Nghĩa tình quân dân trên quê hương Đại tướng

> Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã yên nghỉ trong lòng đất Mẹ
> Tri ân trên quê hương Đại tướng

Nỗi đau nhân đôi

Trong cái nắng chang chang của những ngày sau bão, xứ sở gió Lào cát trắng đìu hiu, xơ xác. Trên quãng đường từ Đồng Hới đi Lệ Thủy, đập vào mắt chúng tôi là cảnh nhà cửa tốc mái, cây cối đổ gãy ngổn ngang hai bên đường.

Những mất mát, thiệt hại của cơn bão mới chỉ kịp lắng xuống, người dân nơi đây đón thêm tin dữ khi Đại tướng qua đời. Nỗi đau thực sự nhân đôi. Trầm ngâm, ông Bùi Hữu Hợp (làng An Xá, xã Lộc Thủy) cho biết: “Từ hôm bác mất, dân làng đến viếng nhà bác không lúc nào ngớt. Lần cuối cùng bác về thăm quê là năm 2004. Từ đó, bà con chúng tôi vẫn luôn đau đáu chờ bác về...”.

Đã 80 tuổi, cụ bà Nguyễn Thị Phúc ở thôn Hoàng Giang, xã Xuân Thủy bồi hồi nhớ lại lần đầu tiên được gặp Đại tướng. Bà không lại gần được mà chỉ nhìn từ xa do quá đông người, nhưng hình ảnh bình dị, gần gũi của vị danh tướng vẫn in đậm trong tâm trí bà. Chỉ ra dòng Kiến Giang, bà nói kè dọc hai bên bờ sông là do Đại tướng vận động Chủ tịch Cuba Fidel Castro ủng hộ kinh phí xây dựng. Tâm niệm của bác là muốn kè chống xói mòn, sạt lở, đảm bảo cảnh quan môi trường và nhân dân có chỗ đứng hai bên bờ cổ vũ lễ hội bơi thuyền truyền thống hằng năm. Cụ Phúc xót xa: “Chao ôi, ông ấy mất là người dân mất một chỗ dựa tinh thần. Ông ấy mất là một tổn thất lớn lao lắm!”.

Chị Dương Thị Chanh, Bí thư Đoàn xã Lộc Thủy, cho biết, từ hôm hay tin Đại tướng đi xa, đoàn viên thanh niên trong xã đã đến dâng hương, tổ chức dọn dẹp đường làng, vệ sinh môi trường sau bão vừa để phòng tránh dịch bệnh, vừa để đón các đoàn về thăm ngôi nhà thời thơ ấu của Đại tướng.

Trong bộ quân phục cũ lấp lánh huân huy chương, những cựu chiến binh của Tiểu đoàn 45, tiểu đoàn chủ lực đầu tiên của Quảng Bình trong kháng chiến chống Mỹ tại chiến trường Quảng Trị, cùng rưng rưng khi có mặt ở khoảng sân ngôi nhà Đại tướng ở làng An Xá. Cựu chiến binh Đoàn Thị tâm sự: “Tôi đau buồn, thương tiếc như tất cả người dân Việt Nam trước sự ra đi của Đại tướng. Ở tôi không chỉ có nỗi đau của người dân mà còn có nỗi đau của một người lính trước sự ra đi của người Anh Cả trong quân đội”.

Và cũng tại đây, đại diện cho những người lính trẻ, Trung tá Đinh Quốc Hùng, Phó Trưởng ban Thanh niên Quân đội, thành kính ghi vào sổ tang: “Trong giây phút thiêng liêng và xúc động này, tuổi trẻ quân đội sẽ không ngừng học tập, rèn luyện, giữ vững và phát huy phẩm chất bộ đội Cụ Hồ, chắc tay súng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc XHCN Việt Nam trong mọi tình huống”.

Anh Lê Tiến Nam (Đoàn Thanh niên Nhà máy Z121, Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng) xúc động: “Đại tướng luôn là thần tượng lớn của giới trẻ chúng tôi. Được thắp hương tưởng niệm Đại tướng tại quê nhà của người, tôi vô cùng xúc động. Đại tướng mãi bất tử trong tôi và người dân Việt Nam”.

Ấm áp quân dân

Trước khi hành quân về Quảng Bình, công tác cứu trợ đã được chuẩn bị kĩ càng, 9 tấn gạo theo đoàn đến huyện Lệ Thủy, chia sẻ khó khăn với người dân hai xã Lộc Thủy và Xuân Thủy. Hai thành viên trong đoàn là chị Nguyễn Việt Liên và anh Nguyễn Văn Khuyến thuộc Đoàn Thanh niên Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng còn lỉnh kỉnh cả những túi quần áo cũ quyên góp được từ bạn bè, người thân, đoàn viên thanh niên trong cơ sở, mang đến cho người dân nơi đây.

Có mặt tại UBND xã Lộc Thủy từ rất sớm để nhận hàng cứu trợ, ông Trần Minh Thì chưa hết vẻ mệt mỏi, thất thần. Nhà ông bị tốc mái, thóc gạo dự trữ ướt hết, đồ đạc trong nhà hư hỏng nặng. Gia đình chị Lê Thị Ngự, ngoài những thiệt hại như nhà ông Thì, còn bị cây cổ thụ đè xuống nhà. Ông Thì nói: “Tôi rất vui vì sự quan tâm, giúp đỡ kịp thời của các anh bộ đội đúng lúc người dân đang gặp khó khăn”. Chị Lê Thị Ngự xúc động: “Tôi vô cùng biết ơn nghĩa cử cao đẹp của đoàn công tác, sự giúp đỡ có ý nghĩa rất lớn với tôi và bà con trong lúc hoạn nạn này”.

Vừa gặp chúng tôi, chị Hoàng Thị Duyến (37 tuổi, ở thôn Xuân Lai, xã Xuân Thủy) rớm nước mắt chỉ vào người phụ nữ đen đúa, ước chừng chỉ nặng hơn 30 ký đang ngồi bên cạnh và nói: “Nhà o sập cả đó, có chi nựa mô chú mồ. Tui cũng khổ nhưng mẹ con o còn khổ hơn. Các chú xin giúp o nớ ngôi nhà được không?”.

Hỏi ra mới biết, người phụ nữ mà chị Duyến nhắc đến là chị Dương Thị Ban ở cùng thôn. Những vất vả, thiệt thòi đè nặng cuộc đời khiến chị Ban già hơn rất nhiều ở cái tuổi 39. Không chồng, hai mẹ con chị lại tàn tật bẩm sinh, chỉ biết sống nhờ vào số tiền 540.000 đồng trợ cấp mỗi tháng và những lần ít ỏi được người ta thuê làm những việc vặt. Thằng bé con chị 12 tuổi may mắn được vào học trường tình thương của huyện. Bão ập về, ngôi nhà lụp xụp phút chốc tan tành, chị đành sang nhà ngoại ở tạm mà chưa biết đến bao giờ mới dựng lại được nhà.

Hoàn cảnh chị Duyến cũng chẳng kém phần bĩ cực. Nhà của vợ chồng chị bị tốc mái, bầy gà vịt đi mất, bốn sào ruộng hư hỏng vì bão. Đã thế, người đàn bà khốn khó này đang một nách ba đứa con nhỏ (đứa lớn học lớp 3 và đứa bé mới hơn 20 ngày tuổi), lại lo chăm chồng nằm viện vì tai biến ngay sau cơn bão dữ…

Trao bao gạo đến tận tay cụ bà Nguyễn Thị Phúc, Trung tá Đinh Quốc Hùng thể hiện rõ sự xúc động và ái ngại trước tình cảnh của cụ. Chồng và con trai đã mất, hai cô con gái đi lấy chồng xa, nhưng cuộc sống khó khăn khiến việc phụng dưỡng bà không thể chu toàn. Những ngày sau bão, bà kể mình thường xuyên phải ăn mì tôm. Đoàn ra về, cụ bà đứng trân trân nhìn theo bóng các anh, nghẹn ngào với bà con xung quanh: “Lính Cụ Hồ và ông Giáp đấy”.