Vào tỉnh Đắk Lắk sinh sống từ lâu, nhưng người Dao Tiền ở đây vẫn còn lưu giữ được nhiều văn hóa truyền thống, trong đó lễ cấp sắc có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
Người Dao Tiền còn giữ nhiều nét văn hóa truyền thống. |
Mới đây, Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Ea Hleo (tỉnh Đắk Lắk) phối hợp với UBND xã Ea Hiao tổ chức phục dựng lễ cấp sắc của người Dao Tiền tại xã này.
Lễ cấp sắc là nghi lễ quan trọng, công nhận sự trưởng thành đối với người đàn ông ở tất cả ngành Dao. Trong lễ cấp sắc, người thụ lễ được đặt pháp danh (tên âm). Sau khi trải qua nghi lễ này, người đàn ông Dao Tiền được trao quyền làm thầy, được cấp âm binh và được thờ cúng tổ tiên.
Khi tổ chức lễ, gia đình phải chuẩn bị các lễ vật để cúng. |
Lễ cấp sắc thường tổ chức cho con trai từ 13 tuổi trở lên. Để chuẩn bị buổi lễ cấp sắc, gia đình phải nuôi lợn, tích lương thực, thực phẩm, vàng mã và các thứ khác để làm lễ và cỗ mời bà con, họ hàng...
Lễ cấp sắc của các ngành Dao Tiền thực hiện một số nghi lễ, như lễ nhận thầy, lập ban thờ mới, mời thần linh nhà thầy cúng đi làm lễ, mời thần linh, tổ tiên nhà người được cấp sắc về làm lễ, lễ cấp đèn, lễ đặt tên, lễ dạy làm thầy, truyền phép… Tuy nhiên, mỗi ngành Dao đều có những khác biệt đặc trưng riêng.
Người dân và cán bộ trên địa bàn huyện tham gia lễ phục dựng. |
Theo tiếng địa phương, cấp sắc được gọi là quá tang hay quá tăng. Quá nghĩa là từng trải hoặc qua thử thách, tang là đèn hoặc vật dụng dùng để soi sáng. Quá tang nghĩa là trải qua lễ soi đèn, xuất phát từ việc thắp đèn soi sáng người thụ lễ khi làm lễ cấp sắc, ngoài ra còn có một số tên gọi khác.
Một nghi lễ trong lễ cấp sắc của người Dao Tiền ở xã Ea Hiao. |
Lễ cấp sắc là một trong những nghi lễ độc đáo và được lưu truyền từ nhiều đời nay trong cộng đồng dân tộc Dao nói chung, dân tộc Dao Tiền nói riêng. Trong lễ cấp sắc, người được cấp sắc và những người tham dự hiểu hơn về cội nguồn của mình từ những bài cúng, tích truyện mà thầy cúng đọc, từ đó nâng cao ý thức bảo tồn phong tục, tập quán tốt đẹp của người Dao.
Nghi lễ này có vị trí quan trọng trong đời sống tinh thần, tín ngưỡng của dân tộc Dao, giúp họ có thêm sức mạnh tinh thần vượt qua khó khăn trong cuộc sống, hướng tới điều tốt đẹp trong tương lai. Lễ cấp sắc hướng người đàn ông Dao cũng như các thành viên trong cộng đồng biết tôn sư trọng đạo, kính trọng cha mẹ, luôn làm điều thiện.