Thông tin với báo chí về quá trình xử lý các vi phạm quanh hồ Đồng Đò (xã Minh Trí), hồ Ban Tiện (xã Minh Phú) và việc thực hiện kết luận của Thanh tra TP Hà Nội, lãnh đạo UBND huyện Sóc Sơn khẳng định: Dân có trước rừng có sau. Cụ thể, giai đoạn trước năm 1988 rừng Sóc Sơn chỉ có 234 ha chủ yếu là thông, bạch đàn còn lại là đất trống đồi núi trọc.
 |
Một công trình vi phạm lòng hồ Đồng Đò đã được đơn vị quản lý hồ lập biên bản kiến nghị xử lý. |
Để khuyến khích nhân dân tích cực tham gia trồng rừng, bảo vệ rừng, UBND TP Hà Nội đã có quyết định 6052 về chính sách cho các hộ gia đình phát triển rừng. Cũng trong giai đoạn này có rất nhiều chương trình sử dụng đất trống đồi núi trọc. Do vậy giai đoạn từ năm 1989, rừng Sóc Sơn được phát triển như hiện nay.
Đối với khu vực rừng Sóc Sơn tại khu vực hồ Đồng Đò (xã Minh Trí) và hồ Ban Tiện (xã Minh Phú), giai đoạn 1986, UBND TP Hà Nội đã có Quyết định phê duyệt phát triển kinh tế hồ Đồng Đò. Qua đó địa phương đã thực hiện việc di dân từ các xã lũ lụt thường xuyên gần đó đến khu hồ Đồng Đò và hồ Ban Tiện để xây dựng kinh tế mới.
Giai đoạn 1986-1988, việc các hộ dân xây dựng kinh tế mới, chính quyền địa phương quả thực không giao đất cho các hộ quản lý nên cũng không có hồ sơ quản lý. Đồng thời không giao đất nông nghiệp cho các hộ dân. Do vậy các hộ dân sử dụng đất tự phát, khai hoang để phát triển kinh tế, xây dựng nhà ở.
Lãnh đạo huyện Sóc Sơn, khẳng định: Qua rất nhiều thế hệ từ đó đến nay, có hộ dân đã sinh sống 2-3 thế hệ trong khu vực này. Đặc biệt do không có hồ sơ quản lý đất đai nên giai đoạn 2008 quyết định phê duyệt quy hoạch rừng của UBND TP Hà Nội đối với huyện Sóc Sơn phủ kín toàn bộ phần diện tích đất của các hộ dân trong vùng kinh tế mới.
Nhiều hộ dân do không có tài liệu hồ sơ về đất đai nên khi xây dựng các công trình đều bị xem xét để lập hồ sơ xử lý.
Cũng liên quan đến các hộ dân ở khu vực hồ Đồng Đò, hồ Ban Tiện, năm 2019 Thanh tra TP Hà Nội thanh tra việc sử dụng đất rừng đã có Kết luận 1085 và xác định các hộ dân xây dựng năm 2017, 2018 là vi phạm. Giai đoạn đó huyện đã nghiêm túc triển khai thực hiện và thiết lập hồ sơ vi phạm theo kết luận của thanh tra. Sau đó, các hộ dân đã có đơn đến Toà án nhân dân TP, Thanh tra Chính phủ. Thanh tra Chính phủ kiểm tra và đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ là các hộ dân trong khu vực này cần xem xét và đảm bảo quyền lợi của người dân. Thanh tra cũng yêu cầu tạm dừng cưỡng chế đối với hộ dân có đơn và hộ dân trong kết luận của Thanh tra TP.
Sau khi có kết luận của Thanh tra Chính phủ, huyện Sóc Sơn tiếp tục xem xét và tạm dừng cưỡng chế.
Đặc biệt, UBND TP đã có Kế hoạch 57 kiểm tra rà soát hiện trạng rừng ở các huyện có rừng. Đến nay đã cơ bản rà soát xong hiện trạng rừng. Đối với rừng Sóc Sơn, quy hoạch rừng năm 2008 bao gồm rất nhiều loại đất, trong đó có đất của hộ gia đình cá nhân với 200 ha; đất an ninh quốc phòng trên 500ha, đất giao cho các tổ chức khoảng 200ha, đất nông nghiệp được giao hơn 100ha. Ngoài ra còn một số hộ dân sử dụng đất tại hồ Đồng Đò, hồ Ban Tiện.
Trên cơ sở rà soát hiện trạng rừng, huyện Sóc Sơn tiếp tục xem xét những bất cập nằm trong ranh giới quy hoạch rừng để đề xuất UBND TP và các cơ quan có thẩm quyền xem xét điều chỉnh quy hoạch rừng. “Trên cơ sở điều chỉnh quy hoạch rừng chúng tôi rà soát từng trường hợp cụ thể về nguồn gốc, quá trình sử dụng đất. Từ đó xem xét lập hồ sơ quản lý, các trường hợp vi phạm sẽ lập hồ sơ xử lý theo quy định của pháp luật”, lãnh đạo huyện chia sẻ.
Trước đó, thông tin tới Tiền Phong về tình hình xử lý vi phạm đất đai trên địa bàn, huyện ủy Sóc Sơn cho biết, huyện xác định xử lý vi phạm đất đai là nhiệm vụ trọng tâm, đã ban hành Nghị quyết 15 về công tác xử lý vi phạm quản lý đất đai đến năm 2025. UBND huyện đã ban hành 6 kế hoạch và trên 90 văn bản chỉ đạo nhằm xử lý dứt điểm các vi phạm đất đai trên địa bàn.
Song song với việc xử lý vi phạm đất đai sau kết luận của Thanh tra thành phố Hà Nội, UBND huyện Sóc Sơn đã liên tục kiểm tra, xử lý vi phạm mới phát sinh. Riêng tại địa bàn 2 xã Minh Trí, Minh Phú, từ đầu năm 2023 đã xảy ra 60 trường hợp vi phạm xây dựng công trình trên đất. Đến thời điểm này đã xử lý 45/60 trường hợp. Đối với các vụ việc có dấu hiệu tội phạm, UBND huyện Sóc Sơn chuyển cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an huyện để xử lý theo quy định.
Nhiều công trình homestay, biệt thự không chỉ vi phạm đất rừng mà còn có các hành vi san lấp, lấn chiếm lòng hồ. Ông Nguyễn Duy Du, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Phòng chống thiên tai TP Hà Nội (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội) cho biết, từ đầu năm 2023 có đến 150 vụ vi phạm hành chính trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi toàn thành phố. Trong đó nổi cộm là các vi phạm tại hồ Đồng Đò.
Rừng phòng hộ Sóc Sơn hiện có diện tích 4.557 ha trải rộng trên 10 xã gồm: Minh Phú, Minh Trí, Hiền Ninh, Bắc Sơn, Nam Sơn, Hồng Kỳ, Phù Linh, Quang Tiến, Tiên Dược, Tân Minh và thị trấn Sóc Sơn. Việc xâm phạm đất rừng Sóc Sơn kéo dài nhiều năm qua.
Năm 2019, Thanh tra TP Hà Nội công bố kết luận chỉ ra hàng nghìn vụ vi phạm đất rừng phòng hộ. Riêng hai xã Minh Phú, Minh Trí và khu vực ven các hồ lớn (Đồng Quan, Hàm Lợn, Đồng Đò...) trong quy hoạch rừng có 797 công trình vi phạm. Khoảng 40 cán bộ của huyện đã bị xử lý, công trình vi phạm bị phá dỡ.
