Bên thềm Đại hội đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVII, Tiền Phong đã có cuộc trao đổi với ông Vũ Hà, Phó Giám đốc Sở GTVT Hà Nội.
Thưa ông, việc đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông Hà Nội trong thời gian qua, bên cạnh một số điểm sáng thì dường như vẫn chung một âm hưởng khá ảm đạm?
Trong những năm qua, được sự quan tâm chỉ đạo của TW Đảng, Quốc Hội, Chính phủ và các Ban, ngành TW và dưới sự chỉ đạo tập trung, thống nhất, quyết liệt của Thành uỷ, HĐND và UBND Thành phố, Thủ đô Hà Nội đã phát huy được sức mạnh tổng hợp để phát triển kinh tế - xã hội cả về chiều rộng và chiều sâu. Các nguồn lực, thế mạnh về đất đai, con người, văn hóa và lịch sử, công nghệ và khoa học kỹ thuật…v.v đã được khai thác, phát huy và sử dụng có hiệu quả, trong đó nổi bật nhất là đã gắn kết, huy động các nguồn lực cho phát triển hạ tầng GTVT.
Hàng loạt các công trình giao thông do Trung ương đầu tư đã được hoàn thành, đưa vào khai thác sử dụng trên địa bàn thủ đô đã tạo điều kiện để Hà Nội chủ động đầu tư kết nối các tuyến đường. Có thể thấy nhiều con đường, nút giao thông đã được xây dựng đi vào sử dụng thời gian qua như: đường Vành đai 2 và cầu Vĩnh Tuy, đường Vành đai 3, trục phía Nam tỉnh Hà Tây (cũ), Quốc Lộ 1A (đoạn Văn Điển – Ngọc Hồi), một số đoạn tuyến của đường vành đai 2,5 và 3,5; các công trình cầu vượt tại các nút giao thông quan trọng (nút giao Nguyễn Văn Huyên – Hoàng Quốc Việt; An Dương – đường Thanh Niên …v.v).
Sự đầu tư phát triển hệ thống đường giao thông và mạng lưới vận tải hành khách công cộng đã góp phần kéo các vùng xa về gần lại với Thành phố, từ đó tạo điều kiện phát huy các tiềm lực về đất đai, con người, văn hóa xã hội và điều kiện tự nhiên sẵn có, góp phần rất lớn thúc đẩy phát triển Kinh tế - Xã hội của các huyện, thị xã; tạo nên sức hấp dẫn mạnh mẽ đối với các Nhà đầu tư, các doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Tuy nhiên, những thành quả đạt được mới chỉ là bước đầu và đang trong quá trình hiện thực hóa quy hoạch kết cấu hạ tầng giao thông, và trên thực tế vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển, chưa tương xứng với vị thế, tiềm năng, thế mạnh của Thủ đô; Ùn tắc giao thông vẫn là thách thức lớn, khả năng kết nối giao thông liên vùng còn nhiều khó khăn, vận tải khách công cộng chưa phát triển...
Vậy thưa ông, sở GTVT đã chủ động tham mưu đề xuất với thành phố như thế nào nhằm thúc đẩy giải quyết các vấn đề hóc búa này?
Trong thời gian tới, Sở GTVT sẽ tiếp tục tham mưu với Thành phố tập trung giải quyết một số yêu cầu về đầu tư để hình thành mạng lưới hạ tầng giao thông nhằm kết nối khu vực đô thị trung tâm với 05 đô thị vệ tinh cũng như kết nối Thủ đô Hà Nội với các địa phương thuộc vùng Thủ đô, trong đó gồm: Tuyến đường hướng tâm: QL1A, QL3, QL6, QL21; QL21B; các trục: Tây Thăng Long, Ngọc Hồi - Phú Xuyên, đường trục phía Nam...; Các đường Vành đai 3, Vành đai 3.5, đường Vành đai 4, Vành đai 5; Hệ thống cầu vượt sông: Cầu Tứ Liên; Cầu Hồng Hà và cầu Mễ Sở (vành đai 4); Cầu Ngọc Hồi (Vành đai 3,5); Cầu Đuống 2 (trên QL1A cũ)…v.v. Đáng chú ý, tuyến vành đai 3,5 và cầu Ngọc Hồi được hình thành sẽ có ý nghĩa hết sức quan trọng góp phần cải thiện giao thông quá cảnh trong giai đoạn trước mắt để thay thế cho vành đai 3 và cầu Thanh trì đang quá tải.
Cầu Nhật Tân
Bên cạnh đó, Sở cũng tham mưu để thành phố đẩy mạnh đầu tư mạng lưới giao thông của 05 huyện theo đề án lên Quận; từng bước hoàn thiện mạng lưới hạ tầng giao thông kết nối cho các địa phương còn khó khăn về giao thông... Cùng với đó là việc hoàn thành đưa vào khai thác tuyến đường sắt đô thị số 2A (Cát Linh – Hà Đông) và tuyến đường sắt đô thị thí điểm số 3 (đoạn Nhổn - Ga Hà Nội); Phấn đấu hoàn thành công tác chuẩn bị đầu tư và khởi công thêm các tuyến đường sắt đô thị: Tuyến số 5 đoạn Văn Cao - Hòa Lạc và Tuyến số 3 đoạn Ga Hà Nội - Hoàng Mai (do Thành phố đầu tư)...; Tuyến số 1 Yên Viên - Ngọc Hồi (Bộ GTVT đầu tư)...
Cũng như nhiều địa phương khác, Hà Nội đang đối mặt với khó khăn “thiếu vốn”, đây cũng chính là điểm nghẽn trong phát triển kết cấu hạ tầng, theo ông đâu là lời giải cho bài toán này?
Khối lượng các công trình hạ tầng giao thông theo quy hoạch cần triển khai là rất lớn, tuy nhiên, nguồn lực đầu tư cho giao thông không chỉ đơn thuần là nguồn lực tài chính mà còn có nhiều yếu tố khác như vấn đề kinh tế, xã hội con người, điều kiện tự nhiên …v.v, vì vậy cần tích cực chủ động tổ chức thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Sở GTVT đề xuất một số giải pháp, cụ thể như sau:
Thứ nhất, sử dụng nguồn lực hợp lý, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, có thứ tự ưu tiên đầu tư các công trình, từ đó sẽ phát huy các tiềm lực về đất đai, con người, văn hóa xã hội và điều kiện tự nhiên…v.v của những khu vực đã được đầu tư, tạo nên giá trị, nguồn lực mới để tái đầu tư các công trình giao thông khác;
Thứ hai, phân công trách nhiệm đầu tư và phối hợp đồng bộ tiến độ đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông giữa Thành phố Hà Nội với cơ quan trung ương cũng như các tỉnh lân cận; tăng cường phân cấp cho các quận, huyện có nguồn thu lớn, có năng lực về tổ chức quản lý đầu tư tốt để chủ động trong đầu tư.
Thứ ba, khai thác có hiệu quả nguồn lực đất đai của Thành phố:
Rà soát các quỹ nhà, đất sau khi sắp xếp lại trụ sở các cơ quan đơn vị và các quỹ đất trước đây dự kiến bố trí làm đất đối ứng triển khai cho các dự án đầu tư theo hình thức BT (theo luật PPP đã được thông qua không còn hình thức BT đối với các dự án mới) để chủ động triển khai lập quy hoạch tổ chức đấu giá tạo nguồn thu theo đúng quy định;
Phát huy, tận dụng tối đa nội lực của các địa phương thông qua việc giao cho các địa phương (quận, huyện, thị xã) chủ động xây dựng phương án và tổ chức đấu giá đất hai bên các tuyến đường mở mới để tạo nguồn vốn tái đầu tư cho giao thông của địa phương;
Xây dựng cơ chế đầu tư và hình thức đầu tư TOD để khai thác quỹ đất tại các nhà ga của các tuyến đường sắt đô thị ...v.v để tạo nguồn vốn dành cho đầu tư xây dựng cũng như quản lý khai thác vận hành các tuyến đường sắt đô thị;
Thứ tư, tiếp tục hoàn thiện các quy định, thủ tục, cơ chế chính sách để tăng cường công tác giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất đấu giá tạo nguồn thu cũng như tạo mặt bằng phục vụ thi công các công trình…
Trân trọng cảm ơn ông!
“Sở GTVT sẽ tiếp tục tham mưu với Thành phố tập trung giải quyết một số yêu cầu về đầu tư để hình thành mạng lưới hạ tầng giao thông nhằm kết nối khu vực đô thị trung tâm với 05 đô thị vệ tinh cũng như kết nối Thủ đô Hà Nội với các địa phương thuộc vùng Thủ đô, trong đó gồm: Tuyến đường hướng tâm: QL1A, QL3, QL6, QL21; QL21B; các trục: Tây Thăng Long, Ngọc Hồi - Phú Xuyên, đường trục phía Nam...; Các đường Vành đai 3, Vành đai 3.5, đường Vành đai 4, Vành đai 5; Hệ thống cầu vượt sông: Cầu Tứ Liên; Cầu Hồng Hà và cầu Mễ Sở (vành đai 4); Cầu Ngọc Hồi (Vành đai 3,5); Cầu Đuống 2 (trên QL1A cũ)”…
Ông Vũ Hà
