Khó khăn chồng chất
Ngôi nhà sàn của bà Láng được dựng trên con mương nước bám theo lề đường Rạch Ráng - Sông Đốc, sàn gỗ mục, mái lợp lá dừa nước lưa thưa, không đủ che mưa che nắng. Bà Láng lọ mọ nấu cơm chiều cho con cháu. Bà than thở: “Cuộc sống gia đình tôi bị đảo lộn, bị cắt điện, không nước sinh hoạt kể từ khi nhà sập, không được phép dựng lại, bị buộc giải tỏa”.
Theo lời bà Láng, ngày 27/3, bà đứng đơn xin sửa chữa nhà. Bà nhờ con gái út là Giảng Thu Ba gặp và đưa đơn trực tiếp cho ông Trần Triều Tiên-Chủ tịch xã Khánh Hải. Ông chủ tịch xã nhận đơn và nói cứ về, sẽ có ý kiến sau. Tuy nhiên, mẹ con bà chờ mãi không được UBND xã Khánh Hải trả lời.
Ngày 4/4 sàn nhà bị sụp, mái xiêu vẹo, sắp sập nên bà cắm trụ bê-tông, lót sàn bằng vật liệu nhẹ phía sau để ở. Hôm sau bà bị lập biên bản với lý do xây dựng vi phạm hành lang an toàn giao thông. Bà Láng còn bị cắt điện chia hơi (câu đuôi) của Trạm Kiểm ngư Sông Đốc.
Ba ngày sau, xã Khánh Hải quyết định xử phạt hành chính bà Láng số tiền 4,5 triệu đồng do đã chiếm 43,91 m2 đất thủy lợi và buộc bà tháo dỡ 17 trụ bê-tông, đà kẽm sắt, trả lại hiện trạng ban đầu. Ngày 11/5, UBND huyện Trần Văn Thời quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt hành chính của cấp dưới.
Ông Lê Trung, Trạm trưởng Trạm kiểm ngư Sông Đốc nói: “Thấy gia đình bà Láng khó khăn, không có điện sinh hoạt, ở gần đơn vị nên cho bà sử dụng điện chia hơi. Việc tranh chấp đất đai với chính quyền thế nào tôi không rõ, nhưng Điện lực buộc cắt điện chia hơi, chúng tôi phải chấp hành”.
Thấy cảnh nhà rách nát, bừa bộn, sống tăm tối, bà Trần Thị Bông (59 tuổi) nhà ở đối diện, cho bà Láng chia hơi điện thắp sáng. Bà Bông kể: “Chiều ngày 12/5/2017, tôi cho mẹ con bà Láng chia hơi điện vì bà Láng già yếu, bệnh tật, ban đêm ban hôm lỡ có chuyện gì ân hận không kịp. Nhưng đến khoảng 8 giờ tối cùng ngày, nhân viên điện lực tới nhà, hỏi sao cho nhà bà Láng xài điện? Nếu không tháo nguồn điện thì sẽ lập biên bản, xử phạt và cắt điện luôn cả nhà tôi nên tôi đành cắt điện, để bà ấy đốt đèn dầu leo lét”.
Trao đổi với phóng viên báo Tiền phong, ông Ngô Minh Huấn - Phó GĐ Điện lực huyện Trần Văn Thời xác nhận: “Việc cắt điện chia hơi hộ bà Dương Thị Láng là thực hiện theo chỉ đạo qua điện thoại của UBND xã Khánh Hải và ông Trần Tấn Công-Phó chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời”.
Hơn 2 tháng qua, gia đình bà Láng sống cảnh màn trời chiếu đất. Để duy trì cuộc sống, bà Láng mở quán mua bán nhỏ ven đường. Song, khi nhà bị sập, dột nát, lại tối mù nên khách qua đường không còn dừng lại quán. “Nhà sập không dựng lại được, người nào dám vô đây mua bán, nên tôi đành bó gối nhìn”- bà Láng nói. Nhà dột nát, xiêu vẹo không có chỗ ăn ở, con trai bà Láng là Giảng Minh Truyền phải đi làm bạn cho tàu biển miệt Gành Hào (Đông Hải, Bạc Liêu). Con dâu cũng bồng con đi theo và vá lưới, lựa cá tôm để phụ chồng tự lo liệu cuộc sống.
tranh chấp, khiếu nại
Theo hồ sơ địa chính lưu trữ, phần đất 18.000 m2 của bà Láng nằm trong 36,6 ha tại ấp Trùm Thuật A, xã Khánh Hải, thuộc thửa đất số 153, 287, 372 và 373 tờ bản đồ số 11 được UBND xã Khánh Hải cho các hộ dân hợp đồng từ năm 1980. Gần 30 hộ dân ở ấp Trùm Thuật A, xã Khánh Hải (Trần Văn Thời) đều xác nhận từ đó đến nay, bà Láng liên tục quản lý, canh tác trên phần đất khoảng 18.000 m2. Bà Láng nhiều lần làm đơn xin hợp thức hóa phần đất này nhưng không được. “Tôi ở đây hơn 40 năm, biết rõ mẹ con bà Láng khai phá, quản lý, sử dụng ổn định trên mảnh đất này mấy chục năm nay”- ông Nguyễn Văn Sang (Út Sang), 89 tuổi, nói.
Năm 2005, UBND xã Khánh Hải cho ông Trương Thúc Khánh, nguyên Trưởng công an xã thuê. Ngày 2/7/2012, UBND huyện Trần Văn Thời quyết định lấy 1.000 m2 đất của bà Láng đang quản lý, nuôi sò huyết cho một chủ doanh nghiệp vật liệu xây dựng thuê. Việc chính quyền xã Khánh Hải, UBND huyện Trần Văn Thời cho người khác thuê mướn đều bị gia đình bà Láng ngăn cản, kiện ra tòa và TAND các cấp tuyên buộc chính quyền phải rút lại các quyết định trái luật.
Văn bản số 864/UBND-TNMT ngày 9/12/2005 của UBND huyện Trần Văn Thời xác định: “Việc UBND xã Khánh Hải ký hợp đồng cho thuê đất là không đúng thẩm quyền được qui định tại Điều 37, còn việc UBND xã Khánh Hải thu hồi đất bà Dương Thị Láng là không đúng thẩm quyền, được qui định tại Điều 44 Luật Đất đai 2003”. Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời đề nghị UBND xã Khánh Hải, Phòng TN-MT huyện Trần Văn Thời tổ chức đo đạc, lập bản đồ, hồ sơ địa chính cho từng chủ sử dụng đất (theo hộ gốc). Trên cơ sở đó, lập thủ tục trình UBND huyện quyết định cho thuê đất đối với hộ gia đình và cá nhân theo qui định của Luật Đất đai 2003. Ngày 22/7/2013, Sở TN-MT Cà Mau đã có thông báo và được UBND huyện Trần Văn Thời triển khai đến các xã, thị trấn về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở ven sông, kênh, rạch trên địa bàn Cà Mau theo chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ và Nghị quyết Quốc hội. Theo văn bản này, bà Dương Thị Láng được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Tuy nhiên, ngày 16/5/2014, UBND huyện Trần Văn Thời tiếp tục đo đạc để cho chủ doanh nghiệp vật liệu xây dựng thuê, dẫn đến phát sinh tranh chấp, khiếu nại. Bà Láng đứng ra ngăn cản việc cho thuê đất và bị Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời xử phạt hành chính 3 triệu đồng. Cùng thời điểm này, UBND huyện Trần Văn Thời triển khai “Chủ trương thu hồi phần đất hộ bà Láng để xây dựng Trạm Cảnh sát giao thông đường thủy”.
“Theo Luật Đất đai và các văn bản qui định về đất đai, bà Dương Thị Láng được cấp quyền sử dụng đất”.
Luật sư Lê Minh Châu, Đoàn Luật sư Cà Mau
Khi được hỏi vì sao không xác lập quyền sử dụng đất cho bà Láng, ông Trương Thành Đạt-Phó chủ tịch UBND xã Khánh Hải nói: “Tôi xin không trả lời vì tôi mới nhận nhiệm vụ 2016, không biết rõ nguồn gốc”.
