PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi (Bệnh viện Bạch Mai), cho biết, hầu hết trẻ được đưa đến viện trong tình trạng bệnh nặng hoặc rất năng.
Nguyên nhân là triệu chứng ban đầu của bệnh viêm não thường giống với các bệnh sốt do virus thông thường như sốt cao, chưa có biểu hiệu rối loạn tri giác, nên cha mẹ không phát hiện được, cho con điều trị tại nhà bằng các loại thuốc kháng sinh, hạ sốt…
Vì thế, nhiều trường hợp mắc bệnh không được chữa trị kịp thời hoặc do bệnh nặng dẫn đến biến chứng yếu chi, liệt nửa người, nặng hơn là tàn phế, sống đời sống thực vật, thậm chí tử vong.
Di chứng nặng nề
Trong các bệnh viêm não, nguy hiểm và để lại di chứng nặng nề phải kể đến viêm não Nhật Bản (VNNB). Bệnh thường gặp nhất ở trẻ em dưới 10 tuổi, gây nên các phản ứng như sốt cao và gây tổn thương hệ thần kinh. Người ta thấy rằng, sau khi mắc bệnh VNNB, cơ thể có miễn dịch vững bền, vì vậy tiêm vắc-xin VNNB có lợi cho trẻ.
Bác sĩ Đỗ Thiện Hải, Phó trưởng Khoa Truyền nhiễm (Bệnh viện Nhi T.Ư), cho biết, thời gian ủ bệnh của VNNB từ 5-15 ngày. Khoảng thời gian từ 1-6 ngày sau khi bị virus xâm nhập, bệnh nhân có sốt kèm theo ớn lạnh, mệt mỏi, đau đầu dữ dội, buồn nôn, nôn khan (không liên quan bữa ăn của trẻ).
Giai đoạn viêm não cấp tính có biểu hiện sốt cao liên tục 38-40 độ C, đau đầu, cứng gáy, có dấu hiệu thần kinh trung ương bị thương tổn như co giật, run giật tự nhiên ở ngón tay, mi mắt. Sau điều trị, bệnh nhân có thể hồi phục, nhưng tỷ lệ có di chứng rất cao. Biến chứng trong bệnh VNNB cũng rất nặng nề như viêm phổi, viêm phế quản hoặc viêm phế quản - phổi...
Lây qua đường tiêu hóa
Mùa hè thường gặp nhất vẫn là viêm não do virus đường ruột (Enterovirus). Đây là tình trạng viêm não do Eterovirus 71 xâm nhập vào não từ đường tiêu hóa do ăn phải thức ăn, thức uống có chứa virus gây bệnh. Triệu chứng thường gặp là sốt cao, đau đầu, nôn, co giật, hôn mê, tiêu chảy, xuất hiện các nốt phỏng ở bàn tay, bàn chân và miệng.
Ngoài gây viêm não, Enterovirus 71 còn gây liệt mềm và để lại di chứng. Bệnh lây qua đường phân-miệng, nên cần giữ vệ sinh trong ăn uống, đặc biệt ở nhà trẻ.¬
Tấn công trẻ em
Bác sĩ Đào Thiện Hải cho biết, virus Herpes là một trong nhiều tác nhân gây viêm não khá phổ biến. Bệnh xảy ra rải rác, không thành dịch, thường diễn tiến nặng, gây tử vong hoặc để lại nhiều di chứng khiến trẻ khó thích nghi với cuộc sống sau này. Virus xâm nhập cơ thể con người qua đường niêm mạc mũi - hô hấp.
Theo bác sĩ Hải, rối loạn tri giác, sốt và co giật là những dấu hiệu đầu tiên thường được ghi nhận. Trẻ lớn thường có thêm các triệu chứng nhức đầu, thay đổi tính tình. Ngoài ra, trẻ còn có những biểu hiện khác có thể gặp là nôn ói, hay quên. Trên 70% bệnh nhân không điều trị sẽ diễn tiến đến tử vong.
Hiện nay, viêm não do virus Herpes là bệnh viêm não virus duy nhất có thuốc đặc trị, đó là acyclovir. Biện pháp ngừa bệnh tốt nhất vẫn là ăn uống hợp vệ sinh, giữ sạch mũi họng. Khi thấy trẻ sốt cao, co giật một bên tay hoặc chân, co giật nửa người, cần đưa đi khám ngay.
