cho tôi.

Không ít cán bộ Đoàn phân vân vì thu nhập, vậy theo anh đâu là động lực?

Đúng là cán bộ Đoàn có nhiều khó khăn, nhưng không ít niềm vui. Hạnh phúc trong quãng đời của một cán bộ Đoàn là ngày ngày được tắm mình trong không khí hừng hực của tuổi thanh xuân, dù ở hoàn cảnh nào, sức trẻ vẫn luôn hừng hực trong huyết quản. Đó chính là sự giàu có của cán bộ Đoàn. Phải hiểu và cảm nhận được điều đó mới có thể hết mình với hoạt động Đoàn.

TN đem lại nguồn sinh lực cho anh, vậy trong cuộc đời làm Đoàn của mình, anh còn điều gì trăn trở?

Ít nhất tôi nuối tiếc hai điều. Thứ nhất, TN là lớp người đang vươn tới sự hoàn thiện; họ cần có môi trường, điều kiện hoạt động để phát triển. Vì vậy, cần có nhiều thiết chế văn hóa, thể thao cho thanh thiếu nhi. Tổ chức Đoàn tuy đã cố gắng nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu của TN; có thể nói là còn thiếu, nhất là ở nông thôn.

Thứ hai, việc đào tạo cán bộ Đoàn chưa được chuẩn hóa. Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam phải thực sự là một trường đại học về công tác Đoàn.

Anh Hoàng Bình Quân cùng thanh niên tình nguyện khi còn là Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn.

Chất keo kết dính thanh niên

Anh có suy nghĩ gì về đoàn kết, tập hợp TN?

Đoàn kết, tập hợp TN vừa là mục tiêu vừa là cách thức để Đoàn thực hiện sứ mệnh của mình. Một tổ chức Đoàn vững mạnh phải tập hợp, thu hút được đông đảo TN. Ban Bí thư T.Ư Đoàn từng đưa ra phương châm: “Đoàn mạnh, Hội rộng và Đoàn viên tiêu biểu”.

Trong giai đoạn hiện nay, công nghệ thông tin phát triển mạnh, với đời sống văn hóa phong phú, TN tiếp nhận rất nhiều thông tin và xuất hiện những nhu cầu mới. TN có nhiều sự lựa chọn giá trị, thông tin. Vì vậy, hoạt động Đoàn hiện nay phải thích ứng hoàn cảnh đó, đáp ứng những lợi ích và nhu cầu chính đáng của TN là chất keo kết dính họ với Đoàn, Hội.

Tổ chức Đoàn cần vươn tới chăm lo ngày càng thiết thực hơn việc học, việc làm, việc vui chơi, phát triển của TN, tạo môi trường chính trị, đời sống tinh thần phong phú để họ rèn luyện, trưởng thành; đồng thời nâng cao khả năng chia sẻ và bảo vệ những quyền lợi chính đáng của họ.

Nhiều Bí thư Đoàn cơ sở vẫn kêu khó trong vấn đề này. Anh có kế sách nào không?

Tổ chức Đoàn hiện nay có nhiều sáng tạo, hoạt động linh hoạt. Tuy nhiên, tập hợp TN luôn là vấn đề lớn và khó. Tôi có mấy suy nghĩ:

Thứ nhất, cơ cấu lao động xã hội thay đổi mạnh, theo đó cơ cấu TN cũng thay đổi. Vì vậy, tổ chức Đoàn cần mở rộng không gian tập hợp TN, không chỉ tập hợp theo địa bàn hành chính (nhiều TN ra thành phố tìm việc khiến làng xã vắng người trẻ) mà phải mở rộng ra không gian xã hội, phải dựa vào các phương tiện thông tin, nhất là internet.

Thứ hai, cần đa dạng hóa hoạt động. Nhịp sống xã hội đang rất nhanh, TN là lớp người luôn hướng tới cái mới, không chấp nhận cái cũ, lối mòn.

Thứ ba, Đoàn phải đổi mới mạnh mẽ cách vận động TN. Thay vì độc thoại, nói cho TN nghe, cần tăng cường đối thoại. Thay vì truyền đạt một chiều cho TN, hãy giúp họ có bản lĩnh, năng lực để tự lựa chọn những giá trị, thông tin chuẩn mực.

Tin và ủng hộ lớp trẻ

Gần đây, trong giới trẻ có không ít chuyện lùm xùm như tự quay clip riêng tư tung lên mạng, bạo lực học đường. Anh có lo lắng về sự thay đổi của một bộ phận TN?

Ngoài trọng trách mà T.Ư Đảng giao phó, tôi vẫn luôn đau đáu với vai trò của một cán bộ Đoàn và tôi còn là bố của hai TN nên không ít lo lắng trước những hiện tượng như vậy. Tuy nhiên, dù ở hoàn cảnh nào, tôi vẫn luôn có niềm tin vào thế hệ trẻ. Khi chúng ta biết lắng nghe, tôn trọng ý kiến của người trẻ, giúp họ có bản lĩnh, có kỹ năng sống và định hướng tốt, tôi tin họ sẽ trưởng thành và cống hiến tốt.

Giới trẻ ngày nay được thừa hưởng nhiều thành quả đổi mới, được đào tạo bài bản. Cái khó của họ là bản lĩnh để nhìn nhận các giá trị chuẩn mực và khả năng đề kháng trước những tiêu cực. Nhiều bậc bố mẹ quá lo lắng, dẫn tới bao bọc con cái, dạy dỗ theo kiểu áp đặt, dễ tạo phản ứng ngược. Không nên bắt con cái đi đôi giày của mình.

Anh suy nghĩ gì về việc trẻ hóa cán bộ Đoàn?

Tôi rất hoan nghênh T.Ư Đoàn đã trình Ban bí thư T.Ư Đảng ban hành quy chế cán bộ Đoàn. Trẻ hóa đội ngũ cán bộ Đoàn là việc làm hết sức cần thiết. Trẻ gắn liền với khỏe, nhiệt huyết cũng như trẻ làm cho cán bộ Đoàn gần TN hơn theo tâm lý lứa tuổi.

Trẻ hóa cán bộ Đoàn còn là biện pháp quan trọng để tạo nguồn cung cấp cán bộ cho hệ thống chính trị. Tất nhiên, trẻ hóa phải gắn liền với quy hoạch và đào tạo thật quy củ để tránh tình trạng cán bộ trẻ nhưng không đủ phẩm chất, năng lực.

Cảm ơn anh.

  Trí Đường – Nguyễn Hà (thực hiện)