Mở đầu buổi đối thoại, TS Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ giáo dục tiểu học (Bộ GD&ĐT) báo cáo lại quá trình ban hành Thông tư 33 về quy trình biên soạn, thẩm định SGK. Trong đó, khẳng định quy trình tiếp nhận hồ sơ đăng ký thẩm định, việc thành lập hội đồng, quá trình thẩm định diễn ra đúng quy định.
Ông Tài cũng cho rằng, có 32 SGK được phê duyệt, 11 SGK bị Hội đồng thẩm định đánh giá “Không đạt”, trong đó, có 1 số sách đã được tác giả chỉnh sửa để trình đề nghị được thẩm định lại. Cũng có cuốn tác giả muốn bảo lưu kết quả không đề nghị thẩm định lại.
Theo chức năng quản lý, Bộ GD&ĐT cũng đã mời 3 NXB lên gặp nhiều lần đúng theo quy định trong đó thông báo đầy đủ nội dung liên quan. Nếu tác giả không đồng tình với kết quả có thể thông qua NXB để phản ánh lên Bộ. Tuy nhiên, đến thờig điểm này, bộ không nhận được bất kỳ thông tin phản ánh nào của NXB theo đúng quy trình khiếu nại.
Ông Tài nói, ngày 18/11/2019, Văn phòng Chính phủ gửi công văn giao cho Bộ GD&ĐT rà soát lại các thủ tục thẩm định GSK. Đến thời điểm này Bộ đã rà soát. Việc thứ 2 là đánh giá lại chương trình thực nghiệm của GS Hồ Ngọc Đại, năm 2017 Bộ cũng đã thành lập hội đồng thẩm định và đi đến kết luận cho triển khai chương trình đến khi có chương trình mới.
Liên quan đến việc đối thoại, PGS TSKH Nguyễn Kế Hào bày tỏ mong muốn được gặp Bộ trưởng trình bày tâm tư nguyện vọng, những bức xúc về giáo dục tiểu học.
Ông Hào cho rằng, SGK Tiếng Việt 1 Công nghệ có nhiều ưu điểm. Vừa qua, Hội đồng thẩm định 6 bộ sách, 5 bộ được đánh giá đạt, còn bộ sách công nghệ giáo dục bị loại là không bình thường khiến dư luận xã hội bức xúc. Ông kiến nghị, Hội đồng thẩm định cần có tư duy cởi mở, vận dụng hướng dẫn linh hoạt.
GS Hồ Ngọc Đại: Không oán trách Hội đồng thẩm định
Phát biểu tại buổi đối thoại, GS Hồ Ngọc Đại cho biết: “Tôi đến họp đây với ý kiến duy nhất là tìm mọi cách xác nhận bộ sách này cho năm học mới. Bộ sách bị loại tôi không oán trách hội đồng thẩm định. Họ có trách nhiệm của họ, họ làm đủ trách nhiệm quan trọng là nơi giao trách nhiệm”, GS Đại nói.
Tuy nhiên sau đó, với các ý kiến phản biện, tranh luận của PGS Trần Kiều, Chủ tịch hội đồng thẩm định quốc gia môn Toán; GS Trần Đình Sử và GS Hồ Ngọc Đại đã đi đến căng thẳng, có lúc đã buông lời xúc phạm nhau. Bởi, các GS, PGS thành viên hội đồng thẩm định cho rằng, sách của GS Đại không đáp ứng chương trình khung, không nên có cơ chế thẩm định nào khác.
Thậm chí PGS Trần Kiều còn khuyên GS Đại nên cân nhắc thêm về môn Toán vì xu hướng, cách viết, cách nghĩ của ông không mới. “SGK mới phải quán triệt được định hướng chương trình, xem xét mục tiêu là gì, lớp 1 cần đạt là gì? Quan điểm GS Đại có những cái rất khác, khuấy đảo chương trình Toán là không phù hợp”, ông nói.
PGS Trần Kiều đã có những ý kiến khá gay gắt về SGK của GS Đại GS Trần Đình Sử cho rằng: “Tham gia hội đồng thẩm định chúng tôi không “gật”, “lắc” mà gợi ý để tác giả bám sát chương trình. Chúng tôi đủ tư cách để làm công việc hệ trọng như thế”.
Ông chỉ ra nguyên nhân SGK của GS Đại bị loại vì sách không đáp ứng chương trình mới. Muốn đáp ứng, GS phải sửa theo chương trình, đây là cuộc chơi chung. Nếu không anh cứ thực nghiệm trong trường của GS”, ông Sử nói.
GS TS Lê Anh Vinh, Phó viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, đồng thời là tác giả môn Toán của một nhóm viết SGK khác chia sẻ ở góc độ khác, SGK của GS Đại khá thành công. Theo ông Vinh, nghiên cứu rất kĩ sách Toán của Công nghệ giáo dục các thời kì và SGK đã đưa thẩm định mới đây. “Xem thiết kế sách cho giáo viên và nhìn vào thực tiễn tập huấn giáo viên của GS Đại thì lại thấy tốt”- ông Vinh nói.
Ở đây, điểm mạnh của sách GS Đại là tập huấn giáo viên rất kĩ, là cách thiết kế tổ chức dạy học làm cho học sinh được học tích cực. Ông Vinh cũng khẳng định là một người làm Toán, ông thích cách tiếp cận của GS Đại ở sách Toán nhưng nên chỉnh sửa để giúp học sinh tự học nhiều hơn. Ông Vinh cho rằng sách đã qua phép thử của thời gian 40 năm thì khó có thể nói nó không tốt.
Kết luận buổi đối thoại, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ cho biết, sẽ tiếp thu ý kiến GS Hồ Ngọc Đại, PGS Nguyễn Kế Hào. Tuy nhiên, việc cho sách Công nghệ giáo dục một cách thẩm định khác là khó thực hiện vì cần phải công bằng giữa các bộ SGK. Thứ trưởng để nghị tác giả phương án điều chỉnh SGK để đảm bảo yêu cầu.
Không thỏa mãn với giải đáp và kiến nghị đó của lãnh đạo Bộ GD&ĐT, PGS TSKH Nguyễn Kế Hào cho biết, sẽ tiếp tục kiến nghị lên các cấp có thẩm quyền.
