Phí “đè” ô tô vào trung tâm Sài Gòn: Vành đai trạm thu phí

Sơ đồ vành đai thu phí ôtô vào trung tâm TPHCM. Đồ họa: Văn Minh.

Công ty cổ phần công nghệ Tiên Phong vừa trình Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM, đề án thu phí xe ô tô vào trung tâm nhằm hạn chế ùn tắc giao thông. Theo đề án này, khu vực trung tâm TPHCM sẽ hình thành một vành đai khép kín bao gồm các tuyến đường: Hoàng Sa (dọc theo bờ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè) đến đường Nguyễn Phúc Nguyên giao với Cách Mạng Tháng Tám, đường Ba Tháng Hai, đường Lê Hồng Phong, Lý Thái Tổ, Nguyễn Văn Cừ, đường Võ Văn Kiệt, Tôn Đức Thắng để xây dựng các cổng thu phí.

Thu phí giờ cao điểm

Tổng cộng có 34 cổng thu phí đa làn, tự động không dừng và một trung tâm điều hành kết nối với các cổng thu phí, xử lý thông tin và quản lý hoạt động thu phí tại các cổng thu. Ôtô muốn vào trung tâm TPHCM phải mở một tài khoản liên kết với hệ thống thu phí tự động không dừng được lắp đặt tại vành đai. “Khi ô tô vào trung tâm trong giờ cao điểm, hệ thống sẽ tự động trừ tiền trong tài khoản. Trong trường hợp có xe không nộp tiền, hệ thống sẽ ghi nhận và thông báo xử phạt, sau đó báo qua đơn vị đăng kiểm không cho đăng kiểm cho đến khi nộp phạt”- đề án nêu.

Theo chủ đầu tư, hệ thống thu phí không dừng sẽ sử dụng công nghệ nhận diện vô tuyến (RFID) kết hợp tự động nhận dạng biển số (ANPR) nhằm đảm bảo khả năng thu phí đa làn không dừng với công suất 1.800 ôtô/giờ trên một làn. Trước các trạm thu phí sẽ có bảng thông báo “vào khu vực thu phí chống ùn tắc” để người dân cân nhắc có nên dùng ô tô cá nhân vào hay không.

Dự kiến thời gian thu phí nằm trong khung giờ cao điểm từ 6h-9h và 16h-19h hàng ngày, ô tô cá nhân vào trung tâm phải nộp 40.000 đồng (đề xuất giảm 25% cho xe đăng ký trong khu vực trung tâm); xe khách 50.000 đồng, taxi đăng ký trong thành phố 30.000 đồng (giảm 25%). Xe biển xanh vào trung tâm cũng phải nộp phí, trừ xe công vụ ưu tiên theo quy định như xe cấp cứu, hộ đê, chữa cháy… Riêng xe buýt trợ giá được miễn phí. Chiều ra khỏi thành phố không thu phí. Dự kiến mỗi năm thu khoảng 700 tỷ đồng.

Tổng kinh phí dự án khoảng 1.500 tỷ đồng do nhà đầu tư bỏ ra, thực hiện theo hình thức BLT (xây dựng, thuê dịch vụ và chuyển giao) trong thời hạn 15 năm (2018-2034). Toàn bộ tiền phí thu được sẽ lập quỹ hỗ trợ phát triển vận tải hành khách công cộng như tăng đầu tư xe buýt mới, miễn phí đi xe buýt ở khu trung tâm, đầu tư thêm các nhà chờ...

Đề án thu phí ô tô vào trung tâm TPHCM nhằm giảm kẹt xe. Ảnh: Ngô Bình.

Hạn chế xe cá nhân, phát triển giao thông công cộng

Theo đề án, mục tiêu thu phí ô tô vào trung tâm nhằm giảm lượng phương tiện cá nhân, phát triển giao thông công cộng, chống kẹt xe khu vực trung tâm TPHCM.

Đại diện công ty Tiên Phong cho rằng, đề án này đưa vào sử dụng sẽ giảm ngay 49% lượng ô tô và 30% taxi vào trung tâm. Đồng thời, giúp làm tăng số người sử dụng phương tiện công cộng. “Khi thu phí, trong khung giờ cao điểm lượng ô tô giảm một nửa, nhường đường cho xe buýt lưu thông. Đề án này là sự kết hợp giữa phát triển giao thông công cộng và kiểm soát phương tiện cá nhân. Theo tính toán, khối lượng vận tải hành khách công cộng hiện nay là 9%, sẽ tăng lên 15% sau khi thu phí”, đại diện chủ đầu tư nói.

Theo Sở GTVT, lượng phương tiện cá nhân ở TPHCM đang gia tăng rất nhanh, mỗi tháng lại có thêm 30.000 phương tiện đăng kí mới. Trong đó, ô tô chiếm 15%, nâng tổng số phương tiện tại thành phố lên hơn 8 triệu, bao gồm gần 700.000 ô tô, chưa tính lượng lớn phương tiện ngoại tỉnh đang hoạt động trên địa bàn.

Trong khi đó, mỗi ngày có hơn 100.000 lượt ôtô ra vào trung tâm TPHCM, lượng xe so với diện tích đường đã ở mức độ bão hòa nên di chuyển rất chậm.Vì thế áp lực giao thông, nhất là trong khu vực trung tâm là rất lớn khiến nơi đây thường xuyên xảy ra ùn tắc trong giờ cao điểm.

Bên cạnh đó, thời gian qua nhiều công trình được thi công trong khu vực trung tâm TPHCM khiến giao thông qua các khu vực này gặp rất nhiều khó khăn. Trong đó, khu vực thi công nhà ga tuyến Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên trong thời gian kéo dài khiến giao thông trên đường Lê Lợi, Tôn Đức Thắng, Pasteur, khu vực trước chợ Bến Thành… thường xuyên bị ùn tắc trong giờ cao điểm, các phương tiện lưu thông rất khó khăn.

Ông Bùi Xuân Cường, Giám đốc Sở GTVT TPHCM cho rằng, mục đích của đề án thu phí này không phải là tạo nguồn thu mà để kiểm soát lượng xe vào trung tâm, giảm nhu cầu đi lại, phát triển hệ thống giao thông công cộng. “Đây là đề án nằm trong gói giải pháp tổng thể tăng cường phát triển giao thông công cộng kết hợp với việc kiểm soát phương tiện cơ giới cá nhân do viện nghiên cứu chiến lược, Bộ GTVT nghiên cứu”, ông Cường nói.

“Chủ trương của Sở GTVT là ủng hộ đề án này ông Cường nói và mong muốn nhận được các kênh phản biện từ người dân, báo chí.