Cấm nhưng Vẫn chém
Trước giờ vào cuộc họp buổi chiều, phóng viên về làng Thượng. Sân đình nơi diễn ra nghi thức chém lợn ngày mùng 6 Tết hằng năm không một bóng người. Gợi chuyện một chị bán hàng tạp hóa ngay gần đó, chị bảo “cấm thì vẫn cấm, chém vẫn chém chứ”. Chị kể, làng giao cho hội đồng niên, nay chỉ một gia đình được chọn nuôi lợn cho tiện, không phân ra hai gia đình như trước. Thường gia đình nuôi ba con để chọn ra hai con béo tốt đem rước và hành lễ. Chị khoe, ông cụ trong nhà thuộc BTC, nhưng năm nay đi họp về không kể gì chi tiết, mọi năm về kể tỉ mỉ lắm. Hỏi buôn bán thế này có quẹt tiền vào máu không, chị nói “toàn người lạ, người làng không làm thế”.
Thông tư 15 của Bộ VHTTDL quy định cụ thể cấm các hoạt động bạo lực trong lễ hội. Ông Lưu Đình Thực, Phó Chủ tịch UBND thành phố Bắc Ninh cũng nhắc lại tinh thần không tổ chức lễ hội có yếu tố bạo lực. Ông khẳng định dù lễ hội Ném Thượng chỉ cấp phường và đã phân cấp, nhưng thành phố có công văn gửi phường Khắc Niệm, đề nghị Đảng ủy phường Khắc Niệm tổ chức hội nghị chuyên đề, triển khai công tác tổ chức lễ hội này. Mọi năm địa phương không phạm quy định nào, năm nay lãnh đạo địa phương tự tin hơn khi có Thông tư 15 làm kim chỉ nam.
“Chúng tôi đề nghị sau khi rước ông ỉn sẽ đưa vào khu vực riêng để làm cỗ ngọc tế thánh, cố gắng không chém giữa sân đình”, ông Thực nói. Ông phân trần, năm ngoái thành phố, sở gần như bó tay. Giám đốc sở đích thân xuống nhưng vào phút chót các cụ vẫn cho chém lợn giữa sân đình. Năm nay, từ thành phố, sở cho đến địa phương nhiều lần họp với các cụ cao niên làng Thượng, khẳng định cắt đặt một góc đình làng, quây bạt kín để làm lợn tế thánh.
Quá nửa số câu hỏi của báo chí xoay quanh lễ hội chém lợn. Lãnh đạo tỉnh, thành phố đều than khó. Ông Nguyễn Hữu Hoa, Trưởng phòng Xây dựng nếp sống văn hóa và gia đình, Sở VHTTDL tỉnh Bắc Ninh hứa “tập trung tuyên truyền theo tinh thần chỉ đạo của bộ, tuy nhiên cần kiên trì nhất là với các bô lão 80-90 tuổi”. Ông Hoa cũng nhắc lại tinh thần cuộc họp trước đó “các nhà khoa học, bô lão nói lễ hội truyền thống cần giữ gìn, tuy nhiên không phải bất biến nên có thể điều chỉnh”. Tuy vậy, điều chỉnh nghĩa là chỉ thay đổi địa điểm chém và không đưa ra chốn đông người, chứ chưa dứt khoát bỏ chém.
Chấn chỉnh Hội Lim
Dù chỉ diễn ra trong hai ngày 12, 13 tháng giêng nhưng Hội Lim năm nào cũng có chuyện: hát quan họ ngả nón xin tiền, móc túi, trò chơi có thưởng... Ông Nguyễn Văn Hùng, Trưởng phòng Văn hóa huyện Tiên Du, Phó Trưởng Ban chỉ đạo lễ hội cho biết năm nay BTC quy hoạch các điểm hát. Năm ngoái báo chí phản ánh hình ảnh không đẹp, các liền anh liền chị hát trên thuyền và xin tiền trong một diện tích hẹp như mương rau muống. “Chúng tôi yêu cầu thị trấn Lim phải chỉnh trang, dọn dẹp đảm bảo mỹ quan mới được lập các điểm hát”, ông Hùng nói. Lãnh đạo huyện Tiên Du cũng nói sẽ cử cán bộ phụ trách ở các “điểm nóng”.
Hát quan họ chay hay qua tăng âm loa đài ầm ĩ vẫn là điều gây nhiều tranh luận trong thời gian qua. Có năm BTC cũng thử nghiệm hát không tăng âm, nhưng được một lúc rồi đâu lại vào đó. Đại diện BTC cho biết, các liền anh liền chị vẫn hát qua tăng âm, lấy lí do giữa không gian hội đông và phục vụ nhiều người.
BTC đã xây dựng một đề án về an ninh, đảm bảo trật tự an toàn, hạn chế ùn tắc giao thông ở hội Lim. Đại diện địa phương khẳng định không cho phép hiện tượng phi dao trúng thưởng diễn ra ở khu vực trung tâm hội. Lãnh đạo tỉnh, thành phố cũng yêu cầu BTC làm tốt việc niêm yết giá, không chặt chém khách ở các quầy hàng, dịch vụ trong các ngày hội.
