Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm qua, 19/12, trở thành Tổng thống thứ 3 trong lịch sử Mỹ bị đưa ra xét xử luận tội tại Thượng viện.
Trước đó, 2 điều khoản luận tội Tổng thống Trump đã được thông qua tại Hạ viện trong một cuộc bỏ phiếu mang đậm tính đảng phái.
Tiến trình luận tội
Sau cuộc bỏ phiếu tại Hạ viện, Thượng viện Mỹ sẽ tổ chức phiên toà luận tội (dự kiến vào năm 2020).
Phó Tổng thống sẽ là người chủ trì hầu hết các phiên xét xử luận tội. Tuy nhiên, trong trường hợp người bị luận tội là Tổng thống, thì người chủ trì phiên xét xử sẽ là Chánh án Toà án Tối cao, hiện là ông John Roberts.
Một nhóm các nhà lập pháp từ Hạ viện sẽ đóng vai trò công tố viên. Trong khi đó, các thành viên Thượng viện sẽ đóng vai trò bồi thẩm đoàn.
Tổng thống Trump có quyền chỉ định luật sư bào chữa.
Nếu 2/3 số phiếu tại Thượng viện ủng hộ luận tội, ông Trump sẽ bị kết án và cách chức. Dù vậy, khả năng này được đánh giá là sẽ khó xảy ra, vì phe Cộng hoà hiện đang kiểm soát Thượng viện.
Chủ tịch Hạ viện doạ trì hoãn xét xử
Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi cho biết bà sẽ chỉ trình các điều khoản luận tội ông Trump lên Thượng viện khi nào bà tin rằng Thượng viện sẽ mở một phiên điều trần công bằng.
“Vào thời điểm hiện tại, chúng tôi vẫn chưa nhìn thấy khả năng sẽ có một phiên toà công bằng với phe Dân chủ”, bà Pelosi nói trong cuộc họp báo tối 18/12. “Chúng tôi sẽ tiếp tục xem xét tình hình.”
Bà Pelosi và các quan chức đứng đầu đảng Dân chủ hiện đang hi vọng việc trì hoãn phiên điều trần sẽ gây áp lực lên Thượng nghị sĩ Mitch McConnell – đứng đầu phe đa số tại Thượng viện, để buộc cơ quan này tiến hành thủ tục xét xử một cách công minh.
McConnell nói rằng ông đang hợp tác chặt chẽ với Nhà Trắng về quá trình luận tội và hy vọng Tổng thống Trump sẽ được tha bổng. Ông cũng nhấn mạnh đảng Dân chủ không nên triệu tập nhân chứng mới.
“Chúng ta đều biết kết cục của việc này. Tổng thống sẽ không bị cách chức”, McConnell nói.
Những người từng bị luận tội
Chỉ có 19 quan chức bị luận tội, và 8 người bị cách chức trong lịch sử Mỹ.
Trong số 19 người bị luận tội, có 15 người là thẩm phán liên bang. 8 người trong số đó bị cách chức.
Hai tổng thống Mỹ từng bị luận tội là ông Andrew Johnson năm 1868 và Bill Clinton năm 1998. Tuy nhiên, cả hai cuộc luận tội đều không được thông qua tại Thượng viện.
Một tổng thống khác là ông Richard Nixon trên thực tế đã từ chức trước khi thủ tục luận tội ông bắt đầu được tiến hành. Người ta tin rằng bản luận tội của ông Nixon rất có thể sẽ khiến ông bị kết án và mất chức Tổng thống.
Vào năm 1974, Ủy ban Tư pháp đã bác bỏ cáo buộc gian lận thuế đối với Tổng thống Mỹ Richard Nixon, vì cho rằng việc này là hành vi riêng của ông Nixon với tư cách một công dân, không phải hành vi lạm dụng quyền lực Tổng thống.
