Các nhà nghiên cứu đã mô hình hóa hiệu quả của các chương trình tiêm chủng vắc xin COVID-19 trên toàn Vương quốc Anh bằng cách sử dụng vắc xin của đại học Oxford và hãng dược phẩm Pfizer, có tính đến biến thể COVID-19 mới có khả năng lây truyền cao.
Họ phát hiện ra rằng, cách duy nhất để đạt được khả năng miễn dịch cộng đồng ở Vương quốc Anh là tiêm vắc xin cho tất cả mọi người, kể cả trẻ em, bằng vắc xin Pfizer hiệu quả hơn.
Họ cho biết rằng, dữ liệu về vắc xin Moderna được cấp phép gần đây sẽ tương tự như kết quả của Pfizer.
Và nghiên cứu khuyến nghị rằng, tất cả các chuyên gia chăm sóc sức khỏe và xã hội nên tiêm vắc xin Pfizer /Moderna hiệu quả 95% để ngăn ngừa sự lây lan không có triệu chứng cho bệnh nhân và những người dễ bị tổn thương.
Do tính chất phản ứng nhanh của nghiên cứu này, nó vẫn chưa được đánh giá ngang hàng.
Chuyên gia về COVID-19, Giáo sư Paul Hunter, từ Trường Y Norwich của Tiểu vương quốc A rập Thồng nhất cho biết: "Tiêm chủng mang lại lợi ích to lớn cho cá nhân bạn. Nó làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng và giảm nguy cơ mắc bệnh có triệu chứng khoảng 70% đối với Oxford vắc xin, hoặc 95% đối với vắc xin Pfizer và Moderna.
"Nhưng chúng tôi muốn tìm hiểu xem liệu 'miễn dịch cộng đồng' có phải là kết quả thực tế của bất kỳ chương trình tiêm chủng nào với các loại vắc xin chính được cấp phép ở Vương quốc Anh hay không. Bởi lẽ tiêm chủng, mặc dù có thể giảm bệnh tật, nhưng không thể ngăn ngừa tất cả các bệnh nhiễm trùng.
"Và quan trọng là, liệu những loại vắc-xin này có thể đạt được mức độ miễn dịch quần thể đủ để giảm số lượng R sinh sản xuống dưới mức không có bất kỳ can thiệp phi dược phẩm nào không?"
Nhóm nghiên cứu đã sử dụng các mô hình toán học về sự lây truyền COVID-19 và hiệu quả của vắc-xin để dự đoán mức độ hoạt động của vắc-xin Oxford và Pfizer nhằm giảm số lượng R và đạt được miễn dịch cộng đồng.
Ban đầu, họ phát hiện ra rằng 69 % dân số cần được tiêm vắc xin Pfizer, hoặc 93 % dân số với vắc xin Oxford, để đưa số lượng R xuống dưới 1.
Tuy nhiên, khi tính đến biến thể COVID-19 mới có khả năng lây truyền cao hơn, họ nhận thấy rằng, việc tiêm chủng vắc-xin Oxford cho toàn bộ dân số sẽ chỉ làm giảm giá trị R xuống 1,325. Trong khi đó, vắc-xin Pfizer sẽ yêu cầu 82% dân số được tiêm chủng để kiểm soát sự lây lan của biến thể mới.
Giáo sư Modeller Alastair Grant, thuộc Trường Khoa học Môi trường của UEA, cho biết: “Vắc xin Oxford làm giảm tỷ lệ mắc bệnh nghiêm trọng ở mức độ lớn hơn là giảm COVID-19 có triệu chứng, điều vẫn thường gặp ở những người đã tiêm vắc xin này.
"Hiệu quả của nó đối với tỷ lệ nhiễm COVID-19 không triệu chứng thấp hơn, giảm hiệu quả chống lại tất cả các bệnh nhiễm trùng từ 70,4% xuống 52,5% đối với dữ liệu tổng hợp.
Điều này có nghĩa là khả năng bảo vệ tổng thể của nó chống lại nhiễm trùng chỉ là một phần, khoảng 50 %.
"Mặc dù các trường hợp mắc COVID-19 không có triệu chứng ít lây nhiễm hơn, bao gồm cả điều này trong tính toán của chúng tôi vẫn làm tăng giá trị R lên 20 % hoặc hơn, từ 1,33 lên 1,6 đối với biến thể mới có tiêm chủng 100%.
"Sự kết hợp giữa hiệu quả tiêu đề tương đối thấp và tác dụng hạn chế đối với các bệnh nhiễm trùng không có triệu chứng có nghĩa là vắc-xin Oxford không thể đưa chúng ta đến khả năng miễn dịch cộng đồng, ngay cả khi toàn bộ cộng đồng đã được tiêm chủng.
"Tiêm phòng cho 82 % dân số bằng vắc-xin Pfizer sẽ kiểm soát sự lây lan của virus, nhưng nó không được cấp phép sử dụng cho những người dưới 16 tuổi, đối tượng chiếm tới 19 % dân số.
"Ngoài ra, nếu tính cả một số người từ chối vắc-xin, việc đạt được tỷ lệ tiêm chủng 82% có thể sẽ là không thể. Trong trường hợp không được tiêm phòng, 'miễn dịch cộng đồng' sẽ chỉ xảy ra khi 89% dân số đã nhiễm virus”.
Giáo sư Grant nói thêm: "Chúng tôi biết rằng, một phần đáng kể những người đã được tiêm phòng hoặc đã bị nhiễm trùng tự nhiên vẫn có thể bị nhiễm bệnh và truyền virus cho người khác.
"Điều rất đáng lo ngại là những người đã được tiêm phòng nhưng nhiễm bệnh không có triệu chứng vẫn có thể truyền COVID-19 cho những người chưa được tiêm phòng, và đặc biệt là những người có thể bị suy giảm miễn dịch.
"Vì lý do này, chúng tôi khuyến nghị các nhân viên y tế và chăm sóc xã hội cũng như những người tiếp xúc nhiều với những người dễ bị lây nhiễm, nên tiêm một trong các loại vắc xin mRNA được ưu tiên.
"Vắc xin Oxford chắc chắn sẽ là một can thiệp kiểm soát quan trọng, nhưng trừ khi những thay đổi về liều lượng có thể làm tăng hiệu quả của nó, còn không thì không có khả năng kiểm soát hoàn toàn virus hoặc đưa dân số Vương quốc Anh trở thành miễn dịch cộng đồng”.
Giáo sư Hunter nói thêm: "Nếu chúng ta không thể đạt được miễn dịch cộng đồng, những cá thể dễ bị tổn thương chưa được tiêm chủng sẽ vẫn gặp rủi ro. Chúng ta cần xem xét cách tốt nhất để bảo vệ những cá thể này khi các hạn chế xã hội cuối cùng được nới lỏng do kết quả của chương trình triển khai vắc xin thành công."
