Đột quỵ để lại những di chứng cực kỳ nặng nề, đây cũng là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Bệnh đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa. Vì vậy, phòng ngừa là biện pháp có tầm quan trọng rất lớn để tránh xa căn bệnh này. Sớm loại bỏ những thói quen xấu gây nguy cơ đột quỵ là việc mà bất kỳ ai cũng phải nắm chắc.
Triệu chứng khởi phát đột quỵ
Đột quỵ thường khởi phát rất đột ngột. Các triệu chứng thường gặp là:
Khó đi bộ, vấp ngã, mất thăng bằng
Nhầm lẫn trong nói và hiểu, khó nói hoặc khó giải thích điều gì đó
Tê liệt một bên cơ thể hoặc khuôn mặt
Nhức đầu, có thể kèm nôn mửa, chóng mặt, thay đổi ý thức…
Nguyên nhân gây đột quỵ
Đột quỵ có 3 thể là đột quỵ do thiếu máu cục bộ, đột quỵ do xuất huyết và cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua. Trong đó, thể đột quỵ do thiếu máu cục bộ chiếm tới 80%. Ở những bệnh nhân thiếu máu cục bộ, động mạch não bị hẹp hoặc bị chặn làm giảm lưu lượng máu não. Nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng này là xơ vữa động mạch.
Ngoài ra có một số yếu tố nguy cơ khác cũng có khả năng liên quan đến đột quỵ như:
Tuổi: tuổi càng cao, nguy cơ đột quỵ càng lớn
Giới tính: Nam giới gặp nhiều hơn nữ giới
Mắc các bệnh lý mạn tính như tiểu đường, cao huyết áp, rối loạn mỡ máu, tim mạch
Thường xuyên hút thuốc lá, rượu bia
Béo phì, lười vận động
Lao động trí óc với cười độ cao
Lối sống lười vận động, lạm dụng chất kích thích
Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, những người không tập thể dục có nguy cơ tai biến mạch máu não cao hơn 20% so với người luyện tập ít nhất 4 lần/ tuần. Điều đáng quan ngại là giới trẻ hiện nay ngày càng lười vận động. Không những thế họ còn lạm dụng rượu bia, thuốc lá,... đây đều là yếu tố tăng huyết áp, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, dễ dẫn đến tai biến mạch máu não.
Ăn uống không khoa học
Cuộc sống ngày càng hiện đại kéo theo sự lên ngôi của các món ăn như thức ăn nhanh, thức ăn đường phố, thức ăn hàng quán và thậm chí giới trẻ đuổi theo các xu hướng của các món ăn một cách bất chấp. Vô tình các thực phẩm đó chứa hàng loạt các chất gây hại như dầu, mỡ, chất béo,... là nguyên nhân dẫn đến tai biến mạch máu não.
Uống nhiều rượu bia/ nghiện rượu bia
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khi uống bia rượu quá nhiều và thường xuyên chúng ta có thể phải đối diện với tình trạng tăng huyết áp và có nguy cơ bị xuất huyết não.
Hút thuốc
Nghiện thuốc lá không chỉ làm hỏng lá phổi, nó còn góp phần đẩy cao hàm lượng cholesterol trong cơ thể làm tăng nguy cơ hình thành những cục máu đông và ngăn chặn quá trình tuần hoàn máu lên não.
Thói quen ăn uống không lành mạnh
Ăn đồ ăn quá mặn: làm tăng huyết áp dễ gây ra chảy máu não do động mạch bị phình và vỡ ra. Chúng ta không cần thiết phải cắt bỏ hoàn toàn loại gia vị này trong thức ăn nhưng hãy tập thói quen thưởng thức các món ăn nhạt hơn, sức khỏe của bạn sẽ tốt hơn rất nhiều.
Ăn đồ ăn nhiều đường: Các chuyên gia cảnh báo rằng thực phẩm nhiều đường có mặt trong những loại đồ ăn và thức uống công nghiệp chế biến sẵn. Nó có thể khiến bạn dễ tử vong vì bệnh tim và đột quỵ.
Ăn thực phẩm có hàm lượng cholesterol cao: Quá nhiều cholesterol trong chế độ ăn uống hằng ngày có thể tạo ra các mảng bám chất béo gọi là các mảng xơ vữa động mạch. Nếu một phần của mảng bám này rơi ra chúng sẽ có thể làm tắc nghẽn các mạch máu và gây ra đột quỵ do thiếu máu cục bộ.
Ăn quá nhiều chất béo bão hòa, đồ ăn nhanh: thụ ít hơn 10 phần trăm lượng calo hàng ngày của bạn từ chất béo bão hòa, có thể là do thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa, như thực phẩm ăn nhẹ, cũng chứa một lượng lớn calo, muối và đường bổ sung.
Lười uống nước mỗi ngày
Nước là trợ thủ đắc lực để duy trì tuần hoàn bình thường trong cơ thể và giúp làm tăng tốc độ trao đổi chất. Mỗi ngày uống 8 cốc nước không chỉ có thể giúp chúng ta chuyển hóa nhanh chóng các chất dinh dưỡng mà còn giúp làm loãng máu, giảm thiểu các bệnh về tim mạch và máu não.
Tuy nhiên cũng cần phải uống nước một cách khoa học, đừng nên đợi tới khi khát rồi mới uống lượng lớn nước cùng một lúc, điều này không những không có ích lợi gì cho sức khỏe mà còn có thể gây ra tình trạng "nhiễm độc nước".
Ngồi máy tính nhiều gây thiếu máu não
Sử dụng máy tính quá nhiều sẽ gây ra hiện tượng ù tai, chóng mặt, đau đầu… Những người dùng máy tính triền miên có nguy cơ rơi vào cơn tai biến bất cứ lúc nào. Do làm việc căng thẳng, các cơ khớp cổ không được vận động, làm cho quá trình tuần hoàn máu kém, gây thiếu máu não.
Chính vì vậy, bạn hãy đặt máy tính ở vị trí thích hợp, ngang tầm mắt. Trong quá trình làm việc nên dành thời gian thư giãn, vận động các khớp cổ, vai, tránh nhìn quá lâu vào màn hình.
Thói quen nằm gối cao
Nếu bạn nằm gối quá cao khi ngủ, quá trình lưu thông máu từ tim lên não có thể bị gián đoạn. Không những thế, các dây thần kinh ở phần gáy cũng bị chèn ép, cản trở việc tuần hoàn máu đến não, gây ra tình trạng thiếu máu não. Thói quen này nếu kéo dài có thể dẫn đến tình trạng bị tai biến. Các chuyên gia khuyến cáo chúng ta không nên nằm gối cao từ 15cm trở lên.
Không chỉ nằm gối cao mới gây thiếu máu não, một số thói quen dưới đây cũng có nguy cơ khiến bạn rơi vào tình trạng này và rất dễ bị cơn tai biến tấn công.
Tắm ngay lúc vừa mới đi nắng về, tắm quá khuya hoặc nhiều lần trong ngày
Khi cơ thể bạn đang ở nền nhiệt cao, các lỗ chân lông mở rộng để bài tiết mồ hôi mà lại tiếp xúc đột ngột với nước lạnh sẽ làm cho nhiệt đột cơ thể giảm xuống nhanh, các vi mạch và nang lông lập tức co lại ngăn chặn quá trình lưu thông máu. Điều đó dễ gây ra hiện tượng cảm lạnh làm rối loạn nhịp đập của tim và hình thành cơn đột quỵ.
Vì vậy tắm khi đi ngoài nắng về hoặc tắm quá khuya (đêm khuya là lúc nhiệt độ giảm xuống thấp, dù có sử dụng nước nóng thì cũng có thể làm giãn tính mạch và tụt huyết áp) là điều hoàn toàn sai lầm.
Sau khi về tới nhà, bạn nên ngồi nghỉ ngơi 15 -30 phút để cơ thể dần lấy lại mức nhiệt ổn định, các lỗ chân lông co lại, mồ hôi ráo hẳn thì mới được tắm, bạn cũng không nên tắm sau 9h tối bất kể là nước nóng hay lanh.
Ngoài ra, nếu bạn thích đi bơi thì cũng không nên bơi hoặc tắm quá nhiều lần trong ngày. Ngâm cơ thể trong nước thời gian dài sẽ dễ gây cảm lạnh và làm tăng nguy cơ bị đột quỵ
Ngủ trên nền nhà lạnh
Ngủ dưới nền nhà đặc biệt là khi không dùng chiếu, chăn là thói quen của rất nhiều người. Vì thời tiết tại Việt Nam có mùa hè nóng kéo dài, một số người thích ngủ dưới đất vì thấy mát hơn, đặc biệt là với các bạn trẻ tuổi.
Nhiệt độ cơ thể người lúc này lại thấp nên khi ngủ trên nền nhà rất dễ bị cảm lạnh. Nó cũng gây ra tình trạng tương tự như ở trường hợp tắm khi đi ngoài nắng về hoặc tắm đêm được nêu ở trên. Chính vì vậy nếu cảm thấy nóng bạn nên mở cửa sổ cho không khí lưu thông, bật quạt hoặc điều hòa ở chế độ thích hợp và đừng ngủ dưới nền nhà.
Thường xuyên sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
Nhiều người có thói quen tự ý sử dụng thuốc chống viêm không steroid để giảm đau, hạ sốt…Theo dữ liệu từ sự hợp tác của Coxib và NSAID truyền thống năm 2016 cho thấy loại thuốc này làm tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ và tử vong do mạch máu lên 44%. Vì thế trước khi sử dụng bất kể một loại thuốc nào bạn nên tham khảo ý kiến của dược sỹ, chuyên gia y tế tránh gây ra biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.
