“Từ TP sầm uất đang trở nên trầm uất vì những cơ chế ràng buộc”, ông Quốc đánh giá, và cho rằng, từ hàng nghìn năm xa xưa, vùng đất này đã có sự phát triển mạnh mẽ.
Hơn 3 thế kỷ nay khi vùng đất Nam Bộ được minh định vào trong bản đồ Đại Việt, đường lối của các Chúa Nguyễn đã nhìn ra biển và nhìn về phương Nam, sớm biến Nam Bộ không những thành vựa lúa mà thành trung tâm để thu hút thương mại. Lúc đó Nam Bộ cũng là một trong những thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất...
Khi thực dân Pháp xâm lược, họ đã phát hiện ra Nam Kỳ là mảnh đất màu mỡ, trù phú. Người Pháp chiếm Sài Gòn năm 1809, theo ông Quốc, việc đầu tiên của họ là phá thành Sài Gòn nhưng lại phát triển rất mạnh mẽ Sài Gòn năng động về kinh tế với thuỷ xưởng.
Năm 1860 cảng Sài Gòn được mở thành cảng tự do nhanh chóng trở thành trung tâm của khu vực. Năm 1930 đã nhanh chóng là cảng đứng thứ 8 trong hệ thống cảng của nước Pháp và hệ thống các nước thuộc địa trên toàn thế giới.
“Như vậy rõ ràng tầm nhìn họ đã nhận ra điều đó, chính danh xưng chúng ta nhắc đến như niềm tự hào là Hòn ngọc Viễn Đông đã soi sáng được ngay trong thời kỳ đen tối của thuộc địa”, đại biểu bình luận.
Khi Việt Nam giành độc lập, Sài Gòn thành TP HCM, chúng ta trải qua 30 năm chiến tranh liên tục. Tuy dưới chế độ chính trị phản động nhưng Sài Gòn vẫn là trung tâm kinh tế phát triển. Từ 1864 người Pháp đã phát biểu Sài Gòn không chỉ là một nơi có vị trí chiến lược chính trị quân sự mà còn là kho hàng lớn nhất của Viễn Đông. “Thời điểm đó Singapore chỉ là một xóm trại. Nên tầm nhìn hết sức quan trọng”, ông nói.
Sau khi đất nước thống nhất, đứng trước nhiều khó khăn và nhận thức không đầy đủ. Nhắc đến thời kỳ này là một Sài Gòn phá giá, cố gắng bứt phá trong một cơ chế hết sức hạn chế. Công cuộc đổi mới giúp Sài Gòn phát triển nhưng giờ vẫn nằm trong mặt bằng chung không khác địa phương khác. Có nguyên lý là “không sợ thiếu chỉ sợ không công bằng”, theo ông Quốc, nguyên lý này có giá trị phân chia, đạo lý. Còn hiện nay thì chúng ta “không sợ thiếu, chỉ sợ cào bằng”.
Đại biểu Dương Trung Quốc cho rằng, nghị quyết này không chỉ mở ra cho TP HCM mà còn mang lại cho đất nước không chỉ lợi ích về vật chất mà là cơ chế.
“Tôi rất tin rằng không cần phải đến 5 năm, nếu làm tốt thì các cơ chế sẽ được áp dụng ở những nơi khác và sự hưởng lợi chung của cả nước. Hà Nội có Luật Thủ đô nhưng vẫn chịu nhiều ràng buộc. Sự thành công của TP HCM sẽ mang lại sự giải thoát, bứt phá mới cho Hà Nội và cho cả nước”, ông Quốc nhìn nhận.
