Cái tin nhỏ, số liệu nhỏ nhưng sau nó dường như là niềm sung sướng vỡ òa của doanh nghiệp giữa bối cảnh kinh tế ảm đạm, người dân giảm thiểu nhu cầu, thắt lưng buộc bụng.
Nhưng, nghĩ sâu về việc mua sắm cũng vỡ ra vài điều về lối sống. Ở Hà Nội, mấy năm nay mặc định tháng 11 là tháng khuyến mại.
Ai định mua gì cũng nhăm nhe phấp phỏng đợi tháng này, rồi dậy sớm vận công, ăn uống cẩn thận, nai nịt gọn gàng sẵn sàng đua chen sấn sổ mai phục đợi chờ hòng mua được hàng giảm giá.
Rồi 2 tháng sau mới té ngửa là giá khuyến mại mà mình mất công rình rập ấy chính là giá đồng loạt hiện thời.
Tây hay ta đều có tiếng nói chung với tháng 11. Ở Mỹ có Ngày thứ 6 đen tối (Black Friday). 65 quốc gia cùng có chung Ngày không mua gì (Buy nothing day) 23 - 11.
Ngày thứ 6 đen tối đến sau lễ Tạ ơn. Nhiều người Mỹ tụ tập từ 3 - 4 giờ sáng xếp hàng để mua những món đồ rẻ như cho. Nó được coi là ngày vàng mua sắm ở Mỹ.
Ngược lại, Ngày không mua gì đã tồn tại được 20 năm, là cơ hội để cả xã hội cùng xem lại thói quen tiêu dùng quá mức.
Những nhà tổ chức ngày này mong muốn con người tiêu thụ ít hơn và xả rác ít hơn. Buy nothing day do vậy cổ súy lối sống có trách nhiệm và không phung phí.
Mới đây, Tổng thống Uruguay José Mujica đã gây sốc khi ông cho hết tiền, từ chối dinh thự để về trang trại sống với vợ.
Ông nói: “Tôi không cảm thấy mình nghèo. Người nghèo là người làm việc chỉ để cố gắng duy trì lối sống đắt đỏ tiện nghi và lúc nào cũng muốn có thêm, thêm nữa”.
Lời ông José khiến tôi nhớ Dada Sumitananda - giảng sư yoga người Ấn Độ nhiều lần sang Việt Nam.
Dada khoe: “Đi đâu tôi cũng chỉ mang theo cái túi này”. Đó là cái tay nải bằng vải bên trong chứa vài cuốn sách, và hộ chiếu. Chấm hết. Dada bảo: Càng nhiều sở hữu, càng mất tự do.
Rồi ông đi giữa đường phố Hà Nội râu tóc trắng lòa xòa, thanh thản như giữa đồng cỏ. Không điện thoại, không Ipad, không túi da, không vòng, nhẫn, lắc, đồng hồ, kính, khuyên tai, chìa khóa.
Một số người Hà Nội đi xe máy lỉnh kỉnh đồ hiệu, thiếu mũ bảo hiểm cười ông. Dada thây kệ họ.
