Quốc tế đánh giá cao vai trò của quỹ BHYT
Mới đây, Bộ Y tế đã tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Đề án đảm bảo tài chính cho các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam giai đoạn 2013-2020. Đề án được Thủ tướng phê duyệt năm 2013 theo Quyết định 1899/QĐ-TTg. Đồng thời, Bộ Y tế cũng nghiên cứu để đề xuất cấp thẩm quyền các chính sách hướng tới chấm dứt dịch bệnh HIV/AIDS vào năm 2030.
Trải qua gần 10 năm, Việt Nam đã thực hiện tiến trình chuyển đổi các nguồn lực tài chính trong nước cho công tác phòng, chống HIV/AIDS với một số kết quả ấn tượng.
Đặc biệt, Quỹ BHYT đã chi trả tiền mua thuốc ARV và các bệnh tật khác trong phạm vi chi trả cho các bệnh nhân HIV/AIDS tham gia BHYT, đây là bước đột phá của chương trình phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam. Hiện có 95% người nhiễm HIV tham gia BHYT, tăng gấp 2 lần trong vòng 5 năm.
Tổng quỹ BHYT chi cho công tác phòng, chống HIV/AIDS đến nay chiếm tới 25% nguồn lực trong nước, và hơn 70% chi phí cho thuốc ARV, với mức bình quân khoảng 400 tỷ đồng mỗi năm. Đây là phần chi phí nhiều nhất trong chữa trị HIV/AIDS.
Lãnh đạo Bộ Y tế cho biết, Bộ Y tế đã giao các đơn vị liên quan của bộ sớm hoàn thiện hành lang pháp lý bảo đảm việc cung ứng thuốc ARV từ nguồn quỹ BHYT chi trả liên tục và ổn định, bảo đảm quyền lợi của người có thẻ BHYT. Tại hội nghị, đại diện một số tổ chức quốc tế tại Việt Nam đánh giá cao thành tựu trong công tác phòng, chống HIV/AIDS của Việt Nam. Điều này có được nhờ từ sự chủ động về tài chính cho các dịch vụ điều trị HIV qua quỹ BHYT chi trả.
Từ năm 2019 đến nay, quỹ BHYT đã đáp ứng tới 70% tổng nhu cầu thuốc ARV tại Việt Nam, trong khi giai đoạn trước đó (khi quỹ BHYT chưa thanh toán), nguồn lực trong nước cho thuốc ARV chiếm chưa tới 10%.
Các chuyên gia quốc tế ghi nhận, việc đưa các dịch vụ điều trị HIV thuộc phạm vi quỹ BHYT chi trả là tiến bộ của Việt Nam trên hành trình hướng tới duy trì bền vững ứng phó quốc gia với HIV.
 |
| Tư vấn phơi nhiễm HIV cho người dân tại cơ sở y tế. |
Giúp bệnh nhân HIV theo đuổi điều trị
Từ năm 2013 về trước, thuốc ARV dùng cho chữa trị HIV tại Việt Nam được cung cấp bởi các nguồn tài trợ quốc tế là chủ yếu (trên 90%). Từ năm 2014, quỹ BHYT bắt đầu tham gia thanh toán tiền thuốc ARV cho bệnh nhân HIV/AIDS tham gia BHYT. Chính thức từ tháng 3/2019, quỹ BHYT thanh toán cho các cơ sở điều trị chỉ định thuốc ARV điều trị HIV.
Từ đó tới nay, bình quân mỗi năm quỹ BHYT thanh toán cho khám chữa bệnh và thuốc ARV điều trị HIV khoảng 400 tỷ đồng/năm, dự kiến năm 2022 - 2023 số chi này sẽ vượt 400 tỷ đồng/năm. Nếu năm 2016, tỷ lệ người mắc HIV tham gia điều trị thuốc ARV có thẻ BHYT mới chỉ đạt 50%, đến năm 2022 con số này đã lên đến 95%, giúp bệnh nhân HIV/AIDS có thể theo đuổi chương trình điều trị kéo dài.
Với BHYT thanh toán cho điều trị HIV/AIDS, Việt Nam đã trở thành điểm sáng trên thế giới về chuyển đổi cơ chế tài chính từ nguồn viện trợ sang chủ động trong nước. Đặc biệt, BHXH Việt Nam được trao cơ chế đặc thù thanh toán trực tiếp cho nhà cung ứng thuốc ARV để đảm bảo việc điều phối thuốc trong giai đoạn đầu điều trị HIV; hỗ trợ chi phí cùng chi trả thuốc ARV để giúp việc tiếp cận công bằng giữa các nhóm bệnh nhân. Tới nay đã có hơn 70.000 bệnh nhân nhận HIV dùng thuốc ARV được quỹ BHYT chi trả, thời gian tới sẽ tiếp tục có thêm người nhiễm HIV điều trị ARV được chuyển sang quỹ BHYT chi trả thay cho nguồn viện trợ.
Trước đó, tháng 8/2020, Thủ tướng đã phê duyệt Chiến lược Quốc gia chấm dứt dịch bệnh HIV/AIDS vào năm 2030, với định hướng người bị nhiễm HIV sẽ được tạo thuận lợi tối đa tham gia BHYT. Trong đó, với nhóm giải pháp về tài chính, Chính phủ đặt mục tiêu đáp ứng đủ nhu cầu kinh phí cho phòng chống HIV/AIDS; đặc biệt, mở rộng điều trị HIV/AIDS do quỹ BHYT chi trả theo quyền lợi của người tham gia BHYT; có cơ chế phù hợp để 100% người nhiễm HIV tham gia BHYT...
Chính phủ giao BHXH Việt Nam phối hợp với Bộ Y tế sửa đổi, bổ sung các hướng dẫn chi trả các dịch vụ phòng chống HIV/AIDS qua hệ thống BHYT theo quy định hiện hành; phối hợp rà soát, sửa đổi quy định tạo điều kiện cho người nhiễm HIV tham gia BHYT... Các giải pháp nhằm hướng tới tỷ lệ người nhiễm HIV được điều trị thuốc ARV đạt 95%; loại trừ lây truyền HIV từ mẹ sang con vào năm 2030...
BHXH Việt Nam vừa thành lập 4 đoàn công tác để đôn đốc,tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác thu, thu nợ, phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BHTN; công tác khám, chữa bệnh BHYT tại BHXH các địa phương. Các đoàn do lãnh đạo BHXH Việt Nam trực tiếp làm trưởng đoàn, làm việc với BHXH 63 tỉnh thành tại 8 cụm địa phương.
