Ngoại trưởng Liz Truss và cựu Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak – 2 ứng viên còn lại trong cuộc đua trở thành Thủ tướng tiếp theo của Anh đã đối đầu trong cuộc tranh luận trực tiếp trên hình đầu tiên do BBC tổ chức.
Dưới đây là một số điểm chính rút ra từ cuộc tranh luận ngày 25/7:
Năng lượng và kinh tế
Cuộc tranh luận “Thủ tướng tiếp theo của chúng ta” bắt đầu khi người dẫn chương trình đặt câu hỏi rằng các ứng viên sẽ làm gì để giúp người dân đối mặt với tình trạng các hóa đơn nói chung và hóa đơn năng lượng nói riêng tăng vọt.
Ông Sunak – nhấn mạnh việc mình từng là một Bộ trưởng Tài chính – nói: “Khi tôi vào cuộc, chúng tôi sẽ xem điều gì sẽ xảy ra với các hóa đơn năng lượng. Và khi tình hình thay đổi trên thực tế, tôi sẽ luôn hỗ trợ mọi người vượt qua nó.”
Về phần mình, Ngoại trưởng Truss cam kết sẽ đưa ra kế hoạch tăng trưởng kinh tế "ngay lập tức" nếu bà trở thành thủ tướng, đảo ngược kế hoạch tăng Bảo hiểm Quốc gia và áp đặt lệnh tạm hoãn đối với thuế năng lượng xanh, mà bà tuyên bố "sẽ giúp cắt giảm tiền hóa đơn nhiên liệu”.
Ông Sunak cho rằng cách tiếp cận của bà Truss “không thể hiện bản chất của đảng Bảo thủ”, và sẽ khiến đảng này “hoàn toàn không có cơ hội giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tiếp theo”.
Đáp lại, Ngoại trưởng Truss cho rằng đối thủ của bà sẽ dẫn đất nước vào một cuộc suy thoái, với một nền kinh tế “chết chóc và u ám”.
 |
Bà Truss và ông Sunak trong cuộc tranh luận ngày 25/7. Ảnh: BBC |
Gánh nặng thuế
Sau khi Ngoại trưởng cam kết rằng chính phủ của bà sẽ bắt đầu trả nợ trong vòng 3 năm nếu bà trở thành Thủ tướng, ông Sunak nhanh chóng đáp trả rằng bà Truss “đã hứa sẽ cắt giảm thuế hơn 40 tỷ bảng Anh, đồng nghĩa với vay hơn 40 tỷ bảng Anh”.
“Điều đó sẽ ảnh hưởng đến con cháu của chúng ta”, ông Sunak nói, chỉ trích ý tưởng vay vốn để chi trả cho việc cắt giảm thuế của bà Truss.
Ông Sunak cho rằng gánh nặng thuế của Anh là kết quả của mức chi tiêu chính phủ chưa từng có nhằm mục đích giữ cho nền kinh tế quốc gia phát triển trong bối cảnh đại dịch COVID-19.
Đáp lại, bà Truss nói rằng không có quốc gia nào khác tăng thuế ở thời điểm này, và bà cáo buộc ông Sunak không có kế hoạch rõ ràng cho tăng trưởng kinh tế.
Theo cựu Bộ trưởng Tài chính, kế hoạch của bà Truss có thể dẫn đến tăng lãi suất thế chấp lên tới 7%, và “đẩy hàng triệu người vào cảnh khốn cùng”. Vì lý do này, bà Truss “không có cơ hội chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử tiếp theo”. Nữ Ngoại trưởng trả đũa bằng tuyên bố: “Cựu Bộ trưởng này là người đã tăng thuế lên mức cao nhất trong 70 năm và chúng ta được dự đoán là sẽ có suy thoái. Sự thật nằm trong các số liệu.”
Vấn đề Trung Quốc
Bị thúc ép bình luận về mối quan hệ giữa Anh với Trung Quốc, cả ông Sunak và bà Truss đều tìm cách cáo buộc lẫn nhau rằng trước đây họ đã quá thân thiết với Bắc Kinh.
“Bà Truss đã tham gia một cuộc hành trình - bà nói về việc có một kỷ nguyên vàng trong mối quan hệ với Trung Quốc, về việc hợp tác sâu rộng hơn về an ninh lương thực và công nghệ”, ông Sunak khẳng định trước khi gọi Bắc Kinh là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia và kinh tế của Anh.
Ông Sunak nói thêm rằng Dự luật Đầu tư An ninh Quốc gia của chính phủ Anh “trao cho chúng tôi quyền hạn để tự bảo vệ mình trước những quốc gia như Trung Quốc, những quốc gia đang cố gắng xâm nhập vào các công ty của chúng tôi và đánh cắp công nghệ của chúng tôi.”
Cựu Bộ trưởng sau đó bị cắt ngang bởi bà Truss, nói rằng “cách đây hơn một tháng, ông đã thúc đẩy các mối quan hệ thương mại chặt chẽ hơn với Trung Quốc”.
“Nói thẳng ra thì những gì mà chúng tôi nghe được từ Bộ Tài chính là họ mong muốn có quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn với Bắc Kinh”, Ngoại trưởng chỉ ra.
 |
Ảnh: Getty Images |
Không triển khai binh sĩ tới Ukraine
Khi được hỏi với tư cách là Thủ tướng, liệu họ có triển khai quân đội tới Ukraine hay không, Ngoại trưởng Truss nói bà “không chuẩn bị cho việc Anh tham gia trực tiếp vào cuộc xung đột”.
“Chúng tôi đã làm nhiều nhất có thể. Chúng tôi là quốc gia châu Âu đầu tiên gửi vũ khí tới Ukraine, chúng tôi đã đưa ra các biện pháp trừng phạt khó khăn nhất có thể đối với Nga, chúng tôi thực sự đang giúp đỡ trong các lĩnh vực về bảo hiểm hàng hải, giúp đưa ngũ cốc ra khỏi cảng Odessa, và một thỏa thuận đã đạt được”, bà Truss nhấn mạnh.
Ngoại trưởng nói thêm rằng Ukraine “không phải là một quốc gia NATO”, nên “sẽ là sai lầm nếu trực tiếp triển khai quân đội và nguồn lực của Anh tới quốc gia này”.
Về phần mình, ông Sunak không trực tiếp trả lời câu hỏi, chỉ đề cập đến việc Anh đã “áp dụng một trong những biện pháp trừng phạt kinh tế mạnh nhất mà thế giới từng thấy” và đã hỗ trợ Kiev bằng vũ khí.
Không muốn trưng dụng ông Boris Johnson
Ngoại trưởng Truss bác bỏ khả năng Thủ tướng sắp mãn nhiệm Boris Johnson sẽ có một công việc trong chính phủ của bà, nói rằng bà không tin rằng ông ấy muốn một công việc và cần một "kỳ nghỉ " sau một vài năm "khó khăn".
“Tôi chắc chắn rằng ông ấy sẽ có một vai trò nào đó, tôi chắc chắn rằng ông ấy sẽ có tiếng nói, nhưng ông ấy sẽ không phải là một phần của chính phủ”, bà Truss nói thêm.
Về phần mình, Sunak cho biết quyết định từ chức Bộ trưởng Tài chính vào đầu tháng này (một phần dẫn đến sự sụp đổ của nội các Thủ tướng Johnson) được đưa ra sau khi ông nhận thấy “đã quá đủ”. Cựu Bộ trưởng nhấn mạnh ông sẽ không tuyển dụng ông Johnson vào Nội các của mình.
Quần áo đắt tiền
Trước khi diễn ra cuộc tranh luận, Bộ trưởng Văn hóa Anh - Nadine Dorries đã đả kích Sunak khi so sánh bộ đồ và đôi giày đắt tiền của ông với đôi bông tai Claire's Accessories trị giá 4,50 bảng Anh của bà Truss.
Khi được yêu cầu bình luận về vấn đề này, ông Sunak nhấn mạnh các ứng viên nên được đánh giá "bởi tính cách và hành động của họ".
Cựu Bộ trưởng nói thêm rằng ông “không sinh ra trong giàu sang”, vì gia đình của ông di cư đến Anh cách đây 60 năm và trước đây ông từng làm bồi bàn tại một nhà hàng Ấn Độ. Hiện ông Sunak được ước tính có khối tài sản trị giá hơn 200 triệu bảng Anh, và có vợ là tỷ phú thừa kế và nổi tiếng với lối sống khá xa hoa.
Đáp lại, Ngoại trưởng Truss cũng nói rằng bà không có "bất kỳ vấn đề gì với việc quần áo của người khác đắt tiền như thế nào" và "sẽ không đưa ra lời khuyên về thời trang cho ông Sunak", vì bà “rất ngưỡng mộ gu ăn mặc” của ông.
Khi cuộc tranh luận kết thúc, một cuộc thăm dò nhanh các cử tri Đảng Bảo thủ do Opinium thực hiện cho thấy 2 ứng viên có tỷ lệ ủng hộ tương đương, khi ông Sunak dẫn trước với 39% còn bà Truss theo sát với 38%.
