Đây là lần động binh đầu tiên được biết đến của quân đội Mỹ dưới thời Tổng thống Joe Biden. Địa điểm này không liên quan cụ thể đến các vụ tấn công bằng tên lửa trước đó, nhưng được cho là nơi lực lượng dân quân Shia do Iran hậu thuẫn hoạt động.
Địa điểm diễn ra vụ không kích hôm 25/2 nằm trên biên giới Syria-Iraq Người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby nói rằng, không kích diễn ra “theo chỉ đạo của Tổng thống Biden”, không chỉ để đáp trả các cuộc tấn công gần đây chống lại lực lượng Mỹ và liên quân, mà còn để đối phó với “những mối đe dọa đang diễn ra đối với những người này”.
Ông Kirby nói rằng, Tổng thống Biden đã cho tiến hành không kích sau khi tham khảo ý kiến của các đồng minh của Mỹ.
“Cụ thể, các cuộc không kích đã phá hủy nhiều cơ sở tại một điểm kiểm soát biên giới được nhiều nhóm chiến binh Kait’ib Hezbollah và Kait’ib Sayyid al Shuhada có sự hậu thuẫn của Iran sử dụng”, ông Kirbry nói. “Chiến dịch gửi đi một thông điệp rõ ràng: Tổng thống Biden sẽ hành động để bảo vệ nhân viên của liên quân Mỹ. Đồng thời, chúng tôi đã hành động một cách có chủ ý nhằm làm giảm leo thang chung ở cả miền Đông Syria
và Iraq”.
Theo CNN, địa điểm này được cho là có liên quan đến hoạt động buôn lậu vũ khí của dân quân. Không kích được thực hiện nhằm làm suy giảm khả năng thực hiện các cuộc tấn công trong tương lai của các nhóm dân quân và gửi thông điệp về cuộc tấn công gần đây, quan chức Mỹ cho biết.
Mỹ đã không đổ lỗi rõ ràng cho bất kỳ nhóm cụ thể nào về các vụ tấn công tên lửa hoặc quy chúng cho bất kỳ lực lượng ủy nhiệm nào của Iran trong khu vực.
Nhưng đầu tuần này, phát ngôn viên Nhà Trắng Jen Psaki nói, Mỹ quy trách nhiệm cho Iran về các hành động của những “lực lượng ủy quyền”.
Một cuộc tấn công bằng tên lửa hôm 15/2 nhằm vào lực lượng liên quân gần sân bay quốc tế Erbil ở khu vực tự trị của người Kurd thuộc Iraq đã giết chết một nhân viên dân sự, làm bị thương 5 người Mỹ. Tấn công diễn ra trong bối cảnh có lo ngại rằng Iran hoặc các lực lượng ủy nhiệm của họ sẽ trả đũa để đánh dấu một năm ngày Mỹ ám sát tướng Qasem Soleimani của Iran.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price nói hôm 22/2: “Chúng tôi đã tuyên bố trước đó rằng, chúng tôi sẽ yêu cầu Iran chịu trách nhiệm về việc tấn công người Mỹ của các tổ chức ủy nhiệm”. Ông Ned Price lưu ý “nhiều cuộc tấn công trong số này sử dụng vũ khí do Iran sản xuất, do Iran cung cấp”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh phủ nhận mọi mối liên hệ với vụ tấn công ngày 15/2 ở Erbil và Iran không nhận trách nhiệm về bất kỳ cuộc tấn công nào. “Trong khi những tin đồn này bị bác bỏ mạnh mẽ, nỗ lực không rõ ràng để gán nó cho Iran cũng bị lên án mạnh mẽ”, người phát ngôn Khatibzadeh nói, theo một bản tin ngày 16/2 của hãng thông tấn Mehr của Iran.
Ðòn nắn gân?
Cuộc không kích của Mỹ diễn ra khi Washington và Tehran đang xác định vị thế trong các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran, có khả năng làm phức tạp một quá trình vốn đã mong manh.
“Ông Biden trở thành Tổng thống Mỹ thứ năm liên tiếp ra lệnh tấn công ở Trung Đông”, hạ nghị sĩ Ro Khanna, đảng viên Đảng Dân chủ trong Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, nói.
Hạ nghị sỹ Michael McCaul, đảng viên Cộng hòa trong Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, cho rằng cuộc tấn công là động thái đúng đắn.
Ông McCaul nói: “Những phản ứng như thế này là một biện pháp răn đe cần thiết và nhắc nhở Iran, lực lượng ủy nhiệm của nước này và các đối thủ của chúng ta trên khắp thế giới rằng tấn công vào lợi ích của Mỹ sẽ không được dung thứ”.
Bà Suzanne Maloney, thuộc Viện Brookings, nói các cuộc không kích cho thấy chính quyền Biden có thể đàm phán với Iran về thỏa thuận hạt nhân trong khi đẩy lùi lực lượng dân quân mà họ hậu thuẫn.“Chính quyền của ông Biden đã chứng minh Mỹ có thể vừa đi bộ vừa nhai kẹo cao su”.
Bà Suzanne Maloney, thuộc Viện Brookings
“Chính quyền của ông Biden đã chứng minh Mỹ có thể vừa đi bộ vừa nhai kẹo cao su”, bà nói trên Twitter.
Theo Reuters, cuộc không kích “dường như bị giới hạn về phạm vi, có khả năng để giảm nguy cơ leo thang”.
Đầu tuần này, nhóm Kata’ib Hezbollah, một trong những nhóm dân quân Iraq liên kết chính với Iran, đã phủ nhận bất kỳ vai trò nào trong các vụ tấn công bằng tên lửa gần đây.
Kể từ cuối năm 2019, Mỹ đã thực hiện không kích nhằm ở vào Iraq và Syria để đáp trả các cuộc tấn công tên lửa đôi khi gây chết người nhằm vào các lực lượng do Mỹ dẫn đầu.
Theo New York Times, Mỹ đã thả 7 quả bom, mỗi quả nặng hơn 225kg xuống một khu nhà ở khu vực cửa khẩu không chính thức nằm ở biên giới Syria - Iraq. Đài Al Jazeera dẫn thông tin từ Lầu Năm Góc cho biết, 7 quả bom được máy bay tiêm kích Mỹ thả xuống, trúng 7 mục tiêu. Washington Post dẫn lời một số quan chức Mỹ nói đã có “một số ít người thiệt mạng” trong vụ ném bom.
