Tình trạng này từng được gọi là “Hội chứng Nhà hàng Trung Quốc”, xuất phát từ năm 1968 (60 năm sau khi mì chính ra đời). Khi đó, một nhà khoa học người Mỹ đã mô tả một vài triệu chứng xuất hiện sau khi ăn bị tê mỏi, khó thở, chóng mặt, hồi hộp,…
Nhà khoa học này giả định những triệu chứng trên có thể gây ra bởi một số thành phần gia vị được sử dụng rộng rãi trong chế biến món ăn ở nhà hàng Trung Quốc như rượu, nước tương, muối ăn hoặc mì chính.
Tuy nhiên, Uỷ ban Hỗn hợp các Chuyên gia về Phụ gia Thực phẩm (JECFA), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), và Tổ chức Nông lương Liên Hợp Quốc (FAO) sau nhiều năm nghiên cứu đã kết luận: "Không chứng minh được mì chính là tác nhân gây ra các triệu chứng của Hội chứng Nhà hàng Trung Quốc". Từ đó đến nay, các nhà khoa học cũng không nhắc lại về hội chứng này.
Về hiện tượng bủn rủn tay chân, tê mỏi,… sau khi ăn mì chính, PGS.TS Nguyễn Thị Lâm – Phó Viện trưởng viện dinh dưỡng quốc gia cho biết, có thể là do cơ địa mẫn cảm của từng người. Việc quá mẫn cảm với mì chính cũng thông thường như khi chúng ta ăn các loại gia vị hoặc thực phẩm khác như sau khi ăn cá biển, tôm, cua hay ghẹ,... nhiều người cũng bị mẩn ngứa hoặc khó chịu. Muốn hết tình trạng này, chỉ cần giảm hoặc ngừng ăn các thực phẩm, gia vị bị dị ứng.
Còn theo bác sĩ Cao Hồng Phúc - Học viện Quân y, viện 103 cho hay việc xuất hiện các triệu chứng trên có 2 lý do.
Thứ nhất, người dùng đã ăn phải loại thực phẩm nào đó tác động lên hệ thần kinh đồng thời với việc ăn mì chính và chính những thực phẩm tác động lên hệ thần kinh gây ra các triệu chứng trên chứ không phải mì chính.
Thứ hai, có thể người dùng đã sử dụng một lượng quá nhiều mì chính, mà lượng này được tính từ vài trăm gam trở lên, tương đương với 1/5 túi mì chính thông thường. Lúc đó được gọi là ngộ độc mì chính, chứ đơn thuần, mì chính không gây hại. Giống như vitamin A, bình thường không gây hại, nhưng dùng một liều cao quá mức ngay tại một thời điểm thì bản thân vitamin A cũng gây hại chứ không chỉ mì chính. Như vậy, mì chính vô can với các triệu chứng trên nếu loại bỏ hai trường hợp đã nêu.
Theo bác sĩ Phúc, các thực phẩm tác động lên hệ thần kinh có thể lấy ví dụ như: nước chè đặc, nước cà phê đặc, ca cao… Khi đang rất đói và ăn một bát bún phở, lỡ tay cho một thìa mì chính, ngay sau đó uống nước chè đặc hoặc uống cốc cà phê. Khi đó, bún phở chưa kịp làm cơ thể tỉnh táo thì đã bị tác động bởi cà phê/chè đặc. Và các triệu chứng trên là của cà phê/nước chè gây ra, chứ không phải mì chính. Cũng cần lưu ý, đó không phải là triệu chứng của dị ứng thực phẩm hoặc ngộ độc thực phẩm.
Mì chính giả có phải là nguyên nhân?
GS.TS Nguyễn Văn Khôi – Viện Hóa học Việt Nam cũng cho rằng mì chính là một gia vị an toàn với con người và hiện nay cả thế giới đang dùng. Theo đó, mì chính được sản xuất từ các nguyên liệu tự nhiên như mía, khoai mì… với phương pháp lên men tự nhiên và không phải có nguồn gốc từ hóa chất.
Tuy nhiên, hiện nay trên thị trường xuất hiện nhiều loại mì chính giả, mì chính nhái. Theo ông Khôi, mì chính không rõ nguồn gốc sẽ không được kiểm định về chất lượng hàng chính hãng. Không thể loại trừ những sản phẩm này có dùng hóa chất. Như vậy sức khỏe con người sẽ bị đe dọa, vì dùng nhiều dẫn đến ngộ độc, nhẹ thì cảm thấy đau đầu, chóng mặt, nặng thì mắc các bệnh do chất độc tích tụ lâu dần trong cơ thể.
Do đó, về nguyên tắc, tốt nhất nên dùng mì chính ở mức độ cần thiết, không nên lạm dụng. Đồng thời phải chọn mua mì chính hàng chính hãng, cẩn thận với hàng nhái hiện nay.
Bột ngọt hay mì chính là tên gọi thường dùng của natri glutamat (tên đầy đủ là mononatri glutamat). Mì chính ra đời từ năm 1908 tại Nhật Bản. Ở nước ta, mì chính được Bộ Y tế xếp vào “Danh mục phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm” từ năm 2001 theo quyết định số 3742/2001/QĐ-BYT.
Thông tư số 27 /2012/TT-BYT có hiệu lực từ tháng 2/2013, cũng liệt mononatri glutamat vào danh mục phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm với chức năng chính là điều vị.
