Theo UBND tỉnh Kiên Giang, do ảnh hưởng hiện tượng El Nino, mùa mưa năm 2023 kết thúc sớm (từ tháng 9/2023), hạn và mặn xâm nhập sớm (từ đầu tháng 1/2024). Tình trạng nắng nóng kéo dài, không có nguồn nước ngọt bổ sung vào vùng đệm U Minh Thượng. Trong khi, mưa trái mùa trong mùa khô hầu như không đáng kể, thấp hơn trung bình nhiều năm.
Bên cạnh đó, nắng nóng, nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm dẫn đến bốc hơi nước nhanh; nhu cầu bơm ngọt tưới cho cây trồng từ hệ thống kênh, đến dự trữ cho sản xuất và sinh hoạt của các nông hộ rất lớn.
 |
| Sạt lở đường giao thông trên địa bàn xã An Minh Bắc, huyện U Minh Thượng, tỉnh Kiên Giang. |
Ngoài ra, đáy một số kênh trong nội vùng khá sâu, đã được nạo vét phục vụ nhiều mục đích khác nhau, như san lắp mặt bằng, nền nhà, lấy đất đắp bờ làm đường giao thông; xây dựng công trình trên đất nền yếu... làm gia tăng sạt trượt, sụt lún, sạt lở.
Từ đầu tháng 3 đến nay, mực nước trên kênh đê bao ngoài và các kênh trong vùng đệm U Minh Thượng hạ thấp, ở mức cạn kiệt, khoảng cách từ mặt nước hiện tại cách cao độ mặt đường trên 5m, gây hiện tượng sụt lún, sạt lở các tuyến đường giao thông ở mức nghiêm trọng.
Tính đến ngày 7/4, số điểm sạt lở, sụt lún là 310 điểm, tổng chiều dài trên 7,5km. Trong đó, đường tỉnh 965 có tới 40 điểm sạt lở, dài gần 900m; đường giao thông nông thôn sạt lở 270 điểm, tổng chiều dài hơn 6,6km.
Đặc biệt, sạt lở còn kéo sập 26 căn nhà. Ước tổng thiệt hại trên 83 tỷ đồng.
Ngoài ra, UBND huyện U Minh Thượng thống kê còn 470 căn nhà xây gần mé kênh, trong đó 54 căn có nguy cơ sập cao.
Sau khi công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai, sạt lở, sụt lún đất, UBND tỉnh Kiên Giang yêu cầu UBND huyện U Minh Thượng huy động các nguồn lực, tiếp tục ứng phó với tình huống khẩn cấp do sạt lở đường giao thông nông thôn, sập đổ nhà dân và các công trình công cộng khác trong vùng.
Địa phương vận động các hộ dân có nhà xây dựng gần mé kênh di dời, kiên quyết di dời đối với những nhà ở các điểm đã rạn nứt, có nguy cơ sạt lở; đảm bảo an toàn tài sản tính mạng người dân.
Địa phương cũng phải thường xuyên kiểm tra, theo dõi, cập nhật tình hình thiệt hại và kết quả khắc phục hậu quả tạm thời các điểm đường giao thông nông thôn bị sụt lún, sạt lở; đảm bảo cho việc lưu thông, vận chuyển hàng hóa nông sản của nhân dân trong thời điểm thiên tai.
Sau thiên tai, địa phương phối hợp Sở Giao thông Vận tải khảo sát, đánh giá mức độ hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông nông thôn; đề xuất giải pháp, kinh phí sửa chữa, nâng cấp công trình, trình UBND tỉnh cho chủ trương thực hiện. Về lâu dài, địa phương phối hợp các ngành chuyên môn nghiên cứu, đề xuất giải pháp bền vững chống hạn, chống ngập cho toàn vùng đệm U Minh Thượng.
UBND tỉnh Kiên Giang giao Sở Giao thông Vận tải xây dựng công trình khẩn cấp đối với hệ thống đường tỉnh thuộc phạm vi quản lý; tiếp tục sửa chữa tạm thời ngay tại các vị trí sạt lở nghiêm trọng tỉnh lộ 965 đảm bảo cho lưu thông trong thời điểm thiên tai đang xảy ra.
Như vậy, Kiên Giang là tỉnh thứ 2 trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long công bố tình huống khẩn cấp do thiên tai, hạn hán gây ra trong mùa khô năm nay tại địa phương trong tỉnh. Ít ngày trước, UBND tỉnh Tiền Giang cũng quyết định công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai xâm nhập mặn, thiếu nước sinh hoạt trong mùa khô năm 2024 trên địa bàn huyện Tân Phú Đông; kèm theo các giải pháp khẩn cấp cung cấp nước sinh hoạt và sản xuất cho người dân trong vùng ảnh hưởng.
