Hơn 1 tuần trước, ngư dân Nguyễn Hảo (43 tuổi, trú thị trấn Thuận An) trong lúc lặn bắt cá ở khu vực biển Hòa Duân (là cửa biển Thuận An xưa) đã phát hiện một mỏ neo lớn bằng gỗ. Sau khi biết tin, anh Nguyễn Văn Chinh (30 tuổi, cùng trú thị trấn Thuận An) đã mua lại mỏ neo với giá 3 chỉ vàng và 2 thùng bia (khoảng hơn 10 triệu đồng) rồi đem về để trong sân vườn.
Qua đo đạc ban đầu, mỏ neo có chiều dài 8,1m, dày 30cm, mỏ neo được bọc sắt ở phần đầu, 2 ngạnh neo có sắt bọc 2 lớp. Gỗ của mỏ neo này rất tốt, cứng và dường như không bị tác động bởi nước biển. Riêng phần sắt bọc đã bị oxy hóa phần lớn.
Ông Nguyễn Lưu, cha anh Chinh kể: “Mỏ neo được vận chuyển bằng thuyền từ khu vực biển Hòa Duân về đến sân sau nhà tui. Nó nặng lắm, phải buộc với các phi nhựa cứng rỗng ở dưới để cho nổi lên mới kéo được trên nước. Khi đưa lên đất liền, phải 8 thanh niên dùng đòn bẩy mới được”.
 |
Phần đầu mỏ neo
Theo ông Lưu, kinh nghiệm đi biển lâu năm cho thấy, mỏ neo này là mỏ neo cổ, tương ứng với thuyền cực kỳ lớn. Để thả neo này xuống biển phải cần khoảng 20 người.
Sau khi mua mỏ neo về, anh Chinh đã báo tin cho Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế vì nghĩ rằng đây là một cổ vật quý của triều Nguyễn cần được lưu giữ.
TS. Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế cho hay, Trung tâm đang cử cán bộ của Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế (đơn vị trực thuộc Trung tâm) về xác minh lai lịch, nguồn gốc, niên đại của mỏ neo nói trên.
“Thời xưa, khi kỹ thuật chế tác mỏ neo bằng sắt chưa có thì các mỏ neo bằng gỗ rất thịnh hành. Nếu mỏ neo thuộc triều Nguyễn thì rất đáng quý, cần phải được lưu giữ. Hiện tại ở trong bảo tàng của chúng tôi và cả Thừa Thiên Huế chưa có một mỏ neo bằng gỗ nào như vậy nên rất đáng lưu ý” - TS. Hải trao đổi.
Mỏ neo có chiều dài đến 8,1 mét 
Bề dày 30 cm với các thớ gỗ chắc chắn không bị bào mòn nhiều bởi nước biển
Còn theo nhà nghiên cứu về đồ cổ Huế - Hồ Tấn Phan, dựa trên hình dáng của mỏ neo, có khả năng mỏ neo này của một tàu lớn thời chúa Nguyễn đến vua Nguyễn (thế kỷ 18-19) khi ra vào cửa biển Thuận An, bị đắm tàu hay đứt mỏ neo bất ngờ.
Ông Phan cho biết thêm, ông chưa từng thấy mỏ neo bằng gỗ nào kích thước lớn đến vậy - cả trong sách cổ, thư tịch lẫn kinh nghiệm trong nghề.
Theo Đại Dương
