Từ lâu, các nhà tù của Saudi Arabia luôn là vùng đất cấm với báo giới và các nhà hoạt động nhân quyền. Tuy nhiên, Hoàng tử Mohammed bin Nayef đã bất ngờ cho phép truyền thông tiếp cận các nhà tù với hy vọng bác bỏ cáo buộc của các nhóm nhân quyền về hoạt động tra tấn tù nhân của lực lượng thực thi pháp luật nước này.
Phóng viên Kevin Sullivan của tờ Washington Post là một trong những nhà báo nước ngoài được phép thăm nhà tù al-Hair trong 6 giờ.
Nằm ở phía nam Riyadh, al-Hair là nơi giam giữ 1.100 tù nhân bị buộc tội khủng bố - những người phải thụ án nhiều năm. Đây là một trong 5 nhà tù nghiêm ngặt nhất của Saudi Arabia nhằm đối phó với chủ nghĩa khủng bố ngày càng lan rộng trên quy mô toàn cầu.
Tuy nhiên, những gì mà các phóng viên chứng kiến ở nhà tù này hoàn toàn trái với tưởng tượng về một "nhà tù thép".
Cánh cổng sắt dẫn vào nhà tù al-Hair của Saudi Arabia được trang trí bằng những hình vẽ vui nhộn. Một tấm thảm đỏ trải dài trên hành lang nhà giam dẫn tới 38 buồng riêng biệt. Bên trong, tù nhân được ngủ trên một chiếc giường cỡ lớn. Trong phòng có tủ lạnh, ti vi và cả bồn tắm hoa sen, Washington Post đưa tin.
Đặc biệt, vợ hoặc chồng các tù nhân có cơ hội gặp bạn đời ít nhất một tháng một lần. Cuộc hẹn diễn ra trong khoảng 3 tới 5 giờ bên trong một phòng sạch sẽ, có khăn lạnh, trà và đồ ăn ngọt đặt trên đầu giường.
Phần lớn chi phí liên quan tới các tù nhân đều được chính phủ Saudi Arabia chi trả. Thậm chí, tiền vé máy bay và thuê phòng khách sạn cho gia đình các tù nhân tới thăm cũng được nhà nước thanh toán. Tù nhân người nước ngoài được hưởng các đặc quyền giống như những phạm nhân mang quốc tịch Saudi Arabia.
Thậm chí, nếu tù nhân không phạm tội giết người, họ có thể tham dự đám tang hay lễ cưới của những thành viên thân cận trong gia đình. Họ còn được cấp khoản tiền 2.600 USD để làm món quà mừng đám cưới thân nhân. Tuy nhiên, họ chỉ có thể ra ngoài dưới sự giám sát của cảnh sát.
Al-Hair còn có một nơi được gọi là khách sạn, bao gồm 18 phòng chất lượng cao có đủ chỗ ngủ cho 9 người trong gia đình cùng sân chơi cho trẻ em và tiệc buffet miễn phí. Đây là phần thưởng cho những tù nhân cải tạo tốt. Tuy nhiên, các đặc quyền dành cho tù nhân ở al-Hair ngốn của chính phủ Saudi Arabia 35 triệu USD trong năm 2014.
Dù là nơi giam giữ 1/3 trong tổng số 3.500 tội phạm khủng bố nguy hiểm nhưng giới chức nhà tù al-Hair đang nỗ lực để giảm tối thiểu tác động tới thân nhân những người phạm tội. “Gia đình họ không đáng bị trừng phạt. Chiến lược của chúng tôi là chăm sóc tốt những kẻ phạm tội để thay đổi nhận thức của chúng, nhằm làm xã hội tốt dần lên. Đây là những gì mà đạo Hồi dạy chúng tôi phải làm”, quan chức al-Hair khẳng định.
Rất nhiều tù nhân ở al-Hair là thanh niên. Nhiều người tới Syria để đầu quân cho lực lượng tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS) nhưng sớm nhận ra đó là địa ngục. Họ trở lại đất nước hoặc kêu cứu các Đại sứ quán Saudi Arabia ở nước ngoài. Tù nhân Fahad từng làm việc cho IS khẳng định: “Chúng tôi không hạnh phúc khi bị giam hãm nhưng được đối xử tử tế ở đây”.
