Nữ doanh nhân gốc Việt tháp tùng Thủ tướng Hungary

Doanh nhân Phan Bích Thiện.

Sáng Hồ Tây, nắng thu mát dịu, tôi có dịp trò chuyện với nữ doanh nhân Phan Bích Thiện khi chị đang tất bật chuẩn bị một số thủ tục cho lễ ký kết giữa Tập đoàn Gamma với Tập đoàn Năng lượng nguyên tử Việt Nam trong chuyến thăm của Thủ tướng Orban Viktor. Chị Thiện cho biết, tập đoàn Gamma được thành lập từ 1920 chuyên về các thiết bị quan trắc không khí, hạt nhân, an toàn môi trường, cảnh báo, cứu nạn...

Chị cho biết thêm, trước đây Gamma đã từng hợp tác với Việt Nam nhưng bị gián đoạn sau khi thay đổi thể chế. Mặc dù vậy, trong những năm gần đây, tập đoàn cũng có một số hợp tác trở lại. Năm 2014, tập đoàn đã tặng hệ thống đào tạo kỹ thuật hạt nhân cho Đại học Bách khoa Hà Nội; hệ thống quan trắc không khí cho trạm quan trắc môi trường Việt Nam vào năm 2015.

Tiến sỹ kinh tế buôn nước mắm

Tốt nghiệp tiến sỹ kinh tế tại Nga cũng vừa là lúc Liên bang Xô Viết tan rã. Chị Thiện và chồng, anh Thuróczy Laszlo, người Hungary quyết định lao ra thương trường. Sau đám cưới tại Nga, hai vợ chồng chị còn lại đúng 100 USD để làm vốn kinh doanh. Chị Thiện bắt đầu nhập khẩu nước mắm và các thực phẩm châu Á sang bán tại Nga.

Khi được hỏi, chị có mặc cảm không khi một tiến sỹ kinh tế lại làm công việc " buôn thúng, bán mẹt", chị Thiện cười nói: "Lúc đó chúng tôi chả câu nệ gì cả. Khi thị trường Nga bung ra, không chỉ mình mà các anh chị khác có bằng tiến sỹ cũng đều phải xông pha. Nhiều anh chị sau này còn thành lập những tập đoàn lớn, thành đạt hơn tôi ấy chứ. Tôi nghĩ khi khởi nghiệp, mình phải học hỏi từ thực tiễn. Tuy nhiên, những kiến thức nhà trường không phải không có ích. Những người có nền tảng kiến thức sẽ vượt qua giai đoạn đầu và vươn xa hơn".

Đến năm 1998, nước Nga lâm vào cuộc khủng hoảng tài chính, công việc kinh doanh trở nên khó khăn. Chị Thiện quyết định cùng chồng trở về Hungary lập nghiệp dù chị phải làm lại từ đầu từ việc học tiếng Hung tới hòa nhập với cuộc sống mới.

Năm 2002, chị và gia đình chồng mua lại tòa lâu đài cổ Fried ở thành phố Simontornya, tỉnh Tona, cách thủ đô Budapest 120km để kinh doanh du lịch. Giai đoạn đó, chị vừa sinh hai con, vừa đôn đốc công việc điều hành, xây sửa khách sạn cứ xoay như chong chóng. Với những nỗ lực không ngừng, năm 2005, khách sạn lâu đài Fried  khánh thành và đi vào hoạt động.

Sau hơn 10 năm hoạt động, trong hai năm trở lại đây, khách sạn luôn được lọt vào top những khách sạn tốt nhất của Hungary. Mới đây, chị Thiện vui mừng cho biết, công ty của chị được tập đoàn Dream Trip của Mỹ chọn là đối tác. Không chỉ nổi tiếng  tại Hungary, giờ đây khách sạn lâu đài Fried được du khách nhiều quốc gia trên thế giới ưa chuộng.

Ngoài những thành công trong kinh doanh, chị Thiện còn tích cực tham gia các hoạt động xã hội. Ở lĩnh vực nào chị cũng tạo được dấu ấn. Với tư cách Chủ tịch Quỹ Vì quan hệ Hungary - Việt Nam, chị nỗ lực vận động và xây dựng tượng đài hữu nghị Việt - Hung tại khu đất thuộc nhà máy điện hạt nhân của thành phố Paks, tỉnh Tona, nơi từng có công viên Việt Nam từ thập kỷ 70 của thế kỷ trước. Tượng đài được khánh thành vào năm 2010, đúng dịp kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội. " Đây được coi là món quà của cộng đồng người Việt tại Hungary  trong dịp đại lễ này", chị Thiện chia sẻ.

Doanh nhân Phan Bích Thiện được bình chọn là "Những người phụ nữ thành đạt" tại Hungary năm 2016.

Năm 2016, chị Thiện được tạp chí "Những người phụ nữ thành đạt" của Hungary vinh danh vì những thành công trong lĩnh vực hoạt động của mình và những ảnh hưởng nhất định đối với xã hội Hungary.

Mặc dù công việc kinh doanh bận rộn, những lúc lắng lòng, chị Thiện lại làm thơ. Chị cũng chính là nguyên mẫu trong bài thơ "Áo đỏ em đi trong chiều tuyết trắng" của cố nhà thơ Phạm Tiến Duật. Ông cũng chính là người động viên, đưa chị vào thế giới thi ca.

Gieo văn hóa Việt trên đất Hungary

Hai con gái của chị Thiện đều sinh ra và lớn lên tại Hungary, nhưng vẫn nói sõi tiếng Việt. Dù ở châu Âu xa xôi, nhưng cứ mỗi dịp Tết cổ truyền, nếu không có điều kiện thăm nhà, chị Thiện đều tổ chức nấu bánh chưng để các con hiểu biết phong tục Việt, rồi cùng chồng đi hái lộc xuân.

Chị Thiện đãi khách rượu vang được ủ từ hầm rượu hơn 200 năm tuổi. Ảnh: do nhân vật cung cấp.

Khách sạn Lâu đài Fried của gia đình chị Thiện được tôn tạo từ lâu đài cổ, nhưng chị đã thổi hồn Việt vào nó bằng nội thất thuần Việt. Hầu hết đồ gỗ nội thất của khách sạn từ tay vịn cầu thang tới bàn ghế đều do chị đích thân về Việt Nam lựa chọn và đặt các nghệ nhân làng Đồng Kỵ đóng. Không những thế, chị còn đưa một số món ăn thuần Việt vào thực đơn khách sạn như nem, miến, phở...

Thời gian gần đây, khách sạn lâu đài Fried được mở rộng với nhiều khu mới với những tiện ích hiện đại nhưng vẫn có nhiều yếu tố Việt Nam như sàn được làm hoàn toàn bằng tre ép Việt Nam.

Hiện chị Thiện đang nỗ lực hoàn tất việc xây dựng một ngôi chùa thuần Việt với mong ước giới thiệu văn hóa tâm linh của Việt Nam cho bạn bè Hungary. Ngôi chùa nằm ở khu đồi ngay cạnh khách sạn. Chùa có hai mái cong hình đầu rồng  được làm từ gốm Bát Tràng, hoa sen, tượng Phật, lư hương đúc bằng đồng đỏ được mang từ làng Ý Yên, Nam Định sang. Đây là ngôi chùa Việt thứ hai ở Hungary và sẽ khánh thành vào năm sau.