Với 2.600 ha bơ xen canh và chuyên canh, không phải là tỉnh có nhiều bơ nhất (tỉnh Ðắk Lắk lân cận diện tích bơ gần 5.000 ha), nhưng Ðắk Nông-tỉnh “em út” trong 5 tỉnh Tây Nguyên, với sáng kiến tổ chức sự kiện tôn vinh trái bơ đầu tiên trên cả nước qua lễ hội “Ðắk Nông- Mùa bơ chín” từ ngày 18-23/7/2018, đã tạo được cơ hội gặp gỡ, giao lưu, học hỏi lý thú cho nông dân tỉnh này.
Các cuộc ký kết hợp tác, hội thảo, hội chợ trong tuần lễ bơ cho thấy: Việc tìm kiếm đối tác đáng tin cậy đa quốc gia để tạo chuỗi giá trị gia tăng cho đặc sản vùng miền, là xu thế phù hợp và tất yếu trong thời đại 4.0, có thể mở ra lối đi mới trên những vùng đất màu mỡ lâu nay vẫn để tiềm lực nông nghiệp ngủ yên, thậm chí phải trông chờ sự hỗ trợ và .... giải cứu.
Trong Hội thảo “Phát triển bơ bền vững” có hơn 400 nông dân chuyên trồng bơ đến từ nhiều huyện xã của Ðắk Nông, có chuyên gia đến từ các nước New Zealand, Hoa Kỳ, Anh, Canada, Trung Quốc, Nam Phi… Có đại diện các tỉnh, thành Phú Yên, Gia Lai, Ðắk Lắk, Kon Tum, Khánh Hòa, Lâm Ðồng, TP Hồ Chí Minh, Bến Tre, Ðồng Nai, Tây Ninh, ông David Clack, chủ nông trại sở hữu hẳn một nhà máy chế biến xuất khẩu bơ ở Nam Phi lần đầu tiên đến Việt Nam, đã chia sẻ câu chuyện đầy lý thú về cách ông đã sản xuất bơ bền vững ra sao, để tạo được thương hiệu và lợi nhuận cao cho mình.
Phó giáo sư - Tiến sĩ Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện cây ăn quả miền Nam, một “chuyên gia bơ” đã lưu ý người trồng bơ về vấn đề “bản quyền cây giống” mà Chính phủ đã ký kết. Theo PGs - Ts Minh Châu, trong tổng sản lượng bơ thế giới khoảng 3,5 triệu tấn/năm, riêng giống bơ Hass miền ôn đới đã chiếm đến gần 50%, còn bơ nhiệt đới chỉ khoảng 20 nghìn tấn. Nước ta chỉ phù hợp phát triển các giống bơ nhiệt đới. Dù một số nơi trồng bơ Hass đã cho trái, nhưng trái nhỏ không đạt yêu cầu kích cỡ chất lượng vì không đủ số ngày lạnh trong mùa ra hoa kết quả. Việt Nam tới nay vẫn chưa có tên trên bản đồ bơ thế giới, trong khi tiềm năng dồi dào và nhu cầu về loại quả “siêu dinh dưỡng” này còn rất lớn, nếu thay cách chỉ dùng bơ tráng miệng sang lối ăn bơ như một loại rau thông dụng ở nhiều nước khác.
Nhiều nhóm nông gia đến từ những huyện thị trồng nhiều bơ Ðắk Mil, Ðắk R lấp, Ðắk Song, Ðắk Glong, thị xã Gia Nghĩa công nhận chuỗi hoạt động trong “tuần lễ bơ” này rất có ý nghĩa với họ. “Mong sao Nhà nước giúp nông dân chúng tôi xây dựng được thương hiệu và đầu ra cho bơ bền vững, như cách anh chủ vườn đến từ Nam Phi đã làm!” - Các chủ vườn ở thị xã Gia Nghĩa mơ ước.
