Ông Obama ra sắc lệnh thách thức đảng Cộng hòa

Sắc lệnh của ông Obama đã thay đổi từ cách tiếp cận trục xuất toàn bộ sang ưu tiên trục xuất tập trung vào tội phạm bị kết án hoặc những kẻ gây nguy hiểm cho xã hội. Quyết định cải tổ hệ thống nhập cư quốc gia tác động lên khoảng 44% của tổng số 11,3 triệu người nhập cư trái phép (tức gần 5 triệu người), phần lớn đến từ Mexico và Trung Mỹ.

Theo đó, gần như toàn bộ những ai đang sinh sống bất hợp pháp trong hơn 5 năm cùng người có con là công dân Mỹ hoặc cư dân thường trú hợp pháp sẽ tránh bị trục xuất và có thể xin cấp giấy phép làm việc 3 năm. Những người đang sống và làm việc trái phép tại Mỹ và đáp ứng tiêu chuẩn có thể xin hoãn trục xuất kể từ mùa xuân tới. Tổng thống Obama còn mở rộng chương trình mà ông tiến hành vào năm 2012, cấp tạm trú cho những người nhập cư trẻ tuổi không có giấy tờ tới Mỹ trước 16 tuổi. 

Cải cách của Tổng thống Obama khiến phe Cộng hòa phản đối dữ dội. Các nghị sĩ bảo thủ cáo buộc quyết định không cần Quốc hội thông qua này nằm ngoài thẩm quyền của Tổng thống và vi hiến. Họ tuyên bố sẽ sử dụng việc thông qua dự luật chi tiêu ngân sách sắp tới và đe dọa tiếp tục đóng cửa chính phủ để chống lại ông Obama. Một số tìm cách để Quốc hội có thể ngăn cản các hành động của Tổng thống bằng cách không cấp tiền hoặc đe dọa những ưu tiên khác.

Phe Cộng hòa cân nhắc cắt ngân sách cho Bộ An ninh Nội địa, đình chỉ thông qua các đề cử nhân sự do Tổng thống đệ trình và khởi động tiến trình buộc tội ông Obama. Phe Cộng hòa sẵn sàng chuẩn bị một chiến lược lập pháp và tư pháp để trả đũa. Một số thành viên đảng Cộng hòa lo ngại rằng, phản ứng thái quá sẽ bất lợi cho đảng này trong việc thu hút phiếu bầu của cộng đồng nói tiếng Tây Ban Nha.

Sau thất bại của đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa kỳ vừa qua, dự báo hai năm còn lại của ông Obama tại Nhà Trắng hứa hẹn đầy trắc trở với Quốc hội do phe Cộng hòa kiểm soát. Tuy nhiên, Tổng thống Obama đã trực tiếp thách thức phe đối lập trong Quốc hội với cải cách lịch sử về hệ thống nhập cư, tuyên bố sẽ chiến đấu chống lại bất cứ ai thách thức quyền lực của ông. Ông chủ Nhà Trắng cảnh báo: “Chớ để bất đồng về một vấn đề ngáng trở mọi vấn đề. Đây không phải vấn đề nền dân chủ hoạt động ra sao, và Quốc hội chắc chắn không thể lại đóng cửa chính phủ chỉ vì chúng ta bất đồng về việc này”.