Ngay từ tháng 12 này, các tỉnh Nam bộ bắt đầu phải đối diện với thiếu nước và xâm nhập mặn, sớm hơn rất nhiều so với trung bình nhiều năm (khoảng tháng 2 năm sau). Xâm nhập mặn được dự báo sẽ vào rất sâu nội đồng và gay gắt hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN).
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, lượng dòng chảy vùng thượng nguồn sông Mê Công (phần lưu vực thuộc Trung Quốc) mùa lũ 2019 về hạ lưu luôn ở mức thấp hơn TBNN. Từ 15/8 đến 5/9, ở trung- hạ lưu sông Mê Công chỉ xuất hiện một đợt lũ, mực nước đỉnh lũ tại một số trạm chính đều vượt mức báo động lũ, sau đó xuống nhanh.
Tổng lượng dòng chảy trong tháng 8-10/2019 tại trạm Kratie (Campuchia) đạt khoảng 135 tỷ m3, thiếu hụt so với TBNN tới 82 tỷ m3. Hiện nay, mực nước tại các trạm trên dòng chính sông Mê Công ở mức thấp hơn TBNN từ 0,5-3,0m và nhiều trạm đã ở mức thấp nhất trong chuỗi số liệu quan trắc cùng kỳ, ông Vũ Đức Long, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết.
Tại các tỉnh Bắc bộ, Trung bộ, Tây Nguyên cũng đang trong tình trạng thiếu nước trầm trọng khi sông suối ở khu vực Bắc bộ thiếu hụt từ 20-80% lượng dòng chảy, chỉ số này ở Trung bộ, Tây Nguyên từ 30-50%, có sông thiếu trên 60%. Các hồ chứa hồ thủy điện vừa và lớn trên toàn quốc đều không đạt mực nước dâng bình thường. Tổng dung tích các hồ chứa trên cả nước chỉ đạt 40-90%.
Trong 6 tháng tới, nguồn nước trên các sông suối toàn quốc được nhận định tiếp tục thiếu trầm trọng. Mùa khô năm 2019-2020, tình hình khô hạn, thiếu nước có nguy cơ cao xảy ra tại một số tỉnh khu vực Bắc bộ, các tỉnh ven biển Trung bộ và khu vực Tây Nguyên.
Tại Bắc bộ, nguồn nước tiếp tục thiếu hụt so với TBNN, tập trung nhiều nhất trong tháng 12/2019 và tháng 1/2020, dao động từ 20 đến 40%, Trung bộ, Tây Nguyên từ 30 đến 60%, một số sông thiếu trên 70%. “Tại một số sông ở ven biển Trung bộ khả năng xuất hiện mực nước thấp nhất lịch sử”, ông Long nói.
Việc thiếu nước trầm trọng được dự báo sẽ gây ảnh hưởng nặng nề đến đời sống kinh tế, xã hội của người dân trong vùng ảnh hưởng. Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia khuyến cáo, chính quyền các cấp và người dân không chủ quan trước các hiện tượng thiên tai xảy ra. “Hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn thường diễn ra từ từ, khó nhận biết như bão, lũ. Tuy nhiên, khi đã xảy ra thì thường xảy ra trên diện rộng, khó ứng phó”, ông Long nói.
Cơ quan khí tượng đề nghị địa phương chủ động cập nhật các bản tin dự báo thời tiết, khí hậu và các hiện tượng cực đoan phục vụ việc ra quyết sách ứng phó với thiên tai và chỉ đạo sản xuất. Thực hiện các giải pháp ứng phó và giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra như chủ động tích nước phục vụ tưới tiêu khi xảy ra khô hạn.
