Báo cáo giải trình, Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái cho hay, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, dự thảo luật đã bổ sung điều 59, quy định về xử lý tài sản, thu nhập kê khai không trung thực, tài sản, thu nhập tăng thêm không được giải trình một cách hợp lý.
Theo đó, qua xác minh, nếu kết luận tài sản, thu nhập thực tế lớn hơn tài sản, thu thập đã kê khai hoặc việc giải trình về tài sản, thu nhập tăng thêm không hợp lý thì cơ quan thuế sẽ xem xét thực hiện việc truy thu thuế thu nhập cá nhân với thuế suất lên tới 45%. Trường hợp không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại thì có quyền khởi kiện ra Tòa án.
Theo nhóm nghiên cứu của Ủy ban Tư pháp, hiện nay chưa có quy định xử lý tài sản mà người sở hữu có được một cách bất thường, không giải trình được hoặc giải trình không hợp lý về nguồn gốc hợp pháp. Trong khi đây là những tài sản tiềm ẩn nguy cơ có nguồn gốc từ tham nhũng, vi phạm pháp luật. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường cho hay, với cách thức xử lý cụ thể về tài sản, thu nhập không giải trình được, nhóm nghiên cứu có hai loại ý kiến.
Loại thứ nhất, nhiều ý kiến tán thành với quan điểm xử lý thông qua thuế thu nhập cá nhân với mức thuế suất 45%. Loại ý kiến thứ hai cho rằng, có thể áp dụng chế tài xử phạt của nhà nước theo hướng tài sản này sẽ bị tịch thu một phần.
Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa đề nghị, dự thảo luật nên có định nghĩa thế nào là kê khai không trung thực. Kê thiếu hay không kê, có cố tình hay vô ý? “Chuyện kê khai tài sản muốn trung thực đối với nhiều quan chức cũng rất khó, vì tài sản của họ rất nhiều, nên phải chia ra, định nghĩa cho rõ”, ông Nghĩa bày tỏ. Không đồng tình phương án truy thu từ thuế, ông Nghĩa đề nghị tài sản không giải trình được thì phải thu hồi.
Cùng quan điểm, theo Viện trưởng Viện Lập pháp Nguyễn Đình Quyền, không thể xử lý bằng thuế được. Bởi như thế sẽ vi phạm các quy định của luật khác, trong đó có Luật Phòng, chống rửa tiền. Vấn đề thu hồi tài sản của một cá nhân, tổ chức nào đó phải qua con đường tư pháp. Đó là con đường duy nhất hợp hiến và hợp pháp. “Cần quy định hành vi làm giàu bất hợp pháp không chứng minh được nguồn gốc của tài sản là hành vi tội phạm và do tòa án phán xử”, ông Quyền nhấn mạnh.
