Tại kỳ họp thứ 11, HĐND tỉnh Nghệ An khóa XVIII, nhiệm kỳ 2021 – 2026, các đại biểu đã đặt nhiều dấu hỏi về sự minh bạch của hoạt động xả lũ của các nhà máy thủy điện trên địa bàn. Đặc biệt là việc thông báo thời gian xả lũ đã đúng với quy định, phù hợp với hoàn cảnh chưa?.
Theo các đại biểu, trước kia mưa lớn thường xảy ra ngập lụt ở những vùng thấp trũng, xa sông, xa biển. Thế nhưng, những năm gần đây, mưa lớn lại xảy ra ngập lụt ở những vùng gần sông, gần biển, nhất là các địa phương đồng bằng, kể cả thành phố Vinh.
 |
Toàn cảnh kỳ họp |
Báo cáo giải trình các nội dung đại biểu chất vấn, ông Nguyễn Văn Đệ - Phó chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cho biết, Nghệ An hiện có 1.061 hồ chứa thủy lợi và 22 hồ thủy điện. Trong số đó, có 7 công ty quản lý 101 hồ đập, còn lại 960 hồ đập được giao cho xã quản lý. Đến nay, hầu hết các hồ chứa thủy lợi chưa có thiết bị đo đạc, quan trắc, cảnh báo an toàn đập và xây dựng bản đồ ngập lụt; có 687 hồ chưa được nâng cấp, sửa chữa.
Giải thích việc ngập lụt vùng hạ du xảy ra trên diện rộng ngày càng nhiều, ông Đệ cho hay có nhiều nguyên nhân, thứ nhất là do tình hình thời tiết ngày càng có nhiều diễn biến phức tạp, cực đoan. Vẫn còn tình trạng người dân xây dựng các công trình lấn chiếm hành lang tiêu thoát lũ, thu hẹp dòng chảy.
Về việc vận hành của 22 hồ chứa thủy điện đang hoạt động tại Nghệ An, ông Đệ cho rằng, các thủy điện đều tuân thủ quy trình đã phê duyệt và thông báo cho người dân tối thiểu trước 4 giờ. Các dữ liệu này được kết nối trực tuyến hằng ngày với bộ, Ban Chỉ huy phòng chống lụt bão của tỉnh để theo dõi, giám sát.
 |
Ông Thái Thanh Quý - Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An chủ trì kỳ họp |
Về việc vận hành của các hồ chứa thủy điện, ông Phạm Văn Hóa – Giám đốc Sở Công thương tỉnh Nghệ An cho biết thêm, qua kiểm tra, 22 hồ thủy điện đều thực hiện đúng quy trình đã được phê duyệt.
“Nghệ An có 22 nhà máy thủy điện đang hoạt động thì có 20 nhà máy được tỉnh phê duyệt quy trình vận hành điều tiết ngày đêm. Như vậy, nước vào từng nào thì sẽ ra từng đó nên không có tác dụng tích lũ, xả lũ. Còn lại 2 nhà máy Hủa Na và Bản Vẽ là do Bộ Công thương phê duyệt quy trình vận hành tích lũ, xả lũ năm. Với thủy điện Hủa Na thì chủ yếu đổ ra Thanh Hóa, không ảnh hưởng đến Nghệ An. Còn với thủy điện Bản Vẽ năm 2022, không xin lệnh xả lũ, không thực hiện xả lũ nên không có tác dụng tích lũ, xả lũ”, ông Hóa nói.
Kết luận phiên chất vấn, ông Thái Thanh Quý - Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nghệ An nhấn mạnh: Nghệ An là tỉnh có hồ thủy lợi, thủy điện lớn nhất nước (chiếm khoảng 15,3% cả nước). Nghệ An nằm ở vị trí chịu nhiều ảnh hưởng nặng nề của thiên tai, nhất là bão lũ.
 |
Ông Nguyễn Văn Đệ - Phó chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An trả lời các vấn đề chất vấn |
Từ đầu năm 2022 đến nay đã có 1 đợt rét, 9 đợt nóng, 23 đợt mưa đá, sét, mưa lớn cục bộ và 5 đợt mưa diện rộng. Thời tiết cực đoan đã làm 11 người thiệt mạng, 1 người bị thương, 98 ngôi nhà bị sập hoàn toàn, 915 ngôi nhà bị tốc mái, sạt lở, hư hỏng ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống; nhiều công trình cơ sở hạ tầng bị hư hỏng, thiệt hại. Riêng đợt mưa lũ tháng 10 vừa qua đã gây thiệt hại lên đến 1.000 tỷ đồng.
Việc quản lý vận hành hồ chứa thủy lợi, thủy điện được các cấp ngành và cử tri rất quan tâm, lo lắng. Thời gian tới, người đứng đầu tỉnh Nghệ An yêu cầu các sở, ngành cần quan tâm các vấn đề chính: Số lượng hồ đập xuống cấp, cần đầu tư nâng cấp, sửa chữa còn tương đối nhiều, nguy cơ rất cao về an toàn; Thiếu các thiết bị quan trắc dự báo hiện đại; Một số cán bộ cơ sở chưa hết trách nhiệm; Xả lũ, thông tin tuyên truyền cảnh báo đến người hạ du chịu ảnh hưởng sau khi bị xả lũ vẫn còn những khoảng trống.
Ông Quý nêu ví dụ: “Đúng là quy trình có thông báo 4 giờ trước khi xả lũ, nhưng thông báo lúc 2h sáng, lúc đó người dân đang ngủ, không nắm được thông tin, sao họ trở tay kịp?
 |
Mưa gây ngập lụt ở huyện Quỳnh Lưu |
Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An đề nghị UBND tỉnh, các cấp các ngành, các vị đại biểu HĐND tỉnh, tăng cường giám sát và chỉ đạo lãnh đạo để thực hiện tốt công tác quản lý, vận hành hồ chứa thủy lợi, thủy điện cũng như công tác phòng ngừa, khắc phục hậu quả do thiên tai.
