Cần hành lang pháp lý
Ông Vũ Quang Hùng, Trưởng Ban quản lý DHPIZA cho biết: Khu thương mại tự do (FTZ) là một mô hình khá phổ biến trên thế giới nhưng đến thời điểm hiện nay Việt Nam chưa có khu thương mại tự do nào được hình thành. Hệ thống pháp luật của Việt Nam chưa có quy định về trình tự, thủ tục, thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, quyết định thành lập, mô hình quản lý, cơ chế hoạt động, phân cấp quản lý trong khu FTZ.
 |
Đà Nẵng đề xuất thí điểm khu thương mại tự do đầu tiên trong cả nước. Ảnh: Nguyễn Thành |
Trong thời gian qua, Việt Nam đã từng bước tiếp cận tới mô hình này thông qua việc phát triển những loại hình khu có quy mô nhỏ hơn như: khu chế xuất, khu phi thuế quan trong khu kinh tế, các kho ngoại quan, cửa hàng miễn thuế,... Theo ông Hùng, những quốc gia công nghiệp phát triển gần như đều xây dựng FTZ sau các cảng biển của mình.
Với vị trí chiến lược của Đà Nẵng như hiện nay, vừa có cảng biển nước sâu, cảng hàng không quốc tế, vừa có khu vực biên giới biển, biên giới đường bộ, đồng thời là điểm cuối của hành lang Kinh tế Đông-Tây… theo ông Hùng, hoàn toàn có thể thiết lập được khu FTZ. Tại đó, các doanh nghiệp và nhà đầu tư nước ngoài có thể đem hàng hóa đến, tổ chức sản xuất, sơ chế, đóng gói, dán nhãn trước khi xuất khẩu đến nước khác hoặc sau đó mới đưa vào nội địa Việt Nam, đây là điều thuận lợi lớn.
“Để làm được điều này rất cần sự chỉ đạo quyết liệt từ Trung ương đến địa phương để làm sao có thể quy hoạch và tạo ra được một khu FTZ trong thời gian sớm nhất”, ông Hùng nhấn mạnh.
Phân biệt và hiểu đúng về khu thương mại tự do
Phân tích về những rào cản và chiến lược phát triển, ông Vũ Quang Hùng cho rằng: Việc xã hội chưa hiểu đúng và phân biệt rõ ràng các thuật ngữ như Khu phi thuế quan, Khu kinh tế, Khu công nghiệp, Khu chế xuất, Kho ngoại quan hay Khu FTZ theo định nghĩa quốc tế cũng là một rào cản không nhỏ. Đây cũng là lý do dẫn đến việc Khu FTZ chưa được nhìn nhận đầy đủ về các lợi ích đem lại từ các tác động của chúng dưới góc độ kinh tế - xã hội.
Để phát triển Khu FTZ trở thành một đột phá chiến lược phát triển cảng biển và kinh tế ở Đà Nẵng, Trưởng BQL DHPIZA cho biết: Cần xác định địa điểm, quy mô xây dựng Khu FTZ trên địa bàn phù hợp với các quy hoạch liên quan, thực trạng và định hướng phát triển kết nối giao thông, dịch vụ ở quy mô vùng và liên vùng. Mặt khác, cần rà soát và kịp thời điều chỉnh, bổ sung các chính sách kinh tế - thương mại và các chính sách liên quan, như: phát triển nguồn nhân lực, phát triển các tiện ích tài chính-bảo hiểm-ngân hàng, y tế... để phục vụ hoạt động của doanh nghiệp trong Khu FTZ.
Về vị trí, theo quy hoạch đã được phê duyệt, Khu FTZ Đà Nẵng có thể đặt ở khu vực Tây Bắc của thành phố. Bởi khu vực này được gắn với cảng biển Liên Chiểu là yếu tố thuận lợi hàng đầu cho một Khu FTZ. Hơn thế nữa, khu vực này hiện nay chủ yếu là các khu công nghiệp, khu công nghệ cao, dân cư chưa nhiều nên việc quy hoạch thành Khu FTZ tương đối dễ dàng. Khi đó, toàn bộ khu vực Tây Bắc của Đà Nẵng sẽ như một kho ngoại quan khổng lồ, hàng hóa đưa xuống các kho, bãi ở đây chưa phải đóng thuế, có thể tiếp tục chế biến, lắp ráp, chia tách để đưa tiếp đi nước khác hoặc sau đó mới đưa vào nội địa Việt Nam.
Theo ông Hùng, Khu FTZ Đà Nẵng hình thành sẽ là nơi các quốc gia, địa phương thử nghiệm các chính sách kinh tế mới, mang tính đột phá, dẫn đầu xu hướng, tạo ra các giá trị vượt trội. Đặc biệt là các chính sách về kinh tế đối ngoại. Qua đó, giúp đẩy nhanh quá trình tích lũy vốn và công nghệ, góp phần tăng cường hoạt động kinh tế đối ngoại, đóng vai trò làm đầu tàu kéo theo sự phát triển của các vùng khác và cả nước.
Ông Trần Phước Sơn, Phó Chủ tịch phụ trách HĐND TP Đà Nẵng cho biết: Gắn với cảng Liên Chiểu - công trình trọng điểm đang được đầu tư xây dựng và Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng, Khu thương mại tự do theo như đề xuất của Đà Nẵng sẽ tạo nhiều cơ hội để thành phố thu hút các nhà đầu tư, qua đó giải quyết việc làm cho người dân. Đồng thời, từ đây sẽ mở ra một định hướng phát triển mới cho Đà Nẵng trong thời gian đến.
