Một “ăn” mười, bao nhiêu cũng có
Đón trước nhu cầu sử dụng tiền mặt tăng cao trong dịp tết Kỷ hợi sắp tới, loại hình mua bán tiền giả gần đây gia tăng, hoạt động công khai. Chỉ cần vào mạng xã hội Facebook tìm kiếm từ khóa “mua bán tiền giả”, một loạt các tài khoản cá nhân công khai, lẫn ẩn danh sẽ xuất hiện các dòng chào mời: “Bán tiền giả uy tín chất lượng 100%”, “mua bán tiền giả uy tín chất lượng 99%”. Có nhóm Facebook “Buôn tiền giả” có hơn một nghìn thành viên tham gia. Thậm chí tìm kiếm trên google, các trang web bán tiền giả như “Đại lý buôn tiền giả uy tín”, “Website chính thức tiền giả”… được hiện lên đầu tiên (Với chú thích đây là trang web quảng cáo, tức phải trả tiền cho google - PV)
Các trang web công khai quảng cáo dịch vụ bán tiền giả trên googleTrong vài người muốn mua tiền giả, PV trực tiếp liên hệ với facebook “Hà My”. “My” cho biết, tiền giả của cô được nhập từ Thái Lan, giống tiền thật từ 97 - 98%, chỉ có máy soi mới phát hiện được tiền giả, mắt thường không thể phân biệt. Nếu đồng ý giao dịch, một triệu đồng tiền thật sẽ đổi được mười triệu đồng tiền giả.
Để việc mua bán được diễn ra, My yêu cầu người mua gửi trước 100.000 đồng tiền vận chuyển “hàng” bằng hình thức nạp thẻ cào điện thoại. Sau đó, muốn mua bao nhiêu tiền thì phải chuyển khoản trước 50%. Chỉ cần khách hàng cung cấp địa chỉ và số điện thoại, My sẽ cho nhân viên chuyển tiền đến tận nơi. Tiền có đầy đủ các mệnh giá như: 50.000 đồng, 100.000 đồng, 200.000 đồng và 500.000 đồng.
Nhiều đối tượng sẵn sàng cho số điện thoại để khách hàng dễ dàng trao đổi, mua bán. Tiếp tục liên hệ chủ số điện thoại 0935.509… chúng tôi được người bán tư vấn rất cẩn thận, còn gửi cho rất nhiều video, hình ảnh cảnh bóc phong bì tiền giả chuẩn bị giao cho khách nhằm thể hiện sự uy tín và chất lượng tiền “giống thật” của mình.
PV gọi điện thoại vào số di động của người rao bán tiền giả có tên Thái Văn Long và được hướng dẫn. Người mua thanh toán trước 50% số tiền bằng thẻ cào điện thoại của bất kỳ nhà mạng nào. Sau đó đại lý sẽ cho nhân viên tư vấn, hẹn địa chỉ giao dịch.
Thử đặt hàng, không đóng tiền cọc, PV vẫn được các đối tượng nhiệt tình liên hệ giao hàng. Người bán còn dặn dò rất kỹ, không trao trả tiền mặt khi giao dịch, tất cả đều quy đổi thành thẻ cào điện thoại, đi một mình, thời gian vào buổi trưa hoặc tan tầm, do người bán lựa chọn... Để tăng thêm sự tin tưởng cho lần giao dịch đầu, đại lý có chương trình khuyến mãi đổi một triệu tiền thật được 12 triệu tiền giả, đủ mệnh giá mong muốn. Khi từ chối nhận tiền vì hành vi này vi phạm pháp luật, chủ hàng nhắn tin động viên “Do nhiều đối tượng lừa đảo nên làm ảnh hưởng đến uy tín của shop, nếu cần cứ tiếp tục liên lạc”.
Trách nhiệm thuộc về ai?
Đầu năm 2017, Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (C50) - Bộ Công an triệt phá 1 đường dây mua bán tiền giả với quy mô lớn. Bà Nguyễn Thị H (Hà Nội) nhiều lần chuyển tiền thật cho Bùi Văn Hải với tổng số tiền hơn 4,2 tỷ đồng bằng hình thức mua thẻ và nộp tiền mặt vào tài khoản của Nguyễn Dương Trang Đài mở tại ngân hàng để mua gói 18 tỷ đồng tiền giả. Qua khai thác dữ liệu từ các tài khoản Facebook và lời khai của Hải đã xác định Bùi Văn Hải còn chiếm đoạt của nhiều bị hại khác với số tiền 1,3 tỷ đồng, trong số này có 7 người sử dụng tài khoản Facebook mua tiền giả của Hải, bị đối tượng Hải chiếm đoạt hơn 282 triệu đồng.
Cuối tháng 8/2017, Bộ đội Biên phòng tỉnh Lạng Sơn bắt quả tang 2 đối tượng vận chuyển gần 600 triệu đồng tiền giả từ biên giới vào nội địa tiêu thụ. Qua kiểm tra, 2.900 tờ tiền giả mệnh giá 200.000 đồng được làm giả tinh vi và có nhiều số seri trùng nhau. Các đối tượng đã mua số tiền trên tại chợ Lũng Vài (Trung Quốc) với giá 105 triệu đồng tiền thật, mang về bán kiếm lời.
Theo thống kê từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, sau 15 năm ban hành quy định về việc bảo vệ tiền Việt Nam, Bộ Công an và Bộ Quốc phòng khởi tố hơn 1.000 vụ, bắt giữ khoảng 2.000 đối tượng phạm tội về tiền giả.
Tuy nhiên, tình trạng buôn bán tiền giả vẫn diễn ra công khai như trên. Là hành vi phạm pháp nên nhiều khách bị lừa mất tiền cũng đành phải im lặng, không dám kêu ai.
Theo luật sư, chuyên gia tài chính ngân hàng Trương Thanh Đức, nạn nhân của việc sử dụng tiền giả chủ yếu là những người dân ở vùng sâu, vùng xa ít được tiếp xúc với số lượng tiền lớn. Còn các cơ quan nhà nước, ngân hàng thì rất khó để các đối tượng có thể qua mặt. “Nông dân chăn nuôi cả năm được con lợn, con gà đưa ra chợ bán lại bị trả bằng tiền giả là việc rất đáng buồn” - ông Đức nói.
Theo ông Đức, pháp luật quy định đầy đủ và nghiêm khắc về việc mua bán tiền giả, tuy nhiên việc thực thi pháp luật chưa được như kỳ vọng là nguyên nhân khiến tình trạng mua bán tiền giả diễn ra tràn lan trên internet. Theo ông Đức, trách nhiệm của vấn nạn này thuộc nhiều cơ quan chức năng. Trong đó, ngân hàng Nhà nước có trách nhiệm khuyến cáo người dân, thẩm định tiền thật hay tiền giả… Việc phát hiện, trấn áp, bắt giữ… các tội phạm về tiền giả chủ yếu thuộc về lực lượng công an.
Luật sư Lê Văn Kiên, văn phòng Luật sư Ánh Sáng Công Lý (Đoàn luật sư Hà Nội) cho hay: Điều 207, Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về tội làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả nêu rõ: Người nào làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả dưới 3 triệu đồng thì bị phạt tù từ 3 - 7 năm. Phạm tội trong trường hợp tiền giả có trị giá tương ứng từ 3 triệu đồng đến dưới 50 triệu đồng thì bị phạt tù từ 5 - 12 năm. Phạm tội trong trường hợp tiền giả có trị giá tương ứng từ 50 triệu đồng trở lên thì bị phạt tù từ 10 - 20 năm hoặc tù chung thân. Ngoài ra, Điều 207, Bộ luật Hình sự năm 2015 về tội làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả cũng nêu rõ, người chuẩn bị phạm tội này thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 năm đến 3 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 - 100 triệu đồng hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
