Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, đầu tháng 8 các tỉnh Bắc Trung bộ có thể có một đợt mưa lớn, dài ngày. Nếu xảy ra, đây sẽ là một trong những đợt mưa lớn hiếm hoi ở Bắc Trung bộ suốt nửa năm qua.
Số liệu thống kê thủy văn cho thấy, lượng mưa từ tháng 1-6/2019 ở Trung bộ thấp hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN) khoảng từ 20-90%. Nhiều nơi mưa chỉ bằng 1/10 so với TBNN, các đợt mưa thường ngắn và không lớn.
Ông Vũ Đức Long, PGĐ Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia cho biết, thiếu hụt lượng mưa nghiêm trọng cộng với nắng nóng gay gắt kéo dài (nắng nóng gay gắt xảy ra từ tháng 4, tháng 5, kéo dài trọn vẹn tháng 6 và gần hết tháng 7) đã đẩy Trung bộ vào một mùa khô hạn chưa từng có.
“Mực nước trên một số lưu vực sông đã xuống thấp nhất lịch sử, mực nước một số hồ chứa xuống dưới mực nước chết, tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn đã và đang diễn ra tại một số địa phương ở Trung bộ”, ông Long nói.
Cụ thể, lượng dòng chảy trên các sông thuộc khu vực Trung bộ phổ biến thấp hơn TBNN cùng kỳ từ 35-60%. Thậm chí trên sông Mã (Thanh Hóa), sông Cả (Nghệ An), sông Vu Gia (Quảng Nam), sông Ba (Phú Yên) lượng dòng chảy còn thiếu hụt tới 70%, tức là chưa bằng 1/3 dòng chảy so với trung bình nhiều năm. Tại sông Thu Bồn, sông Trà Khúc, mực nước đã xuống mức thấp nhất trong chuỗi số liệu quan trắc.
Các hồ chứa thủy điện ở Trung bộ cũng chịu chung số phận khi xuống thấp hơn mực nước dâng bình thường từ 15-20m như hồ A Vương (Quảng Nam), hồ Đăk Drinh, hồ Nước Trong (Quảng Ngãi), hồ Cửa Đạt, Hủa Na (Thanh Hóa), Bản Vẽ (Nghệ An), Bình Điền (Thừa Thiên-Huế), Ka Năk (Gia Lai). Đặc biệt, một số hồ đã xuống dưới mực nước chết như Trung Sơn (Thanh Hóa), Sông Tranh 2, Sông Bung 4A (Quảng Nam), Vĩnh Sơn B, Vĩnh Sơn 5, Trà Xom (Bình Định).
Nắng nóng cùng với mưa ít, cả một dải dài đất nước từ Nghệ An đến Ninh Thuận, đặc biệt là các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên đang đối mặt với hạn hán khốc liệt. Tình trạng thiếu nước sản xuất, sinh hoạt ở nhiều nơi đang diễn ra đặc biệt nghiêm trọng. Riêng các tỉnh Quảng Trị, Đà Nẵng, nhất là Quảng Nam, tình hình xâm nhập mặn sâu vào nội đồng đang diễn ra, số liệu quan trắc cho thấy, xuất hiện độ mặn cao nhất kể từ khi có số liệu quan trắc đến nay (năm 2005).
Hạn hán còn kéo dài
Nhận định về diễn biến thời tiết Trung bộ trong những tháng tới, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, hiện tượng ElNino yếu duy trì từ nay đến khoảng tháng 11/2019 với xác suất khoảng 50-55%, sau đó, ENSO có khả năng trở về trạng thái trung tính nhưng nghiêng về pha nóng từ tháng 12/2019.
Dưới tác động của El Nino, nhiệt độ trong các tháng tiếp theo của năm 2019 trên phạm vi toàn quốc phổ biến ở mức cao hơn TBNN cùng thời kỳ khoảng 0,5-10C. Từ nay đến tháng 8/2019, nắng nóng còn tiếp tục xảy ra ở miền Trung, vùng núi phía Tây Trung bộ còn có khả năng xảy ra nắng nóng gay gắt. Tổng lượng mưa tại khu vực Trung bộ trong tháng 8-9/2019 phổ biến cao hơn TBNN cùng thời kỳ từ 10-30%, các tháng khác phổ biến thấp hơn TBNN cùng thời kỳ từ 10-25%.
Theo ông Vũ Đức Long, lượng mưa tăng hơn nhưng không nhiều, vì thế không giải được ngay cơn khát ở miền Trung. Từ nay đến hết tháng 8/2019, lượng dòng chảy trên các sông thuộc khu vực Trung bộ tiếp tục suy giảm và ở mức thiếu hụt so với TBNN từ 40-65%, một số nơi thiếu hụt trên 80% như Quảng Nam, Bình Định và Phú Yên.
