Nơi cần không làm, nơi không cần lại hút cát
Như Tiền Phong thông tin, sau hai lần nạo vét cửa biển Tư Hiền (xã Vinh Hiền, huyện Phú Lộc), hàng trăm nghìn mét khối cát biển nơi đây đã bị múc bán sang nước ngoài, vượt khối lượng vô tội vạ, còn luồng lạch dành cho tàu thuyền vào ra vẫn tắc nghẽn kéo dài. Đơn vị được phép xuất khẩu cát nhiễm mặn tận thu từ dự án nạo vét cửa biển Tư Hiền theo hình thức “xã hội hóa” là Cty CP Khai thác Khoáng sản 55 (gọi tắt là Cty 55).
Liên quan vấn đề này, tại cuộc họp mới đây sau khi báo Tiền Phong lên tiếng, ông Phan Ngọc Thọ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh TT-Huế, cho rằng, dự án nạo vét tận thu cát nhiễm mặn tại Tư Hiền nếu tiếp tục triển khai, các cơ quan chuyên môn, sở, ngành cần tăng cường cơ chế giám sát độc lập, báo cáo tác động môi trường và công khai cho người dân, báo chí giám sát. Ông Thọ khẳng định, mục tiêu của dự án là khơi thông luồng lạch cho tàu thuyền ngư dân đi lại, khai thác đánh bắt hải sản bởi đây là nhu cầu bức thiết. Tuy nhiên, thực tế cho thấy dự án không những thiếu hiệu quả mà còn làm “bốc hơi” đến 150.000m3 cát nhiễm mặn vượt quy định cho phép.
Làm việc với lãnh đạo tỉnh, ông Nguyễn Văn Lợi, Chủ tịch UBND xã Vinh Hiền (huyện Phú Lộc) bức xúc: “Họ lấy lý do sử dụng tàu cơ giới hạng nặng, không thể vào khai thác bên trong cửa được, thế nên việc khai thác không mang lại hiệu quả. Qua hai lần đi rồi trở lại, phía doanh nghiệp thực hiện dự án không phù hợp với thực tế, nơi cần thì không làm, nơi không cần thì lại xúc cát”.
Đại diện lãnh đạo huyện, ông Phan Công Mẫn, Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Lộc phản ánh: Cty 55 đã “qua mặt” chính quyền địa phương khi hai lần trở lại nạo vét tận thu cát tại cửa Tư Hiền đều không thông báo trước cho chính quyền biết. “Khi người dân phản ứng, huyện, xã điện thoại nhưng đại diện Cty không bắt máy, không tích cực hợp tác. Rõ ràng, dù cam kết đến 30/3/2017 sẽ hoàn thành nạo vét, khơi thông luồng lạch, nhưng giờ hiệu quả không thấy”.
Làm dự án kiểu “ăn thịt, bỏ xương”
Ông Phan Thanh Hùng, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Phòng chống lụt bão tỉnh TT-Huế, đánh giá: Quá trình thực hiện dự án, kết hợp khai thác cát, hiệu quả khơi thông luồng lạch cửa Tư Hiền chưa đạt. Doanh nghiệp chỉ tập trung lấy cát ngoài cửa biển trở ra, tận thu cát để bán; phần từ cửa biển trở vào cảng cá Tư Hiền (thuộc dự án), chiều dài khoảng 700 đến 800 mét, vẫn chưa tập trung thông luồng, tàu thuyền của ngư dân ra vào rất khó khăn. Ông Hùng còn cho biết, các sở, ngành từng yêu cầu Cty 55 phải thuê đơn vị độc lập đánh giá hiện trạng, tác động môi trường, xác định tình trạng sạt lở chưa rõ nguyên nhân ở một số địa phương vùng lân cận dự án như tại xã Vinh Hải, thị trấn Lăng Cô (huyện Phú Lộc). Tuy nhiên, báo cáo đánh giá này rất sơ sài, chưa đủ cơ sở khoa học. Nếu tiếp tục dự án, Cty 55 phải làm lại toàn bộ hồ sơ, báo cáo đánh giá tác động môi trường, thống nhất khối lượng nạo vét, chấp hành nghiêm các quy định, cũng như sự giám sát của cộng đồng, chính quyền địa phương.
Tại cuộc họp này, khi Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ đặt vấn đề, tại cửa biển Tư Hiền có nên tiếp tục triển khai dự án nạo vét hay dừng hẳn, ông Phan Thanh Hùng cho rằng, khu vực ngoài cửa biển Tư Hiền hiện đã sâu hơn trước 1 mét, không cần nạo vét. Thay vào đó, nên lập mới dự án nạo vét từ cửa biển đến cảng cá Tư Hiền, chiều dài chừng 700 mét, khối lượng cát phải lấy đi chỉ khoảng từ 70.000 đến 100.000m3. Còn khi đề cập về hiệu quả yếu kém của dự án nạo vét cửa biển khiến dân “kêu”, ông Phan Ngọc Thọ đã chỉ rõ: “Công ty (Cty 55) “ăn” thịt mà bỏ lại xương. Đã có lợi nhuận khi khai thác cát ngoài cửa biển, thì nay phải có trách nhiệm nạo vét phía trong cửa để bù lại”.
Theo ông Phan Thanh Hùng, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Phòng chống lụt bão Thừa Thiên-Huế, nếu tiếp tục dự án, Cty 55 phải làm lại toàn bộ hồ sơ, báo cáo đánh giá tác động môi trường, thống nhất khối lượng nạo vét, chấp hành nghiêm các quy định, cũng như sự giám sát của cộng đồng, chính quyền địa phương.
