Lễ hội và những tên gọi phản cảm

TP - Tiếng Việt đủ phong phú để gọi một lễ hội mà không gây phản cảm hay khêu gợi tội ác. Tại sao không bắt đầu bằng chính cái tên lễ hội thay vì cướp, đâm, chém, giết, như hiện nay.

Nghỉ Tết dài ngày, lãng phí, ảnh hưởng không nhỏ đến kinh tế quốc gia, cũng để lại nỗi buồn cho không ít gia đình. Lẽ ra đón xuân vui vẻ thì có hàng ngàn gia đình vào bệnh viện chăm sóc người thân bị tai nạn giao thông, hơn 300 gia đình đội khăn tang đưa người ra nghĩa địa trong 6 ngày Tết.

Cả nước có tới hơn 6.000 người phải nhập viện, 15 người thiệt mạng, do…đánh nhau. Có người nói dân mình thích đánh nhau, đạo đức xã hội xuống cấp, cả trăm lý do cho việc này. Thêm vào đó, báo chí lá cải cũng đóng góp không nhỏ trong việc đưa tin cướp, giết, hiếp, cổ xúy cho bạo lực. 

Đã qua Rằm tháng Giêng, Tết đã xong và bây giờ là lễ hội. Chẳng hiểu sao xứ ta có những lễ hội hay tục lệ mà tên gọi nhuốm màu bạo lực: cướp, đâm và chém. Tây Nguyên có đâm trâu, ngoài Bắc có chém lợn ở Bắc Ninh. Cướp đa dạng hơn, từ cướp lộc, cướp phết, thậm chí cướp vợ ở Tây Bắc.  

Tranh cãi về một phong tục nào đó không có hồi kết, người ủng hộ, người lên án, hay kẻ khác dửng dưng.  

Dân phương Tây lên án dân châu Á chọi trâu, kết thúc là xẻ thịt cả kẻ thắng kẻ thua, cũng không cản nổi dân Tây Ban Nha đâm bò tót, sau đó cũng cho vào nồi trong nhà hàng, bởi đó là một ngành giải trí tỷ đô la.  

Người yêu quí động vật và môi trường không thể mở mắt nhìn người khác lấy búa đập đầu trâu cho tới chết. Người yêu thích truyền thống cho rằng đó là phong tục, ngay cả cướp cũng là cướp có văn hóa như một vị mới phát biểu gần đây. 

Một khi chưa cấm được các hủ tục, lễ hội phi văn hóa, tàn nhẫn đối với vật nuôi, các nhà văn hóa và quản lý văn hóa nên tìm những cách gọi hợp lý, bớt đi tính bạo lực ngay từ cái tên lễ hội. Lễ hội đâm trâu có thể đổi thành lễ hội tế trâu, hội cướp phết thay bằng hội giành phết.  

Từ đó nên hướng dẫn lễ tế trâu mang tính hình thức như đâm bằng kiếm gỗ rồi tha trâu hơn là dùng kiếm thật đâm vào cổ trâu, máu me đầm đìa như hiện nay. Giành lộc ấn, phết cũng tổ chức một cách chuyên nghiệp như sắp xếp theo nhóm lần lượt tranh tài thay vì chen lấn xô đẩy, mạnh ai nấy làm như văn minh lúa nước cách đây mấy thế kỷ.

Tiếng Việt đủ phong phú để gọi một lễ hội mà không gây phản cảm hay khêu gợi tội ác. Tại sao không bắt đầu bằng chính cái tên lễ hội thay vì cướp, đâm, chém, giết, như hiện nay.

MỚI - NÓNG
Sương mù bao phủ khắp TPHCM
Sương mù bao phủ khắp TPHCM
TPO - Sáng nay 12/12, người dân TPHCM đón ngày mới trong thời tiết mát mẻ, nắng yếu nhưng sương mù tiếp tục bao phủ nhiều nơi. Tham khảo trên ứng dụng quan trắc không khí Air Visual cho thấy, nhiều khu vực tại TPHCM có điểm đo chất lượng không khí không tốt cho sức khỏe.