 |
Liệu trình phục hồi chức năng vật lý tiêu chuẩn cho bệnh nhân đột quỵ là cải thiện chức năng ở bên cơ thể bị ảnh hưởng nhiều nhất do đột quỵ. (Ảnh: Dennis Maney / Penn State. Creative Commons) |
Đột quỵ xảy ra khi lưu lượng máu đến não bị gián đoạn, do tắc nghẽn hoặc vỡ mạch máu. Đột quỵ có thể làm hỏng các phần não kiểm soát chuyển động và làm gián đoạn giao tiếp giữa não và cơ.
Theo Sainburg, giả định này có nghĩa là liệu trình phục hồi chức năng vật lý tiêu chuẩn cho bệnh nhân đột quỵ là cải thiện chức năng ở bên cơ thể bị ảnh hưởng nhiều nhất do đột quỵ.
Khi bên đó trở nên có khả năng nhất có thể, mọi người được dạy cách bù đắp chức năng bị mất bằng bên cơ thể ít bị ảnh hưởng hơn. Tuy nhiên, nghiên cứu của Sainburg và những người khác đã chứng minh rằng cả hai bên cơ thể đều có thể bị ảnh hưởng bởi một cơn đột quỵ đáng kể.
Khoa học đã xác định rằng, mỗi bên cơ thể được điều khiển bởi bán cầu não đối diện. Ngày nay, sự chấp nhận đang nhanh chóng xuất hiện giữa các nhà khoa học thần kinh và bác sĩ lâm sàng làm việc với bệnh nhân đột quỵ rằng cả hai bên não đều ảnh hưởng đến chuyển động ở cả hai bên cơ thể. Hiện tại, các nhà nghiên cứu đang khám phá đầy đủ các hàm ý lâm sàng của kiến thức này.
Hiểu được tầm quan trọng của từng bán cầu
Sainburg và các đồng nghiệp đã kiểm tra xem liệu cánh tay và bàn tay không thuận của một người có thực hiện một số nhiệm vụ hoặc yếu tố của nhiệm vụ tốt hơn cánh tay thuận hay không.
Nghiên cứu của họ chứng minh rằng bán cầu não trái ở những người thuận tay phải - có khả năng thực hiện các chuyển động chân tay mượt mà, chính xác và hiệu quả hơn.
Nghiên cứu của họ cũng chứng minh rằng bán cầu não phải có khả năng ổn định cánh tay trái tốt hơn trong những tình huống không thể đoán trước, chẳng hạn như khi một người bị đẩy mà không báo trước.
Cả hai bên đều sử dụng cùng một hệ thống điều khiển, nhưng mỗi bên phụ thuộc nhiều hơn vào sự chuyên môn hóa của bán cầu não đối diện—bán cầu não có kết nối chặt chẽ hơn với việc điều khiển chi đó.
Khi những người bị đột quỵ ở bán cầu não trái cố gắng với lấy đồ vật bằng cánh tay trái, hướng chuyển động ban đầu của họ kém chính xác hơn so với người chưa bị đột quỵ.
Khi những người bị đột quỵ ở bán cầu não phải cố gắng với lấy một vật bằng cánh tay phải, khả năng dừng tay ở đúng vị trí của họ kém chính xác hơn.
Hỗ trợ những người sống sót sau đột quỵ
Sau khi các nhà nghiên cứu xác nhận rằng đột quỵ ở bất kỳ bán cầu não nào cũng có thể ảnh hưởng đến cả hai bên cơ thể, họ bắt đầu xây dựng các biện pháp phục hồi chức năng tiềm năng cho cánh tay ít bị ảnh hưởng của nạn nhân đột quỵ.
Sainburg và nhóm của ông đã yêu cầu những người bị đột quỵ ở bán cầu não trái chơi một trò khúc côn cầu trên không ảo bằng tay trái để phục hồi độ chính xác của chuyển động định hướng.
Những người bị đột quỵ ở bán cầu não phải đã chơi trò chơi dò đường bằng tay phải để phục hồi độ chính xác của đích đến mà tay họ hướng đến.
Sau ba tuần đào tạo, mọi người nhanh hơn 19% trong việc hoàn thành Bài kiểm tra chức năng bàn tay Jebsen–Taylor, một bài kiểm tra phổ biến để đo độ khéo léo của bàn tay những người sống sót sau đột quỵ.
Brooke Dexheimer, người đã có bằng tiến sĩ năm 2022 tại Penn State và là đồng tác giả chính của bài báo đánh giá, cho biết: “ Đột quỵ là gánh nặng lớn đối với sức khỏe cộng đồng. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng khuyết tật lâu dài và nhiều người không bao giờ hồi phục hoàn toàn. Các nghiên cứu như thế này là bước tiếp theo trong việc cải thiện cách chúng ta điều chỉnh quá trình phục hồi chức năng sau đột quỵ. Mục tiêu cuối cùng là giúp cải thiện cách chúng ta điều trị chấn thương thần kinh".
