N.M.N (22 tuổi, tỉnh Sơn La) là trường hợp đáng nhớ với GS.TS Trần Thiết Sơn, Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình (Bệnh viện Saint Paul, Hà Nội) khi ông cùng đồng nghiệp đã trải qua 10 tiếng liên tục phẫu thuật để đưa bệnh nhân về với giới tính thật. Mẹ của N. cho biết ngay khi sinh con ra bà đã biết con bị bất thường về bộ phận sinh dục. Nhưng hơn 20 năm trước, đường sá xa xôi, phương tiện đi lại khó khăn nên chỉ cho con khám bệnh gần nhà.
Sau 10 tiếng phẫu thuật tạo hình, GS.TS Trần Thiết Sơn, cùng các đồng nghiệp đã tái tạo hình thành công dương vật cho bệnh nhân N. Ca phẫu thuật gây đau đớn, lo lắng nhưng đã mang lại hạnh phúc tột cùng cho N. khi được thành chàng trai, trở về đúng giới tính của mình.
Ths.Bs Phạm Thị Việt Dung, thành viên ca phẫu thuật cho bệnh nhân N. cho biết, qua xét nghiệm bệnh nhân có nhiễm sắc thể XY (là nam giới). Bệnh nhân có bộ phận sinh dục bên ngoài như con gái, tuổi dậy thì không có kinh nguyệt, không phát triển ngực, âm vật phì đại, có tinh hoàn 2 bên môi lớn (đã được cắt trước đó), không có tử cung. Với những xét nghiệm, thăm khám các bác sĩ quyết định phẫu cho bệnh nhân trở về đúng giới tính của mình.
GS.TS Trần Thiết Sơn cho hay, đã lấy vạt da cân đùi trước ngoài bên trái cuộn lại thành dương vật, dùng niêm mạc miệng tạo niệu đạo. Do vạt da này có cuống động mạch và nhiều dây thần kinh nên bệnh nhân vẫn sẽ có cảm giác ở vùng kín khi quan hệ tình dục. Ca phẫu thuật sử dụng kỹ thuật tiên tiến nhất tại Việt Nam. Với những ca phẫu thuật thành công, sau 2-3 tháng, các bác sĩ sẽ tiến hành tạo bìu cho dương vật. Sau khi các công đoạn hoàn thành, 2 tháng sau bệnh nhân có thể trở lại cuộc sống bình thường, chức năng dương vật hoạt động tốt.
Ngược lại với bệnh nhân N., mới đây chị H.T.M. (21 tuổi, Quảng Ngãi) cũng đã tìm lại được giới tính thật của mình sau ca phẫu thuật tạo hình âm đạo tại Bệnh viện đa khoa Saint Paul. Gia đình bệnh nhân cho biết, khi sinh ra M. là cô bé xinh xắn, nhanh nhẹn, bộ phận sinh dục có đầy đủ môi lớn, môi bé và âm hộ nên mẹ M. chưa bao giờ mảy may nghi ngờ về giới tính của con. Lớn lên M. có vẻ ngoài của một thiếu nữ từ giọng nói, dáng đi, cử chỉ, trừ bắp tay, vai hơi thô.
Đến năm 17 tuổi M. vẫn chưa có kinh nguyệt, tuyến vú cũng không phát triển nên gia đình đã đưa đi thăm khám tại một bệnh viện phụ sản. Kết quả xét nghiệm khẳng định M. mang nhiễm sắc thể XY. Hai mẹ con tiếp tục tìm kiếm hy vọng. Tìm được thông tin Bệnh viện Saint Paul có phương pháp mới để tạo hình “cô bé”, hai mẹ con M. đã gọi điện hẹn gặp để được tư vấn. Bác sĩ Phạm Thị Việt Dung, khoa Phẫu thuật tạo hình là người đã trực tiếp tư vấn cho 2 mẹ con M.
Tháng 5/2016, GS.TS Trần Thiết Sơn đã thực hiện tạo hình âm đạo từ niêm mạc miệng cho M. Một thời gian sau M. tiếp tục quay lại để đặt túi ngực nhân tạo. Theo GS Trần Thiết Sơn những trường hợp chuyển thành nữ như của M. bác sĩ sẽ dùng niêm mạc miệng để tạo hình âm đạo. Đây là phương pháp do chính GS.TS Trần Thiết Sơn sáng tạo ra, thay thế cho việc dùng vạt da đùi hay bụng nhiều hạn chế trước kia.
Kỹ thuật “made in Vietnam”
GS.TS Trần Thiết Sơn cho biết, niêm mạc miệng có tính chất mô học tương đồng với niêm mạc âm đạo, có khả năng tiết dịch nên khi tạo hình âm đạo sẽ tiết dịch vừa đủ độ ẩm, mềm nên quan hệ không đau. Phần vạt phủ không bị co như khi dùng da; biểu mô hóa rất tốt khiến khoang âm đạo sẽ dần được phủ kín hết (ban đầu không phủ kín hết).
Ngoài ra, việc lấy vùng da phủ là niêm mạc miệng sẽ giúp bệnh nhân che được sẹo. Sau phẫu thuật, khoang miệng hoàn toàn bình phục. Bệnh nhân chỉ nhịn ăn 10 ngày, tiếp nhận thức ăn qua đường tĩnh mạch, không đi vệ sinh 10 ngày để đảm bảo vô trùng hoàn toàn cho đến khi bình phục.
Bác sĩ Phạm Thị Việt Dung cho hay, căn cứ vào các xét nghiệm, nếu có tính trội nữ, sẽ cắt bỏ dương vật và tinh hoàn. Nếu có tính trội nam, sẽ phẫu thuật cắt tử cung. “Bệnh nhân bị lưỡng giới, có dị dạng ở bộ phận sinh dục thường có tâm lý cực đoan, sống khép kín, ngại giao tiếp, không có bạn khác giới, luôn lo sợ không có gia đình riêng”, bác sĩ Dung nói.
Sau khi phát minh đặc biệt về phương pháp dùng niêm mạc miệng để tái tạo âm đạo được công bố, cho đến nay đã có rất nhiều chuyên gia, bác sĩ chuyên ngành phẫu thuật tạo hình trên thế giới đã thừa nhận và học kỹ thuật này từ GS.TS Trần Thiết Sơn.
Từ tháng 6/2015 đến tháng 6/2016, tại Bệnh viện Saint Paul đã có 12 bệnh nhân được điều trị thành công bằng phương pháp trên, trong đó 10/12 bệnh nhân đạt kết quả tốt, khoang âm đạo mới có đường kính và chiều sâu phù hợp, niêm mạch mềm mại, đảm bảo các chức năng; 7/12 bệnh nhân đã quan hệ tình dục bình thường.
