Ngày 9/5, TAND Cấp cao tại Hà Nội tiếp tục xét xử phúc thẩm 21 bị cáo trong vụ án vi phạm quản lý đất đai xảy ra tại Đà Nẵng. Tại tòa, các bị cáo được quyền tự bào chữa trước đề nghị của đại diện viện kiểm sát xin tòa giữ nguyên án sơ thẩm đã tuyên.
Trình bày trước HĐXX, Phan Văn Anh Vũ – nguyên thượng tá tình báo công an cho biết, hôm nay là ngày thứ 910 bản thân bị giam cầm một cách oan ức vì các cơ quan tố tụng liên tục đưa ra xét xử từ vụ án này đến vụ án khác. Bị cáo đang phải chịu mức hình phạt tổng hợp 65 năm tù trong 4 vụ nhưng không có chứng cứ buộc tội (thực tế, ông Vũ bị tuyên 30 năm tù vì án có thời hạn không được vượt 30 năm).
Trong vụ án hiện tại, Phan Văn Anh Vũ cho rằng mọi giao dịch mua bán đất đai, nhà công sản đều bắt nguồn từ chủ trương của chính quyền thành phố. Bản thân bị cáo là chủ doanh nghiệp tư nhân kinh doanh bất động sản nên không có thẩm quyền giao đất, quy hoạch đất. Vì vậy, bị cáo Vũ cho rằng nếu có sai phạm xảy ra, trách nhiệm thuộc về bên bán tức chính quyền, không phải của người mua.
Về cáo buộc lợi dụng quan hệ với các lãnh đạo địa phương và trung ương để thâu tóm đất công, Vũ không phủ nhận có quan hệ với các lãnh đạo nhưng cho rằng đây là: “Quan hệ trong sáng với sự kính trên nhường dưới chứ không móc ngoặc, tham ô. Nếu HĐXX giữ nguyên cáo buộc phải chỉ rõ bị cáo đã lợi dụng lãnh đạo nào và lợi dụng thế nào? Nếu viện kiểm sát vẫn không đưa ra được chứng cứ vật chất để buộc tội tôi, đề nghị HĐXX hãy huỷ án sơ thẩm, tuyên bị cáo vô tội”.
Bị cáo Vũ nói mình thấy “rất kinh hoàng” với cáo buộc về việc biết doanh nghiệp của mình không thuộc diện mua nhà công sản nhưng vẫn nhờ nhiều người đứng tên để hưởng lợi số tiền đặc biệt lớn. Bị cáo này nêu quan điểm, án sơ thẩm đã sai lầm khi không tìm hiểu về quy hoạch bất động sản ở Đà Nẵng thời điểm 2006 – 2014 nhưng đã kết tội Vũ vì lợi dụng các mối quan hệ để biết thông tin chuyển nhượng nhà công sản.
Phan Văn Anh Vũ phân tích, chính quyền Đà Nẵng đã đăng tải thông tin công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng về đất đai nên ai cũng biết. “Cái gì tôi đúng, mong HĐXX xem xét, không nên đánh đồng. Xin hãy lắng nghe và giải oan cho bị cáo” - Vũ nói.
Bào chữa cho bị cáo Vũ sau đó, luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch đề nghị HĐXX phúc thẩm xem xét toàn diện lại vụ án và sửa bản án sơ thẩm để tuyên thân chủ không phạm tội.
Luật sư Trạch trình bày, nếu Vũ bị truy cứu trách nhiệm hình sự, chỉ có thể là vai trò đồng phạm giúp sức và không phải người có vai trò đặc biệt như quy kết của cấp sơ thẩm. Lý do, các doanh nghiệp Vũ lập ra đều không có chức năng quản lý nhà nước và được thực hiện những giao dịch mà pháp luật không cấm nên hoàn toàn có quyền mua nhà đất công sản.
Theo án sơ thẩm, cáo bị cáo Trần Văn Minh (Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng giai đoạn 2006 – 2011), Văn Hữu Chiến (Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng giai đoạn 2011 - 2014) đã cố ý làm trái các quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước, các quy định về quản lý đất đai để tạo điều kiện cho bị cáo Phan Văn Anh Vũ trục lợi cá nhân trong việc mua bán, chuyển nhượng các nhà đất công sản và các dự án đất đai trên địa bàn.
Tòa sơ thẩm cho rằng, đủ căn cứ xác định Phan Văn Anh Vũ có quan hệ với lãnh đạo Đà Nẵng đặc biệt là cố Bí thư kiêm Chủ tịch HĐND Đà Nẵng; các vụ án khác cũng thể hiện Vũ có quan hệ với lãnh đạo cấp cao tại Bộ Công an nên lợi dụng danh nghĩa công ty bình phong của Bộ Công an để thâu tóm nhà đất...
Trong vụ, các bị cáo thuộc UBND Đà Nẵng đã làm trái các quy định, giao Phan Văn Anh Vũ nhà đất công sản ở vị trí đắc địa dù Vũ không thuộc đối tượng được mua nhà đất công sản. Hành vi thâu tóm của Vũ tại 4 dự án bất động sản đã gây thiệt hại hơn 18.200 tỷ đồng; tại 15 nhà công sản, gây thiệt hại hơn 1.700 tỷ đồng.
Cấp sơ thẩm khẳng định, bị cáo Trần Văn Minh là người giữ vai trò chính, ban hành các chủ trương, chính sách pháp luật, trực tiếp quyết định giao nhà đất công sản, chỉ đạo cho các bị cáo dưới quyền và trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội.
Bị cáo Văn Hữu Chiến trong giai đoạn làm Phó chủ tịch đã tiếp nhận ý chí của bị cáo Trần Văn Minh trong việc ký chuyển nhượng các dự án, nhà công sản trái quy định pháp luật. Trong giai đoạn làm Chủ tịch UBND, ông Chiến tiếp tục ra chủ trương về đất đai trái pháp luật, chỉ đạo các bị cáo và trực tiếp cùng thực hiện hành vi phạm tội.
Trong vụ, bị cáo Phan Văn Anh Vũ giữ vai trò đặc biệt vì biết rõ các công ty của mình không thuộc diện được chỉ định nhận đất, dự án mua nhà công sản nhưng vẫn lợi dụng mối quan hệ để được nhận mua. Ông Vũ cũng bàn bạc với giám đốc các công ty quốc doanh, để họ mua chỉ định nhà đất với giá rẻ rồi chuyển nhượng lại cho mình.
