Trong một bài phát biểu dài gần 40 phút tại một sự kiện do Trung tâm Wilson (một tổ chức nghiên cứu về các vấn đề toàn cầu ở Washington) tổ chức, ông Pense mạnh mẽ chỉ trích một loạt chính sách của Trung Quốc, từ bành trướng trên biển Đông đến ăn cắp sở hữu trí tuệ, báo The Straits Times đưa tin ngày 25/10.
Bài phát biểu của Phó tổng thống Pence diễn ra trước hội nghị thượng đỉnh APEC ở Chile, nơi Nhà Trắng hy vọng Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ ký một thỏa thuận thương mại sơ bộ với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
“Hành động quân sự của Trung Quốc trong khu vực và cách tiếp cận của họ đối với các nước láng giềng trong năm qua ngày càng hung hăng”, Phó tổng thống Mỹ nhận xét.
Ông nói rằng, Bắc Kinh tăng cường sử dụng các tàu dân quân biển để thường xuyên hăm dọa thủy thủ, ngư dân Philippines, Malaysia, trong khi lực lượng hải cảnh Trung Quốc tìm đủ cách để ngăn cản Việt Nam thăm dò, khai thác dầu khí trong vùng biển của Việt Nam. Ông thúc giục Trung Quốc chủ quyền của các nước.
“Trong khi lãnh đạo Trung Quốc đứng ở Vườn Hồng năm 2015 và nói rằng, Trung Quốc, tôi trích dẫn nguyên văn “không có ý định quân sự hóa” biển Đông, Bắc Kinh lại triển khai tên lửa phòng không và tên lửa chống hạm tiên tiến tới các căn cứ quân sự mà họ xây dựng trên các đảo nhân tạo”, webiste của Nhà Trắng đăng lời phát biểu của ông Pence.
Ngoài gây hấn ở biển Đông, trong năm 2019, Trung Quốc cũng khiêu khích ở biển Hoa Đông. “Hải cảnh Trung Quốc đã điều tàu tới vùng biển quanh nhóm đảo Senkaku do Nhật Bản quản lý và ở đó trong hơn 60 ngày liên tục”, ông Pence nói.
“Ở biển Hoa Đông trong năm 2019, đồng minh thân cận của chúng ta, Nhật Bản, phải cử nhiều máy bay chiến đấu hơn bất kỳ năm nào khác để phản ứng sự hung hăng, khiêu khích của Trung Quốc”, Phó tổng thống Mỹ nói.
Từ dân sự biến thành quân sự
Trung Quốc cũng sử dụng sáng kiến “Vành đai-Con đường” để thiết lập sự hiện diện lâu dài ở các cảng khắp thế giới, bề ngoài là phục vụ các mục đích thương mại nhưng những mục đích này có thể cuối cùng biến thành quân sự, ông Pence nhận định.
“Giờ đây chúng ta thấy cờ Trung Quốc phấp phới ở nhiều cảng, từ Sri Lanka, Pakistan tới Hy Lạp”, ông nói. Ngoài ra, có báo cáo rằng, Bắc Kinh đang để mắt tới các địa điểm trên Đại Tây Dương để xây dựng cơ sở hạ tầng hải quân trên đó.
Về vấn đề biểu tình ở Hong Kong, Phó tổng thống Mỹ cũng thúc giục Bắc Kinh tôn trọng quyền tự quyết của người dân Hong Kong, tôn trọng các cam kết mà Trung Quốc thể hiện trong Tuyên bố chung Trung-Anh năm 1984.
“Tất cả những gì Bắc Kinh đang làm hôm nay, từ vạn lý tường lửa trong không gian mạng tới vạn lý tường cát ở biển Đông, từ không tin tưởng quyền tự trị của Hong Kong đến đàn áp người dân đều cho thấy họ vẫn đang tách rời khỏi thế giới”, Phó tổng thống Pence nhận định.
Ngày 25/10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh phản đối bài phát biểu của ông Pence và nói rằng, Mỹ nên tập trung vào các vấn đề trong nước của chính nước Mỹ như tình trạng bạo lực súng đạn…
Không quân Trung Quốc ngang nhiên tiến hành tập trận đổ bộ, tuần tra với máy bay ném bom H-6K trên biển Đông. Ảnh: China Daily. 
