"Cùng với việc thiếu minh bạch trong các vấn đề quân sự và an ninh, sự phát triển quân đội của Trung Quốc gây lo ngại cho cộng đồng khu vực và quốc tế, trong đó có nước chúng ta”, báo Nhật Bản Japan Times hôm qua dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Gen Nakatani phát biểu tại cuộc họp báo sau khi sách trắng thường niên được Nội các thông qua. “Đất nước chúng ta cần theo dõi chặt chẽ”, ông Nakatani nói.
Sách trắng quốc phòng được thông qua sau khi đảng Dân chủ Tự do bác bỏ bản báo cáo cũ hồi đầu tháng 7 vì giọng điệu quá ôn hòa về Trung Quốc. Sách trắng mới đánh giá Trung Quốc “đang tiếp tục các hoạt động được coi là hống hách nhằm thay đổi thực trạng bằng vũ lực và tìm cách hiện thực hóa tuyên bố đơn phương mà không cần ai đồng ý”. Sách trắng cho rằng, một số hành động như vậy “có thể châm ngòi cho những tình huống bất ngờ”. Theo sách trắng, Trung Quốc đang xây dựng nền tảng để khai thác khí đốt ngoài khơi trên biển Hoa Đông mà Nhật Bản lo ngại nó có thể được sử dụng vào mục đích quân sự.
Sách trắng nhấn mạnh, Trung Quốc thường xuyên đưa tàu đến vùng biển gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông. Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản đã 464 lần xua đuổi máy bay Trung Quốc bay gần không phận Nhật Bản trong năm 2014, tăng 49 lần so với năm trước đó. Sách trắng nhận định, hoạt động của máy bay thuộc lực lượng không quân và hải quân Trung Quốc rõ ràng để thu thập thông tin.
Về tình hình biển Đông, sách trắng đề cập quan ngại của cộng đồng quốc tế đối với Trung Quốc, trong đó có phản ứng từ Mỹ, rằng Bắc Kinh tiến hành hoạt động cải tạo nhanh chóng và với quy mô lớn trên 7 bãi cạn thuộc quần đảo Trường Sa. “Trung Quốc được tin là đang thúc đẩy việc xây dựng hạ tầng như sân bay, cảng biển trên những bãi cạn này”, sách
trắng viết.
Ngân sách quốc phòng Philippines tăng vọt
Philippines có kế hoạch tăng ngân sách quốc phòng thêm 25% vào năm tới, chủ yếu là nhằm củng cố tuyên bố chủ quyền của nước này ở khu vực tranh chấp thuộc biển Đông. Theo kế hoạch ngân sách năm 2016 mà Tổng thống Philippines Benigno Aquino trình lên Quốc hội hôm 20/7, nước này sẽ dành 25 tỷ peso (552 triệu USD) cho chi tiêu quốc phòng. Khoản tiền này sẽ được sử dụng để mua tàu khu trục và máy bay tuần tra. “Chúng tôi cần bảo vệ những gì rõ ràng nằm trong quyền tài phán của chúng tôi”, AP dẫn lời Bộ trưởng Ngân sách Florencio Abad khi được hỏi liệu có phải việc tăng ngân sách quốc phòng lên mức cao kỷ lục là do tranh chấp trên chủ quyền biển đảo với Trung Quốc. “Chắc chắn là chúng tôi cần, ít nhất cũng phải đủ khả năng để giám sát hiệu quả những diễn biến trong khu vực, đặc biệt những nơi tranh chấp”, ông Abad nói.
Theo dự thảo ngân sách tổng số 3.000 tỷ peso, chi tiêu quốc phòng sẽ được tăng thêm 5 tỷ peso so với năm ngoái và gấp 5 gần so với năm 2013. Ông Abad cho biết, chi tiêu quốc phòng năm 2016 nằm trong chương trình hiện đại hóa quân đội với tổng chi tiêu 75 tỷ peso (gần 4,7 tỷ USD) trong 5 năm mà ông Aquino thông qua năm 2013. Tuy nhiên, số tiền này không là gì so với chi tiêu quốc phòng của Trung Quốc. Bắc Kinh năm nay dành 142,9 tỷ USD cho chi tiêu quân sự.
Được trang bị ở hạng sơ sài nhất trong khu vực, quân đội Philippines chủ yếu dựa vào đội tàu và máy bay đã có từ nửa thế kỷ trước để thực hiện các nhiệm vụ trên biển Đông - nơi những căng thẳng với Trung Quốc nhiều lần bùng phát. Khi Trung Quốc tăng cường xây dựng trái phép trên các bãi đá ở biển Đông, Philippines đang sửa chữa chiếc tàu chiến cũ nát từ Thế chiến 2 đang đóng vai trò làm tiền đồn lẻ loi của nước này. “Chúng tôi đang nỗ lực đẩy nhanh hiện đại hóa và chúng tôi cần mọi sự giúp đỡ có thể, trong đó có việc mua tàu khu trục và máy bay tuần tra”, BBC dẫn lời Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Philippines Arsenio Andolong. Ông Andolong cho biết, 2 trong số 12 máy bay chiến đấu mà Philippines mua của Hàn Quốc dự kiến được bàn giao vào tháng 11 tới.
Tân chỉ huy Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ vừa đưa ra thông điệp hòa giải với Trung Quốc sau khi kết thúc chuyến thăm 3 quốc gia châu Á. “Chúng ta có nhiều điểm chung hơn cạnh tranh”, Đô đốc Scott Swift hôm qua nói với báo giới tại Tokyo. Nhưng ông Swift nhắc lại rằng, Hải quân Mỹ sẵn sàng phản ứng với bất kỳ tình huống nào có thể nảy sinh, nếu Tổng thống Mỹ ra lệnh. Đô đốc Mỹ nói rằng, quan hệ Mỹ-Trung đang tiến triển, nhưng thường xuyên bị những xích mích phủ bóng. Ông Swift cho rằng, bất kỳ thay đổi nào trong quan hệ giữa Hải quân Mỹ với đối tác Nhật Bản cũng xuất phát từ việc Nhật Bản thay đổi luật để mở rộng vai trò của quân đội ở nước ngoài, Reuters đưa tin.
