 |
Hệ thống đường hầm phức tạp của Hamas khiến Israel không dễ đối phó. (Ảnh: Bloomberg) |
Từ khi biết về tính phức tạp của mê cung này năm 2014, Israel đã chi hơn 1 tỷ USD để làm hàng rào ngầm dọc biên giới dài 60 km với Dải Gaza và hàng trăm triệu đô la nữa cho hệ thống phát hiện hoạt động xây dựng đường hầm mới.
Tuy nhiên, lối đi bí mật đã được sử dụng để thực hiện đợt tấn công xuyên biên giới ngày 7/10, kết hợp với lực lượng xâm nhập bằng đường không, đường bộ và đường biển, khiến 1.200 người Israel thiệt mạng.
Giờ đây, khi Israel mở chiến dịch tấn công trên bộ vào Dải Gaza, mạng lưới đường hầm làm phức tạp thêm hoạt động trả đũa, nhất là khi Hamas cho biết họ đang giam giữ các con tin Israel dưới lòng đất.
Jonathan Conricus, phát ngôn viên của Lực lượng Phòng vệ Israel, cho biết: “Hãy coi Dải Gaza gồm một lớp dành cho dân thường và sau đó là một lớp khác dành cho Hamas. Chúng tôi đang cố gắng xuống tới lớp thứ hai mà Hamas đã xây dựng”.
Tấn công vào hệ thống mê cung dưới lòng đất sẽ không dễ dàng. Những nỗ lực trong quá khứ không đạt hiệu quả cao vì thực tế là không ai ngoài Hamas biết đầy đủ về mức độ phức tạp của hệ thống này.
Năm 2021, Israel cho biết họ đã phá hủy 100km đường hầm dưới Dải Gaza. Nhưng Hamas khẳng định họ có mạng lưới rộng 500km, nên Israel mới chỉ phá được 20%.
Trong nỗ lực giành lợi thế trước đối thủ, năm 2014, Israel quyết định đầu tư vào hệ thống phát hiện đường hầm tinh vi do hai công ty Elbit Systems và Rafael Advanced Defense Systems của Israel phát triển. Chính hai nhà thầu đã hợp tác phát triển hệ thống phòng thủ tên lửa được gọi là Iron Dome (Mái vòm sắt).
Tuy nhiên, theo nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Quốc gia tại Tel Aviv, các cảm biến không thể hoạt động hoàn hảo vì chúng không thể phát hiện đường hầm ở chỗ ngoặt và bị nhầm lẫn khi gặp phải giao lộ.
Scott Savitz, một chuyên gia quân sự tại Rand Corporation, cho biết: “Bất chấp các biện pháp đối phó công nghệ tiên tiến, đào hầm vẫn là cách rất hiệu quả để một bên thực sự làm suy yếu sự thống trị của bên kia trên mặt đất. Bên kia không bao giờ biết đường hầm tồn tại như thế nào, có bao nhiêu đường hầm và chúng ở đâu. Họ chỉ biết những gì họ tìm thấy”.
Trong nhiều năm, Hamas sử dụng hệ thống đường hầm dưới Dải Gaza đông dân cư để che giấu vũ khí, cơ sở chỉ huy và máy bay chiến đấu.
Theo thời gian, các lối đi trở nên phức tạp hơn với trục thông gió và điện.
Theo các chuyên gia, một số đường hầm có thể nằm sâu 35m, thậm chí có cả đường ray và phòng liên lạc. Lối vào đường hầm thường nằm trong các tòa nhà dân cư hoặc các cơ sở công cộng.
Ban đầu, mạng lưới ngầm này chủ yếu phục vụ việc vận chuyển hàng hóa và vũ khí bí mật từ Ai Cập vào dải đất hẹp.
Nhưng sau đó, Hamas cũng sử dụng đường hầm cho các cuộc tấn công xuyên biên giới, bao gồm cả chiến dịch năm 2006, khi lính Israel Gilad Shalit, 19 tuổi, bị bắt cóc. Shalit được thả 5 năm sau đó để đổi lấy việc Israel trả tự do cho hơn 1.000 tù nhân Palestine.
Năm 2014, Israel triển khai một cuộc tấn công trên bộ vào Dải Gaza nhằm triệt phá hệ thống mê cung ngầm mà Hamas đã sử dụng để phục kích lực lượng Israel trong cuộc chiến kéo dài 50 ngày.
Ai Cập cũng triển khai chiến dịch phối hợp từ khoảng một thập kỷ trước để đánh sập hệ thống đường hầm của Hamas, bao gồm biện pháp làm ngập.
Sử dụng robot để thăm dò khu phức hợp đường hầm có thể giúp Israel giảm thiểu rủi ro. Tuy nhiên, Savitz cảnh báo, do không gian hạn chế, bẫy mìn và các biện pháp phòng thủ khác, cùng với kiến thức sâu rộng hơn của Hamas về môi trường dưới lòng đất, quân đội Israel sẽ gặp bất lợi nghiêm trọng nếu cố gắng tiến vào trong.
