Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Nga vi phạm INF và Mỹ có kế hoạch rút khỏi Hiệp ước kiểm soát vũ khí này. Tổng thống Nga Putin sau đó đã chỉ trích Mỹ không có bằng chứng thuyết phục và xác định Mỹ đã vi phạm Hiệp ước khi triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa Aegis trên bộ ở Romania.
Kế hoạch rút khỏi INF của Mỹ đã gây lo ngại cho các đồng minh châu Âu. Hội nghị NATO hôm 25/10 cũng cho rằng Nga đã “vi phạm Hiệp ước”, song Mỹ không nên rút khỏi INF do lo ngại việc chấm dứt INF sẽ kích hoạt một cuộc chạy đua vũ trang mới.
“Đây là tin xấu, chúng tôi rất lấy làm tiếc” – Thủ tướng Cộng hòa Czech Babis nói – “Quan hệ Nga-Mỹ không phải là lí tưởng, chúng ta đang quay trở lại thời Chiến tranh Lạnh. Chúng ta cần phải liên lạc với Nga”.
Trước việc liệu Mỹ có triển khai hay xuất khẩu tên lửa tầm trung và tầm ngắn tới châu Âu, người đứng đầu Lầu năm góc cho biết: “Đối với chúng tôi (Mỹ), có nhiều biện pháp đáp trả, không nhất thiết phải tương xứng, Mỹ sẽ tham vấn chặt chẽ với các đồng minh”.
Theo “Thời báo Washington”, biện pháp đáp trả tương xứng có nghĩa là Mỹ sẽ triển khai số tên lửa hành trình tầm trung và tầm ngắn bằng với Nga.
Hiện Nhà Trắng vẫn chưa chính thức xác nhận Nga vi phạm Hiệp ước INF cũng như chưa có thông báo bằng văn bản về quyết định rút khỏi INF. Quyết định cuối cùng sẽ được ông Mattis đưa ra trong cuộc họp bộ trưởng NATO tổ chức vào đầu tháng 12 tới.
Tướng Mattis nói: “Tới lúc đó, tôi sẽ xác nhận chúng ta đạt được mức độ nào, hoặc tuyên bố Nga thực sự vi phạm Hiệp ước, hoặc Nga “cảnh tỉnh trước nguy hiểm”, tuân thủ Hiệp ước và có động thái thay đổi”.
Ngoại trưởng Sergei Lavrov cho biết vài ngày trước khi tuyên bố kế hoạch rút khỏi Hiệp ước INF, Mỹ đã gửi tới Bộ ngoại giao Nga một danh sách các câu hỏi “gây quan ngại cho Mỹ”. Lavrov nói rằng, Nga sẵn sàng đối đáp với những “quan ngại của Mỹ” đồng thời đánh giá những vấn đề Mỹ đưa ra quá vắn tắt, “không giúp gì cho đối thoại Nga-Mỹ và dự báo những hành động tiếp theo của Mỹ”.
Theo Heather Conley, phó giám đốc cấp cao phụ trách Lục địa Á-Âu và Bắc Cực tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nguyên trợ lý ngoại giao Mỹ về vấn đề EU, các đồng minh châu Âu sẽ đặt ra nhiều câu hỏi cho Mỹ như khi nào Mỹ sẽ chính thức rút khỏi Hiệp ước INF và điều này liệu có nghĩa là một cuộc chạy đua vũ trang mới?
“Điều này sẽ chỉ gia tăng tính mơ hồ", Conley nói, "Đồng minh của chúng ta không hiểu lãnh đạo Mỹ muốn đi theo hướng nào và làm gì mỗi ngày”.
