Manh giông (Proteus anguinus) hay "rồng non" theo cách gọi của người dân địa phương, sống toàn bộ cuộc đời ở mạch nước ngầm dưới lòng đất thuộc dãy núi Dinaric Alp chạy từ Slovenia qua Croatia và vài nước khác trên bán đảo Balcan. ADN từ những mẩu da rơi rụng hoặc phân của chúng phân hủy trong môi trường sống và có thể bị cuốn trôi ra ngoài hang động. Đây là tin tốt cho các nhà sinh vật học nghiên cứu đời sống hang động, vì con người không thể tiếp cận phần lớn trong số khoảng 7.000 hang động ở Croatia.
Việc phát hiện thêm môi trường sống của loài manh giông bị đe dọa tuyệt chủng, mang đến nhiều hy vọng cho công tác theo dõi và bảo tồn. "Trước đây, bạn chỉ có thể trông thấy loài vật hay trốn tránh này nếu chúng bị cuốn khỏi môi trường sống sau cơn mưa nặng hạt, hoặc nếu bạn lặn vào trong hang động. Nhưng giờ đây chúng tôi có thể xác định chúng có ở đó hay không dựa vào nước trong hang", New Scientist hôm qua dẫn lời Judit Vörös ở Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Hungary.
Nhóm của Judit sử dụng kỹ thuật mang tên ADN môi trường, hay eADN, để khảo sát loài manh giông. "Kỹ thuật này đôi khi được áp dụng bởi các nhà sinh vật học bảo tồn, nhưng cho đến nay, nó chưa bao giờ được sử dụng đối với động vật có xương sống trong hang động", Judit nói.
Nhóm nghiên cứu thu thập mẫu nước từ 15 hang động trên khắp Croatia trong mùa hè 2014. Họ lọc hai lít nước từ mỗi địa điểm thông qua một loại giấy đặc biệt, sau đó chiết xuất eADN từ giấy. Họ xác nhận sự tồn tại của manh giông ở 10 hang động được biết đến trước đó và lần đầu tiên phát hiện thêm 5 địa điểm sinh sống khác của loài này.
Các nhà bảo tồn Croatia đang áp dụng kỹ thuật này để lập bản đồ môi trường sống của manh giông chính xác hơn và tìm hiểu sâu hơn về di truyền trong quần thể của chúng. Dù cả hang động và loài manh giông đều được bảo vệ ở Croatia, Judit hy vọng phát hiện nhờ eADN sẽ thúc đẩy công tác bảo vệ nền đất bên trên hang động, do manh giông rất nhạy cảm trước ô nhiễm và chất độc hại ngấm xuống môi trường sống của chúng từ bên trên.
