Quân đội Mỹ đang lên kế hoạch triển khai đại trà XM25 CTDE, một loại súng phóng lựu vác vai mới, được ca ngợi là có khả năng thay đổi cục diện chiến tranh trên bộ. XM25 là súng phóng lựu bán tự động kích nổ trên không trung hoặc ngay gần mục tiêu, gây sát thương cho đối phương bằng các mảnh đạn văng. Vũ khí này còn trang bị cả một thiết bị ngắm laser cùng loại đạn có thể điều chỉnh cơ chế phát nổ.
Quân đội Mỹ đã dành nhiều ưu ái cho XM25 khi coi nó là "giải pháp trang thiết bị số một, giảm thiểu đáng kể khoảng cách về năng lực" cho các binh sĩ trên chiến trường.
Giới chức quân đội đã yêu cầu chính phủ chi 9,764 triệu USD trong năm tài khóa 2017 cho chương trình chế tạo XM25, đồng thời kỳ vọng ngân sách cho loại vũ khí mệnh danh là "Kẻ trừng phạt" này sẽ liên tục gia tăng, theo báo cáo từ Tạp chí Quốc phòng IHS Jane’s.
Chuyên gia quân sự đánh giá XM25 sẽ giúp các binh sĩ nâng cao xác suất bắn trúng mục tiêu từ ba đến 5 lần.
Vũ khí này "đặc biệt hiệu quả trong việc chống lại những kẻ thù núp sau tường, nấp trong các hố công sự hay ẩn mình ở những nơi khó tiếp cận", bởi đạn có thể phát nổ mà không cần chạm vào mục tiêu, Orbital ATK, nhà sản xuất XM25, cho biết trên trang web của công ty.
Bên cạnh đó, đạn nổ trên không của XM25 còn được dẫn đường bằng hệ thống tính quỹ đạo tiếp nhận mục tiêu/ điều khiển hỏa lực (TA/FC) XM104 vô cùng tân tiến.
Hệ thống trên dùng một thiết bị dò tìm bằng laser để xác định khoảng cách tới vật cản. Xạ thủ sau đó sẽ cộng trừ một khoảng sai lệch nhất định để giúp viên đạn bay qua chướng ngại vật và phát nổ ở bất cứ phía nào của mục tiêu. Một chip máy tính sẽ nhận tín hiệu radio từ thiết bị ngắm để đo khoảng cách giữa người bắn với mục tiêu và so sánh với tầm bay của đạn. Ngay khi đạn tiếp cận vị trí nổ đã chọn, chíp máy tính sẽ kích nổ đạn.
 |
Viên đạn của XM25 phát nổ ngay trên đầu mục tiêu đang nấp sau công sự. Ảnh: US Army
XM25 có trọng lượng 5,54 kg khi chưa lắp hộp tiếp đạn, chiều dài 749 mm. Toàn thân súng làm bằng nhựa tổng hợp chịu lực và được gia cố bằng kim loại tại một số vị trí như khung và bộ phận khai hỏa nhằm tăng độ bền chắc. Nhà sản xuất còn thiết kế khe nhả vỏ đạn ở cả hai phía, tạo điều kiện để xạ thủ dễ dàng sử dụng sao cho phù hợp với tay thuận của mình.
XM25 dùng loại đạn nổ 25 mm, nặng 270 g, sơ tốc 210 m/s, tầm bắn hiệu quả với mục tiêu cố định là 500 m và với vùng mục tiêu là 700 m, tầm bắn xa nhất 1.000 m.
Quân đội Mỹ đã thử nghiệm 5 khẩu XM25 trên chiến trường Afghanistan trong 14 tháng, bắt đầu từ năm 2010. Các binh sĩ cho hay khẩu súng phóng lựu này cực kỳ hữu hiệu trong việc tiêu diệt kẻ thù hay vô hiệu hóa hỏa lực của đối phương đằng sau chướng ngại vật. XM25 cho thấy khả năng vận hành ổn định, hiếm khi xảy ra lỗi, khiến quân đội Mỹ phải đặt hàng thêm 36 khẩu súng mới, theo Army Times.
"Nhiều đội đặc nhiệm mang chúng đi tuần tra và không muốn trả lại khi kết thúc thời gian làm nhiệm vụ", một quan chức quân đội Mỹ tiết lộ khi trả lời phỏng vấn tờ The Diplomat.
Tuy nhiên, một số người vẫn cảm thấy chưa hài lòng về tuổi thọ pin cũng như tầm bắn của súng. Vài đơn vị xạ thủ còn phàn nàn rằng XM25 vẫn còn quá nặng và cồng kềnh khi sử dụng trên chiến trường.
Hồi tháng 2/2013, một khẩu XM25 đã gặp sự cố trong một cuộc huấn luyện bắn đạn thật tại Afghanistan. Thuốc phóng phát nổ trong súng, khiến khẩu XM25 bị hỏng nặng và xạ thủ bị thương, nhưng rất may là cơ chế an toàn của súng đã ngăn đầu đạn phát nổ. XM25 sau đó không được sử dụng trong các đơn vị quân đội Mỹ đóng ở Afghanistan nữa.
 |
Hình dáng bên ngoài của súng phóng lựu XM25. Ảnh: Wikipedia
Washington năm 2013 cũng trì hoãn quyết định đưa XM25 vào sản xuất hàng loạt để chờ thêm những cải tiến về mặt thiết kế, đạn dược, cơ chế vận hành và kỹ thuật huấn luyện.
Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ năm 2014 loại XM25 khỏi ngân sách chi tiêu quốc phòng. Đến tháng 10, XM25 trải qua quá trình kiểm tra xác nhận của nhà thầu với hy vọng nó sẽ được đưa ra thực địa vào năm 2017.
"Sự ra đời của XM25 tương tự những cuộc cách mạng của các hệ thống vũ khí khác như súng máy, chiến đấu cơ hay xe tăng, tất cả chúng đều góp phần thay đổi chiến thuật tác chiến" của lực lượng quân đội, một quan chức quân sự cấp cao Mỹ hồi năm 2010 nhận định.
"Các binh sĩ của chúng ta sẽ không phải mạo hiểm phơi mình trên chiến trường để tiêu diệt những kẻ thù ẩn nấp nữa. Binh sĩ của chúng ta giờ đây có thể ở nguyên tại vị trí được bảo vệ và dùng XM25 để vô hiệu hóa mục tiêu", quan chức trên nhấn mạnh.
